Kaketshirtem telongjemi ola adoktsüla ?

Nagaland sorkar kübok department aika nung ochimashi inyakba ajanga asen lima timatemba asenoki angur, department aika nung inyakertem tim mesüi shimba osang anogo shia angashir, sorkar school ki aika telaor aser aika nung lesson junga magir, aika nung tesayurtem agi mabensar, aika nung chiyongtsü aser nüngdak osettem mangur. Itemji ajaki angur aser ajangshir. Item jagi asenok timtemdaktsür. Asenok ajak senso tajung kaka saka pei lima nung peisasa meramaket bilema alitsüsa akümbaji item ochimashi mapatem ajanga lir. Itemji temelenshi nüngdakba tesemtem lir, anungji item tesemtem nungji temelenshi bener arutsü asoshi senso ajaki shilem agitsü nüngdaker. Aji oda, sensosangertem rongnungsa süaka kaketshirtemi item temelenshi nüngdakba tesemtem nungji shilem tuluba agitsüla, kechiyong item tesemtemji parnok meyong lir. Sorkar kübok department aika nung mapa tazüng adokdang shinga nema memetetdaktsüi dang pei kinunger aser pei nisung dang shimer, iba jagi office nung inyaker kinunger tajung malirtembo temsüa liaka kodanga sorkar mapai meitettsü. Ibaji dang masü saka sorkar tsütsü nungi teyari kechisa angutsü lir, itemji kanga miimshia amshir, anungji item teyari angutsü purtemi memetet parnok tenüng nung parnok shilemji office nung kar koyai, kar shirongi, kar ak-i aser kar azüi chitsür. Itemji temelenshi nüngdakba tesemtem lir, anungji kaketshirtem telongjemi item tesemtem nung temelenshi bener arutsüla. Asenok ajaki asen lima nung temelenshi nüngdakba indang jembir saka asenoki kong kechi komaka temelenshi nüngdakar mejangjatetter. Tanü asenok yimti yimdong nung lishi mélanga aser auyi chia jajaba ya ochimashi lima asüba agi lir. Asenoki mapa tilakata indangindanga ochishia meinyakteter. Ibayongji, asen lima ya tajung küma melenshinüaka memelenshitetter. Iba temelenshiji kaketshirtem telongjemi bener arutsüla. Atangji, kaketshirtemi meinyakaka tanü Naga nunger tia junga lokti tentet aikati ochimashi mapatem anema tasü itta odia nokdakba angur. Item teloktem rongnungji ACAUT telok ya ka asütsü. Iba teloki inyakba mapatem ya Naga nunger kaketshirtem telongjemi inyaktsüba mapatem lir. Ajisüaka, ACAUT ama telok kati sorkari tim masü inyakba ajanga ochishia pei lima aser yimten tenzükner kaketshir aser lanurtem  aika akoksatsüba mapatem indang jungkai adoka metetdaktsü dang, kaketshirtemi tangua mangu aser tangashia mangashi ama toktsüba jagi nübortem mulungjang nung tasüngdangba aika aitdaktsür. Tanü putu nung asen lima ama asenoki ngua raksaa tamajung küma aodang, kaketshirtem telongjem ola madoki alitsübaji tim masü. Kaketshir telongjem ajanga pei senso lima koba ajanga raksar, iba temenen mapatemji anema menokdaktetra kaketshir telongjem tentetba nükjidong mejangja akümtsü. Kaketshirtem telongjem tentetbaji pei lima aser pei nübortem asoshi inyaktsü atema tentetba lir, anungji kaketshirtemi pei lima tobur junga yangertsü merangtsüla. Ochimashiba agi asütsüa akok, azümasenba agi asütsüa akok  mesüra tashiyim amshiba agi asütsüa akok, kobai asen lima raksatsür aser tobur mejungi kümdaktsür, iba tamajung anema nokdaktsübaji kaketshirtem telongjem mapa asütsüla. Kong südir süaka kaketshirtem telongjem mapaji tamajung atsüngdoker tajung agi melentsür temelenshi bener arurtem asütsüla. Tanü ajak asoshi tia majung kaketshir mesüra lanur asüdangyongi taküm aika menena adoker. Iba jagi pei lima tenzüktsü melen pei lima raksatsür akümer. Joko, sen tera ngura ojang ta asüba tangatetba alir kaketshir aser lanur aika kümogo. Iba jagi sen sen arishidang tenük aser tekolok ajaki sen sen dang angur, anungji senji arshia arshia sensaker akümer. Iba amaji mesüi tanü kaketshir aser lanurtembo pei lima meimer aser yanglushir kaka asütsü ayongzüker. Takar tulur süaka pei lima mejungra meramaket aser jangramatemtsü. Aji oda, pei lima jungra ajak takar aser ajak tulur ama meraketketa aser nümadangdanga ya ozü lima ta tangar danga shiteta alitsü. ‘A’ telok asoshia masü,’B’ telok asoshia masü saka iba ama jangratemtsü lima ka, kong pei chirnurtem dena nümadangteta litettsü, iba ama lima ka asoshi tanü kaketshirtem telongjemi inyaktsüla.