Rani Gaidinliu museum-ji la kija atema masü

Kohima, November 01 (TYO) : Kohima nung tang Rani Gaidinliu tenüng nung yanglua aliba Museum-cum-Library dak sendakba nung sorkar o nübortem na tsüngda mangatettepi aliba ken o angatetteptsü asoshi yashi Honibar nü yangi Kohima nung Chief minister Wb.T.R.Zeliangi senden ka ayongzüka menogo. Iba senden nung Kohima district nungi adoker yimsüsürtem den Parliamentary Secretary, Planning, Arts & Culture aser ano Kohima yim nungi tatartem, Angami Public Organisation lenirtem aser department nung ketdangsertem dena liasü.
Iba senden nung APO tiri ashiba agi, Kohima nung Rani Gaidinliu tenüng nung ki yanglutsübaji onoki anema nokdaker, kechiaser lai NNC anema inyak aser NNC pur aika sütsü, aji oda lai Naga nunger ajungtsü asoshi kecha meinyak.
Iba senden nung Parliamentary Secretary,Works & Housing Er Levi-a shilem agia jembidang, asenoki yimten telok NNC ama amshia jembidang kanga kümdanga jembitsüla, kechiyong tanga Kohima nung Indira Gandhi tenüng nung Stadium yanglua lir, saka la Prime Minister inyakba mapang India sorkari Naga nunger linük tenzükertem aika khasetogo.
Anungji, tesüiba mapatem tanaben shia arua mejembii tesüibaji tesüiba südaktsütsüla aser tang APO teloki ki yangluba mapa anendakja aliba telemtetbaji meyipa reprangshitsüla ta paisa metetdaktsü. Rani Gaidinlie tenüng nung yangluba kiji terenemer dang lir saka Angami nungertemi nokdangba ajanga meyanglui anena lir.
Kasa senden nung dena alisang Forest & Environment minister, Dr Nicky Kire-ia pai bilemba shisatsü ka lemsatepdang, Rani Gaidinliu tenüng nung yangluaka, iba Museum ya tanga nüngdak nunga amshitettsü asünungji, Naga nunger ajak ajangzüktsü asoshi APO teloki parnok telemtetba ken meyipa reprangshidaktsüner ta mepishia metetdaktsü.
MLA ErKropol-ia ashiba agi, Kohima ya Angami nunger lushi nung liaka, ibai Nagaland yimtiba asünungji Naga nunger ajak meyong lir. Iba denji tang yanglua aliba ki ya Nagaland sorkari Museum dang masü saka Library dena alitsüsa yangludagi, anungji mapajibo maneni inyakdaktsütsüla.
Ano, kasa senden nung NSMDC Advisor, Dr Neiphrezo Keditsu-ia kodangsa tebilemtsü ka adokdir, takoktsü lenmanga lir asünungji telok ajaki tangatettep kati arutsü merangtsüla ta paisa ashi.
Kasa senden nungsa Parliamentary Secretary Arts & Culture, Eshak Konyak-isa ashiba agi, Naga nunger asoshi Kohima yim ya tebu ka amai lir, anungji kin ajak asoshi bilemba jakla alitsüla ta metetdaktsü. Tang Kohima nung Rani Gaidinliu tenüng nung yangluba ki ya Nagaland asoshi rongsen ka asütsü, anungji tang APO-i iba ki meyangludaktsütsü renema akaba ken oji ken meyipa reprangshidaktsüner ta mepishia metetdaktsü.
Ano, kasa senden nungsa Social Welfare minister, Wb.Kiyaneilie-i ashiba agi, iba ki yanglutsüba senotsü ajak center sorkari agütsür aser taoba sorkar mapang nungi tenzüka iba ki ya yanglur asünungji, tang aliba sorkari kasa mapa ya maneni inyaka aotsüla.
Planning department-i ashiba agi, tamasabo iba kidang ya Rani Gaidinliu kürakyanglu ka yanglur ayutsüba liasü saka nübortemi memulungba ajanga meyanglutsü lemtetogo.
Arts & Culture department nungi arur ketdangser kati ashiba agi, iba kidang ya Rani Gaidinliu kija meyong noksa aser temetettsütem ayutsüba masü saka Naga nunger lenirtem indang noksa, otsü aser temetettsütema dena ayutsü ta metetdaktsü.
Iba senden nung tesüsa Nagaland Chief Minister, T.R.Zeliangi jembidang, Rani Gaidinliu tenüng nung yangluba museum ya la kija atema masü saka Naga nunger ajak asoshi rongsen asütsü aser iba kidang amenoker tamangba yimsü kecha indang mejembitsü.
“Iba museum ya Arts & Culture department-i reprangtsü, iba kasa ya tang Bayavu nung ka lir. Iba mapa ajanga Naga nunger anema tanga tamangba yimsü meproktsü ta paisa metetdaktsü.
“Ozü tsürabur taküm alidang, ozü yimtak alir ajunga Heraka yimsü amangertem liasü aser kübui Yisu yimsü agizüka Khristan akümba agi pa yimtak nungi aridok. Iba jagi ozü yim toktsür onok Kuki nunger yim ka nung liasü, saka tangbo ozü yimtak nisung ajak Khristan kümogo, anungji asenoki taoba indang jembia tangar maitsüli,” ta T.R.Zeliangisa metetdaktsü.
Phizo süogo aser Rani Gaidinliu a süogo, parnoki arua parnok temeten mejembitettsü. Heraka yimsü amangertemi ozü kinunger ana tepset, iba jagi tetsür ana tang tashi amia lir. Ibaji shibai metentsütsü ? Asenoka timi alitsü aser tangara timi lidaktsütsü ta asüba tangatetba nung alitsüba dang lir ta T.R.Zeliangisa metetdaktsü.
Asenoki metettsü kaji Rani ta asüba naroküm ya Gaidinliu nem 1937 küm Jawaharlal Nehru-i British nunger tepuokdak la ajurua agütsüba lir ta paisa metetdaktsü.
Ano, la nem nüjiso asoshi rarar ta naroküm agütsüba ya 1972 küm center nung Congress teloki agütsüba naroküm lir ta Chief ministerisa ashi.
Rani Gaidinliu ya Manipur nung Luangkao yimtak aso aser Heraka aser NNC telok na 1960 nungi 1966 tashi kanga meputepi liasü, iba mapang kodang Rani temai adok, idangji la sülen anidaker nisung 400 shi 1st Nagaland Armed Police nung 1966 küm aniok; idangji la nema Minister of State jenjang agütsü aser Nagaland sorkari la nem kia ka dena agütsü ta T.R.Zeliangisa metetdaktsü. Ibaji dang masü kodangsa la aieni odir, idangji la nem temeiner escorts agütsü aser ano 1993 küm la asü nü tashi nung la nem ita shia sen meyirjang ter agüja liasü.
” Iba maparen nung asenok tsüngda tangatettep kati arunür, anungji ano maneni ken o jembia aotsü lenmang lapoka dang lir,” ta paisa ashi.