Survival Dimapur tenzüktsüla

Taoba ita Dimapur nung IBIs ta ajar dena tsümartemi Naga nunger kibong ka merenshiba aser tebu o jabaso dak teka sangshiba lendong atalokba sülen Dimapur tensa mejungi akümtsü südi, Naga nunger lokti tentettemi iba ken o ya odangbo metoktsütsü südi ta bilema liasü, saka kecha matalok ama dang tan-a süidaktsüogo. Tang-a temeim aketba aser tangar atema aria bilemtsür Naga nungertemi ‘nisung taküm mesamaji kecha masü’ar’ ta asüba tangatetba nung odang yutsü südi. Lendong atalokdak Chumukedima temeket nung alirtemi non-locals aser IBIs dak sendakba temzüng kar yangluba dak alaka, Dimapur kübok tanüngba tesemtem nungbo mapa balaka meinyak dang süiogo. IBIs-i Naga nunger anema mapa inyakbaji tang tasen masü, joko aiben ataloka arur aser repranga dang alinung, Naga nungertemi lendong atalokli jibo tangsatang tsümar ajak ya meindoktsü ama jembir aser ola adoker, saka anogo ka-ana süia aodang, tatalokba tu amadoker. Ajisüaka, asenoki parnok dang kecha meshii odang yutsüra, künü anogo parnoki asenok amokbangtsü aser asenok ola madoktettsüsa tensa ka ajurutsü. Dimapur mengudangertemi mezüng Dimapur-i arudang, Assam-len Karimganj mesüra Badarpur mesüra Bangladesh linük den arrtsüa aliba jila ka ama mesüka reprangya alitsü. Asenoki reprangdangra, taolen ajaklen IBIs ta ajartem aliba angur. Dimapur jila tiyongtsü nungi shir kinük ajaklen parnok lir aser kar dokan lapoka lir, kar auto anishir, kar sen atema mapa inyaker, kar ki asür, kar jara ataker, kar rickshaw anishir, kar meshimetsüa senzür, ano tapu aika lir. Asenoki parnok züngdangdi ta sür züngdangra, meyirjang aikasa züngtettsü. IBIs onük ya asenok atema tebilemtsü tulu ka lir sürnung asenoki zübazüba agir. Parnok libaliroji reprangdangra, parnokji temulung tulu aser parnok dang jenbutsü mesüra tajangzük angutsü ta süra nisung tepsettsü-a arentaka mesüra tsübua mali. Talisa, parnoki kibong nung tanur aika sodener aser iba ya tebilemtsü ka lir, kechiyong parnok odanga yutsüra, küm ishika lir parnok nütsüng yongsük aikasa akümtsü aser Naga nunger ajak senteper parnok memeneptsüsa tensa ka ajurutsü. Anungji, tanü Naga nungertemi asen lima aser lushi kümzüka ayutsü atema mapa kar inyaktsü mapang ka lir. Asenoki iba mapang süitemdaktsüra, asüng putu atema tsüremseta bilemtsür. Tanü Tripura nung lisopurtem par lima nung tango-a junga mesashitettsüsa tensa ka ajurua lir. Pei bendangertemi par state amokbangba, sorkar ketdangsübaren nung bendangertemi tongti shilem agiba, shishilembabaren nung bendangertemi amokbangba ajanga tanü lisopurtemi parnok atema state balaka agüjang ta takhangba agütsütsüsa kümogo. Bendangertemji Tripura-i khen nung aruba masü saka tanü Nagaland-i aruba ama ya terara-terara aruba lir. Tripura nung parnok kibur kümer ketdangsütsübaji künü anogo nung atalokba mesüra küm ka tsüngda inyakba masü saka küm aika agia, parnok amenteter ang tenzükba lir aser iba jagi tanü parnok agientsü mekoki kümogo aser meyiper ali kiburtem- lisopurtemi ang pei lima nung melitettsüsa akümba agi parnok nem state balaka agüjang ta akhanger. Dimapur nung bendangertemi süngogo aser IBIs pur teimba sür lir. Dimapur nung tongtipang shishilembadak tesem teimbaka item nisungtemi amokbanga lir aser aben-süoshi nungi tenzüker electronic osettsüsettem, ngashi nungi tenzüker shi-ango, shishilembabaren ajak nung parnok lir. Mapang ka Nagaland nung kisürtem Bihar nunger, UP nungertem liasü saka tanü item nisungtem tu samaogo aser IBIs-i melenzükogo. Auto anishir teimbaka Bihar aser UP nunger liasü saka tanü parnok IBIs-i melenzükdar. Dimapur kübok kinük ajak nung parnoki dokan balala lapoka amener aser aayangertema parnok dang kümogo. Mekümdangra, asenoki Tripura nung tanü ajurua aliba tensa amaji ajurutsü akok. Künü anogo asenoka asen lima nung tangar kübok meliteti state balaka agüjang ta takhangba agütsütsüsa kümra, maaksü tulu asütsü aser ayatai asütsü. Anungji, Survival Mokokchung mapa tajung inyakba nungi ajizüka Dimapur nunga Survival Dimapur mapa inyaktsü mapang  tongja tongogo.