Shi Ajema Achitsüla

Joko kiyir benjung tenzükogo aser benjung mongpu-a atonger, aser iba ama mongpu ka nung asenok aikati shi kanga talubosa achir. Atangji asenok Naga nungeri shi-ango medenibo mechiyonger. Tanü asüng diabetes aser blood pressure densema tashidak balala agi nisung jenti timtemer, item ajak asoshiji mozü lir, ajisüaka mozü achiba den külemi achiajema kanga azüoktsü nüngdaker. Asen temang anema alitsüji aseni achiba chiyongtsü dak tulu ka keta lir, ajisüaka asenoki aiben achi-ajem nung mazüokba ajanga pei sasa tashidak bendenloker. Asen temang nung timtem adokdaktsüba rongnung kaji shi tali achiba asütsü, aser item rongnunga ak shi sa tamajungba ta medical science ajanga bushiteter. Ak shi tali sapurtem asoshi osang tamajung kaji- alima nung shi rongnung ak shi yasa tamajungtiba ta science ajanga bushitetogo. Laishiba nunga Levi 11:7, Tazüngkonem 14:18 aser Isaia 66:17 Lai tekongtem ajanga ak shi ya ‘memerükba chiyungtsü’ ta shia machitsü ozüng agüja lir. Ano Islam aser Yihuda nunger ozüng nunga ak shi machitsü ozüng lir. Alima nung nisungi achiba shi shilem 38 bo ak shi lir. Nashi-i pai achiba chiyungtsü ‘digest’ asütsü atema ghonda 24 tashi agir ibayongji miim ajak ‘digest’ süa indoker, saka ak-ibo chiyungtsü ‘digest’ asütsü atema ghonda pezü dang agir, ibayongji ak-i chiyungtsü nung chisemba miim ajakji temo nung mongloker, aser asenoki ibaji achir! Ano kuli kaji, asentzü sendoka miim indoktsü atema nisung aser shiruru dak asentzü sendoktsü lenmang/tezü lir, ajisüaka ak dakbo ibaji kanga ajema lir, ibayongji asentzü mesendoki miim ajakji temang nung mongloker. Iba tetezü asenoki ak shia achidang ak dak mongloka aliba miimji chisemer. World Health Organization (WHO)-i ashiba agi, mapang talangka taseptsü nung shi wazüka yur dokan nung ayokba shi mesüra shi takong nung cancer tashidak adokdaktsüba agent ‘carcinogen’ lir, aser nisung kati anogo nung item ama shi touzük gram 50 achiba ajanga dar tazüng nung cancer adokdaktsütsür. Ak shi achiba ajanga temelungjang tashidak, diabetes, ayangashi aser asthma densema tashidak balala aika adokdaktsür, ta bushitetogo. Research ajanga bushitetba agi, süngolemba achirtem shilem 50 shi dak bo temelungjang tashidak madoker aser shilem 40 shi dak cancer tashidak madoker, iba den külemi süngolemba kija achirtem aika temang touzük tali makümer. Ak shi achiba ajanga tashidak balala  adokdakjaka ak shi achiba ajanga asen temang nung tajangzük-a karbo agutsür ta bushiteter. Ak shi nung protein aser nüngdakba vitamins, minerals aser amino acid lir, aser itemji ajanga asen temang nung yarir, ta bushiteter. Asenok tetsü-tebou mapang nungi shi achiba kin lir, anungji asenoki shi maneni achitsü, saka tazüokba nung achitsü junger. Tashi temeteter linüktem nungbo nisung kati anogo nung ak shi touzük gram 70-90 shi dang achir, saka asenokbo nisung ana asemia khen nung seret kata (gram 1000) chimar, anungji shi tapu ajakji telatet ka dang achibasa tajungba asütsü. Ano asenok aikati ak shi mena mesoi achir; aikati shi junga memeni angüpzüka chiner ibayongji shi nung aliba ‘hookworms’, ‘pinworms’ aser ’roundworms’ densema mesen/melet tapu aika chisema temang nung timtem adokdaktsür. Asenoki shi melang tululu sensar asor ajisüaka tangarbo ak shi nung aliba mesen tepsettsü atema shi apu-apua sensar internal temperature 160 F (71 C) tashi nung asor mesüra ‘freezer’ nung mesen ajak südakja yur sülen ang asor. Asenoki tangar amai item ajakji junga mebenshitetaka asenoki shi melang tilaba sensar jungjunga mena sor touzük telatet ka chira temang nung timtem mebendenloktsü.

You must be logged in to post a comment Login