Election agitsü asü magitsü ?

Nagaland general election mapang shitak nung agi nungbo sangküm 2018 küm February ita nung agitsü. Ajisüaka, akhi memesük tang tashibo yimten telok shinga sangküm election asoshibo nübo yima mejajar. Ashiko nübortemi Clean election indang jembiba yagi election-i inürtema tera süngjemer asütsü. Aser talisa, akhidang amato nübortemia election-i aitsü purtem dang sen meshia mejajaba agi election mopong maoner asütsüa akok. Item ajakji yutsür, tang olulu amai osang ka lir aser ibaji Naga yimten tebilemtsü ya, joko, tatembang küma telemtetba kati arutsü ana nung lir. Aji shitak sura, Nagaland asoshi election agitsübaji tongtibang masü saka Naga yimten tebilemtsü latettsüba ya dang tongtibangtiba asütsü.  1997 küm-a Nagaland nung lokti tentettem den regional party-ibo election masü saka Naga yimten tebilemtsü ya tama tembanga latetmadi ta bangjem saka Congress teloki iba telemtetbaji magizük, anungji constituency teimbaka nung Congress pur den tetokteper mali ayongayonga adok. Ajisüaka, iba jagia Congress majangzük, kechiyong 2003 kümbo Congress telok nungi nisung tain aika razüka orr regional party NPC den longjemer NPF telok  aküm. Iba telokjia ana küma lemsar  tang tialongsa mangmangtepba angur. Aji oda, Nagaland nung Congress teloka mali ama kümogo aser BJP telokiang Nagaland amokbangtsü merangba angur. Ano, külen nisung kari party tasen tenzüker iba tenüng nung election nung tokteptsü merangba angur. Item tatalokbatem ya kodang jungjunga reprangdangdir, atangji, Nagaland nung temelenshi ka arutsü asoshi Tsüngremer mapang ka arur asü ta bilemtsüsa atalokba angur. Aji oda, Nagaland nung yimten telok shingaia tarutsü indang telemtetba magitet mangmangtepdang, Delhi nung Naga yimten tebilemtsü joko tatembangleni arua jembidagi ta angazükba osangji Naga nunger asoshi anisungzük osang ka asütsü.  Nagaland nung tang tangbo shingaia election maginer aser ajaki Naga yimten tebilemtsü ya tekaratiba nung latetdaktsüner. Anungji, tangbo Nagaland government-i Election Commission of India dang Naga yimten tebilemtsü latettsü atema election khen magii atadi ta asüngdangra agizüktsü amai bilemer. Tanü Nagaland nung terenlok mapa kata meinyaktet kangshiba ya  senotsü nung ochimashiba kisung agi masü saka Naga yimten tebilemtsü melatetteti aliba ajanga timtem aika ajurur. Aji oda, Naga nunger linuk tenzüker telok paikaya taküm aliba ya saru agi taküm alir. Tang Nagaland yimten tia ya bilemdangra government-bo aika saka peisasa nokdaktetba government-bo kata mali ajak Delhi nungi yokba sen agi mesürtem dang lir. Government aika asünungji terenlok mapa inyakbaren nung government shiaji pei shilem kaka lir, anungji ibaji sarur aser Nagaland government-i ibaji nung ta meshitetter aser menokdangtetter. Aji oda, Nagaland nung government aika aliba tebilemtsü ya mekoktet tashibo Nagaland nung terenlok mapa inyaktsü asoshi tebilemtsü aika lir. Anungji, koba nung temdir temang, Naga yimten tebilemtsü ya tembangtsüla aser kechi lemteta bener arudir, Nagaland-a tangar menepa tejakleni aotsü mechi nung agizüktsüla. Iba tangatetba nung India government-ia Naga nunger taginüba tongtsütsüsa telok ka den dang masü saka akok tashi Naga nunger yimten telok ajak den külemi jembitsüla. Atangji, India den tang Naga yimten ken o züngzünga  benoka jembiba telokbo NSCN-IM telok dang lir. Aji oda, telok aika liaka India den Naga yimten ken o lapoka jembiba telokbo NSCN-IM dang  lir. Iba jagi telok aika liaka parnoksa tama, temetetba aser bendanga tagütsüba ta sayur. Aji oda, telok ajak madakji parnokang lenir akümer. Ajisüaka, tanidaker maliba lenirji tagidak makatsü, anungji kechisüdir süaka Naga nunger linuk tenzüker telok ajak külemi India den yimten ken o lemtepdak adentsüla aser kechi lemtetdir külemi lemtettsüla.Ibajiang Naga nunger asoshi tagitsü asütsü aser iba atemajibo election-ang magii atatsüla.