ILP alitsüla

Nagaland nung asenok Naga nungertem asoshi tsümar nübo ya kanga nüngdaker, kechiyong parnok medeni asenoki mapa kecha meinyaktetter. Kisüjensütsü, aluyimtsü, engine aketba osettem yanglutsü aser yimdong aoktsü dena tsümar melira asenokibo meinyaker. Ajisüaka, asenok nüngdak apia tsümartem ya asen lima nung kecha tenokdangba ka melii atudaktsü nungbo ken nung parnok ya asenok dang nungi teimba aser takarba akümtsü, anungji parnok kibur aser asenok kilir ta kümer alitsü. Iba tiaji meteta akhidang British nunger aliba mapang nungi tenzüka Naga nunger alidak tesemibo Naga nunger masüba nübobo temelaba melii shinga aotsü aser alitsü memelar. Aji oda, 1873 küm nungi Naga limai tangar shinga temelaba Inner Line Permit mebeni aitsü memela. Iba kasa ozüngji tanü tashi benshia arur. Tia junga Naga nungertem ya tsümar aser tangar bendangertem den tereprangtsü sentsüh kenyongi balala, iba jagi Naga nunger o Naga nunger masüba na melamelaa bendangtetter. Iba amaji ka masü asübo ILP aliyonga Naga nunger o bendangertem na tereprangtsü nung mebendangteti timtem ajurula. Aji oda, Tsüngremia Naga nungertembo balaka yanglu aser yamaji British nungertemia Naga nunger meima wazüka toktsü aser India nungertemia Naga nunger  sobaliba ya kenyongi balaka ta apayuja benshir. Iba jagi tanü tashi Naga lima aser Naga nunger sobaliba bendangertem ket nungi kümzüka lir. Ajisüaka, tanü asenok jakla aser tangatetba reprangdangra British aser India nungertem dang nungibo asenokiang Naga lima aser Naga nunger tarutsü lanurtem memeimba aser mapayuba amai angur. Asenoki asen nüngdak aser inyakyim tezübaba apia asen mapa inyakdaktsütsü asoshi tsümartem asen limai ILP maben ser bener atur. Iba jagi Nagaland state aküm dang masü saka asenok aküm dena samadaktsür. Atangji, ILP agütsüdang fee meshiba senji terabo government senpongi aitsüba ser nung asenoki ILP memeshii tzümartem bener senzüba jagi senotsü nunga government akoksar. Ajisüaka, ILP mebeni Nagaland gate atendaktsüba takoksaji senji masü saka asenok aküm aser mera samadaktsür aser pi bendanger mashi mashi aitdaktsüba ajanga state nung lendonga ataloktsü. Ibayongji, tamalen NSF teloki Chumukedima, Amguri aser Tsütapela Nagaland gate anasa sign board tulu kaka nung ILP ozüng nung shia alibatem ajak züluadoktsü aser mitkartema ajungshia mapa nung kümkümshidakja aru. Atangji, tanü asünga kaketshirtemi ILP indang jembiba angashir saka tamalen ama süoki ia inyakbabo mangur. Ashiko, tanü lanurtemi tzümartem asen lima nung kibur küma alitsübaji shisabolua mebilemer südi. Aji oda, asen lima nung tsümartem ILP mebeni telok telok mapa inyakba anema sorkar ketdangsertem nem  ken o metetdaktsüba atema  tawa Tzütapela gate nung nisung kari iba osang agütsüsangji pua merenshiba mapa jagi asenoki joko asen lima aser asenok tarutsü anogotem dangbo sen temeimba kümogo ta angatetter. Tzümartemji asenok mapa nung ayanger aser parnoki inyakba mapa nung asenok tajangzük tulu lir, anungji tsümartem anogo sen dalang agi ILP mali anir arua mapa inyakdaktsür. Ibaji anema shibai ola adokdir majungtsü ta amokmerena asenok alima rongsen bushiteper. Ibajibo asen lima aser asenok tarutsü anogotem yoka tanü taküm alir dang mesük. Ibaji shitak süra ibajibo Mokokchung taküm alitsü atema inyakba sentong anema lir, anungji AKM-ia bushitsüla. Asenoki angatettsüba kaji asen limai tsümartem kenyongi anir marutsüla ta masü saka ILP benerang atutsüla, kechiyong Nagaland ya bendangertem nem mamoksepdaktsüner. Anungji, nüngdakra khen nung tsümar nisung meyirijang junga anir arutsü akok saka parnok shiaji ILP alitsüla. Nisung aikaji ILP magütsütsü ta tanü tashi nungbo ozüng lateta maka, anungji nisung kwika Nagaland-i arudir aruaka ILP meshitsüla. Joko, tanü asüngbo putu yimya balaka melenshia aor asünungji, ajak atema ILP ya tapu ka dang mesüi mapa inyaka ayangtsü arurtem atemabo ILP Working Permit tapu ka ita junga atema asüyonga agütsütsüla. Iba ama jagi dang ILP yangludang mapa kangabo mebulutsü aser ILP mitba mapangba melamelaa bendangtettsü.