Ango metsütsü tongtipang inyakyim

Contributed By : Imnatoshi, Fishery Demonstrator.
Courtesy : ATMA, Mokokchung.

Ango junga mesütettsü atema tongtipang nüngdakba maparen kar lir. Tanü asen Ao lima nung ango lu ayimer teimbakati tzübo yanglua ango enoka yutsüba dak alaka kecha anebalu mesu-i küm tepiyong yutsür, iba ama ango lu ayimba dang Unscientific Fish Farming ta ajar aser iba jagi tajangzük kanga tila angur aser aiben tamakok ajurur. Anungji ango lu ayimba nung tzü, ali aser chiyongtsü lirodema anepalu nungang Scientific Fish Farming ta ajatsü akoktsü.
* Tzübo Shimba
Kodang ango tzübo tudir, tesem temsüa alidak lenden metong tasazük nung atutsü akok. Tajungtibaji item tesem nungji küm tepiyong tzü atsünga aliba tzübo/tzüto asütsüla. Ango tzübo asoshi ali mesüra tesem shimdang, ali kobai tzü senzüka meyoki tzü soita yuteter, ibala ali mesüra tesem shimtsüla. Saka tzünglu aruba mapang tzü atsüngbangba tesembo meshimtsüla.
* Ango Tejanu Mesüba Inyakyim
Iba den ango tejanu tajungtiba peria bushia item tzübo nung mesütsüla.
* Nursery Pond
Ango tejanu size 4-15mm koba dang spawn to fry stage ta-a ajar, item ango spawn aser fish fries ya anogo terpongu (15days) tashi nursery pond nung ayutsüla.
* Rearing Pond
Ango tejanu size 16-40mm koba dang fry to fingerling stage ajar item, ango tejanu ita ana nungi ita asem (2-3 months) tashi rearing pond nung mesütsüla.
* Stocking Pond
Ango size 41-150mm dang fingerlings ajar. Item fingerlings yaintetter bazaar nung mayok tashi stocking pond nung ayutsüla.
Item pond tapu asem anebaluyim rongnung, angotejanu-spawn aser fry nursery pond anebalutsü tongtipangtiba lir.
Item pond asem prongla takok ngua anebalutsü atema tongtipang maparen kar yamai lemsateper.
Ango tzübo anebalutsü inyakyim ya shilem ana nung lemsatsü akok.
1. Tzübo Nung Ango Mepokdang Anebaluyim (Pre Stocking Pond Management) Akokba tashi ango tasüba aser timtem kecha makai junga mesütettsü atema, item maparen ya inyaktsüla.
a) Aei aser Ango Tsükchir Endokba (Management of Weeds and Predators)
Ai (weeds) aser iba mesükba grasses temi ango tzübo menentsür aser ango tzübo nung aliba ango atema tongtipang alitemo aser mol (nutrients) chiadoker aser item ya ajema kümdaktsür. Iba den külemi ango achiba mesentem (insects) asoshi jenokdak agütsür. Parnoki aituo aser tedongtem nung entsü koa atsüka alir aser intetter külen ango tejanutem (spawn aser fry) chiadoker mesüra timtem agütsür. Item mesentem-i ango nem agütsüba chiyongtsütem-a toktepa chiadoker. Anungji ai aser grasses tem endoka angotzübo merüka ayutsüla.
Makor, Shingi aser ango ponglo ama ango taputem-itsübo nung poka aliba angotem chiadoker asü nung, item ya tzübo nung tanga angotem den külemi mayutsüla.
Tzübo nung ango mepokdang tsüngsang mopung süngjema alidang, oil soap emulsion tzübo tzü nung anepdang yakta mesüra nikongtsütsü (early morning or late evening) arükba ajanga,mesen tamajungtem samadaktsütsü akoker. Iba oil soap emulsion ya ango mepokdang khonda ter ana (12 hours) mesüra anogo ka lia tzübo tzü nung arüktsüla. Iba ajanga mesentem tango sashiba lemang raksatsür aser mesentem südaktsür. Oil soap emulsion yanglutsü atema sapon 20 kg aser vegetable oil (mustard oil) 60 litres tzübo hectare ka atema nüngdaktsü. Sapon tilala küma rangsatsü aser yimsa maotashi melutsü. Mustard oil mesüra tanga vegetable totzü litre roker (60 litres) nung sapon meyokteper, oil soap emulsion ama tzübo tzü nung arüktsüla.
2. Angotzübo kongdaktsüba (Drying of Fish Pond)
Angotzübo akokba tashi jungjunga kongdaktsütsüla. Yamaji inyakba agi tzübo nung aliba mesentem aser mesen entsü anü tashi agi pulokja südaktsür.
Angotzübo kongdaktsüba ajanga, ango tzübo nung densema aliba tango tamajung nungi adokba miim (poisonous gas) endoktsür.
3. Shinü enokba (Liming)
Tesem ka nung ali ya acidic mesüra alkaline asütsü akok. Acidic ali nung pH 6 aser iba den tajemba asütsü. Alkaline ali nung pH 7 nungi teimba alitsü.
Asenok lima tesem teimba ka nung ali ya acidic lir. Saka tzü pH 7.5-9.0 ango mesütsü atema tajungtiba lir. Anungji asenoki tzübo pH tendanga, kodang tzübo tzü acidic südir, shinü (lime) enoka pH acidic nungi alkaline melentettsü. pH paper amshia asenoki tzübo pH tendangtettsü.
Shinü (lime) enokba ajanga ali pH acidic nungi alkaline kümdaktsür. Shinü (lime) enokba ajanga angonem calcium agütsür koba agi ango junga aintsü nung yarir. Ano lime-i ali mol yanglushitsür aser ali jenjang jungdaktsür.
(Maneni taruba adok nung…)

You must be logged in to post a comment Login