Reshikangshi Maremtet Jenshirtem

Alima nung kanga dang meren-merena aser wangshi-wangshia aliba kin aika dang lir aser item nüburtemji alimai kanga dang akhümtsübua bilemer, kechiaser alima tejakleni anir aobaren nung parnoki lenmang aisü nungi yarir. Aji oda süaka, meimchir temeyong memedemba mesüka kanga dang tepetzük tia nung aliba nüburtema kinük pezüsülen zünger mezüngma lir. Tepetzük tia agi tangoa mesashiteti pi menepa melitetba nüburtem rongnung kilirtem danga tekübokba jenjang nung alirtemji alartem ya lir. Alartem ya tashi tulu amer alirtemi parnok amshinütsü amshia mesüra parnoki meinyaknüba inyakdakja onsara tekübokba jenjang nung amshir. Aji oda süaka, alartem dang nungia tekübokba jenjang nung alirtem ta züngshitsüsa shiruru tia nung alirtemji refugee-tem ya asütsü. Tebang agi ashitsü makok reshikangshia timtemdaktsüba maremteti pei alidak tesem toktsür alima talangi jena aotsüsa akümba nüburtem dang Engraji agi ‘refugee’ ta ajar. Reshikangshiba maremteti Myanmar nungi jena oor Bangladesh nung jenoka aliba Rohingya nunger refugee-tem million tema tang camp balala yanglur idakji lidaktsüdagi, saka linük ana sorkar tsüngda ken o nenshia jembir külen parnokji meyipa yoktsü asoshi tawa asameyangdagi. Aji oda süaka, Rohingya nunger refugee-tem jagi tanaben parnok alidaki meyipa moner kechiaser parnok taküm kümzüka mali ta arendaka bilemer. Rohingya nungertem ya alima nung tepetzüktiba tia nung reshikangshia aliba minority nüburtem lir ta United Nations ajanga 2013 küm sangdonga lir. Parnok ya Muslim nungertem teimba ser lir (Hindu nungera karbo lir) aser Myanmar nung küm noklang aika tejaklen nungi lia arur. Parnokji teimbaka Myanmar anüolen tsütsü Rakhine ta ajaba tzükümlen alir aser parnokji sorkar nungi temelaba magiibo par aliba tesem toktsür moteter. Parnoki jembiba oshi dangji Rohingya mesüra Ruaingga ta ajar aser Arakan Rohingya National Organisation ajanga ashiba agi, Rohingya nungertem ya akhidang nungi Arakan (tangbo Rakhine ajar) nung liasü saka parnok nem senso jenjang magütsür. Kanga dang temeimtsüka parnokji abensüoshi peria maka tounüleni moteti nüngdakba kechisarena peria menguteti okrongseta alir. Tia maka Myanmar sorkari reshikangshiba ajanga ibaji maremteti tanem-tanemi meyi aika kar tetsüng agi aser kar rong nung ta pei talidak toktsür jena aotsüsa aküm. Million tema asünung Bangladesh sorkaria parnoki joko memesüteter aser tanaben parnok talidaki meyipa yoktsü asameyanga inyakdar. Atangji parnokji Myanmar sorkaria par kin ka ama mezüngoker aser Bangladesh nunga talidak maka; ano meyipa odi asünunga reshikangshiba bilemteter aser tepseta endoktsü amai tsübuseta bilemer. Hau, meimchir asünung parnokia tasütsüji tsübur saka alima kinük pezülen nungi Myanmar sorkari inyakbaji tim masü ta ola adoker asünung Myanmar sorkaria atsüanem akar sülaba. Myanmar tsütsü nungi sepaitemi ashiba agibo parnoki tim masüba maparenbo kecha meinyak aser UN densema telok balalai Rohingya nunger pu asemer ta sangdongogo. Tang linük ana tsüngda tangatettep kati arur asünung anogo ishika tsüngda Rohingya nungertemji taren balala lemsar tanaben Myanmar limai meyipa yoktsü renemtepdagi. Atangji Rohingya nungertem tiaji asenoki asen shi nung mesükdanga apidangra asenok yabo Kodak lima nung alir mesüka alima nung aliba nüburtem lir. Oda asen nüburtemiang junga meshisadanger ashi, ashiko asenoki akhangba ama India nungeri Naga nungertem ya India nunger masü anungji nenok oadokang ta shira kongi aotsü? kechi asütsü? shirnoki züsentetba agi tepok mesütsü? kong jenoktsü? Shingaia memetet! Oda Naga nungertem ya temaba jenjang nung dang alitsü raktepba purtem aser temeyonga mekiraknüba nüburtem mesüka kümdar asünung, shiba metet alima nung molumiji Naga nungeria ajurushitsü meteta maka. Anungji, Tsüngrem bushia saksalema alitsü aser meranga inyaker ochishia peii ajangtetba agi peisasa peria alitsü merangba nüburtem akümtsü merangdi.