TATOK AGÜTSÜTETBA JAGI KIN KA TSÜNGREMI MOATSÜR

–  T. Tsükjem Jamir,
Senso Missionary, Longsa Baptist Arogo
Camp : Dimapur.

Asenoki tsükchir dang tadok agütsübaji Tsüngrem mulungjang lir, aser aji laishiba nung ozüng mezüngbuba lir. Laishibai ashir, “Kodang Yisu Khrista kangkidong nung liasü, Pai pa tsükchirtem dang ashi “Oba parnok tang tai dokangma, kechiaser parnoki kechi inyaker aji parnoki memetet” LK. 23:34. Asenoki kodang tangar dang tadok agütsüdir, asen taküm nung tepela tesünep teti alitsü. Aji oda, ano kodang kin kati kin ka nem tadok agütsüdir, yimjung tesünep kin ana tsüngda nung teti alitsü, aser shishilemba aser temtim balala ajurudang yaritepa alitsü. Aji oda, tadok agütsütepbaji Kodak yimli alima nung yangerba tang ajar. Idaki tejen putu nung Asia nung atalokba otsü ka tazünger temoatsü angutsü mechi nung tatsü agi lemsateper.
British yimli marudang, Korea limaji Japan nungeri küm 40 yimsüsüa liasü. Iba mapang Japan nungeri parnok alar (slaves) ama reshikangshia mapa tasak tapu balala inyakdakja liasu. Saka II World War sülen Korea nunger nüchiso (Independent) angu. Korea nunger tashitemeteter kati par lima nung tatalokba otsütem kaket ka zulu (Ao lima nüktsü otzü ama). Iba kaketji kodang Korea nunger lanurtemi azung,parnok tsürabur aser tetsü tebou Japan nungeri reshikangshiba atema mangyangtsü bilema liasü. Anungji iba timtem khuret tulu jagi Korea lanurtem animesüngzüki liasü. Anungji iba timtem khuret tuluji arogo lenirtemi meteta Tsüngrem dang sarasadema Korea nunger Youth Rally tulu ka ayongzüka Tsüngrem o ajanga par tsükchir Japan nunger dang teti asoshi tadok agütsütsü mulungtetdaktsü (Forgive and Forget Forever to Japanese). Iba tadok agütsüba ajanga South Korea nunger Tsüngremi tanela nung kanga moatsü aser ano alima rongsen tsütsü nunga kanga takar kümdaktsü. Iba otsü nung jagi asenoki angateter, asenoki asen tsükchir dang tadok agütsüba ajanga kin ka Tsüngremi moatsür.
Ano America nung tatalokba otsü ka yamai lir. America nunger atema Vietnam Warji parnok atema Tsüngremer atakatem ka ama liasü. Kechiaser parnoki tangar puküm dang Vietnam War nung U.S Army aika tepset aser parnok rongsen jenti lalu. Iba mapang nung tasür sapai kinungtsür aser chirnurtem aika ajepba tia ajuru. Anungji tetsütemi Tsüngrem dang sarasadema Vietnam Warji anentsü asoshi America nung Peace Rally tulu ka ayongzük. Iba mapang parnoki slogan ka yamai agütsü, “ Saves innocent people and stop Vietnam War immediately.” Aji oda, tetsütemi mapang shidak nung ayimtenba ajanga iba nungji Tsüngrem teyari dena yaktasa Vietnam Warji anen. Tetsütemi mapang shitak nung mayimten asübo America nunger tanü iba jenjang nung melila ta tashitemetetertemi ashir.
India nung state 29 rongnung State for Christ declare asübaji Nagaland dang lir. Tanü Naga lima ya Laishiba nung aliba ama küm tenet (7) temeshipur satani reshikangshiba mesüka lir. Tanü Naga nungertem mapa meranga inyakerbo ishika dang lir, saka chiyongerbo onsara lir. Iba jagi asen lima sensak tia nung lir. Historian-temi Northeast India state tenet (7) rongnung amitsür (widows) teimba aliba stateji Nagaland lir ta bushitetogo. Iba jagi tanü parnok chirnurtem aika teyarir junga maliba ajanga schooli mouteti aika anenogo. Tanü asen lima timtemji aika rongnung itemi lir, unemployment, sensakertem Hajera aodak maka, business inyaktsü lenmang sadema Govt.i melapoktsüba etc. Iba timtem shisabulu ya tangar kin tsükchirtemi agütsüba timtem ajanga masü saka Naga nunger menen agi asen nübur timatemer. Tanü asenoki asen lima yimjung aser tesünep yakta arutsü ta anogo shia jembir, saka iba melen asenok rongnung yimjung maliba ajanga ano tanaben Disturbed Area Act dang asen lima nung 1st July 2016 nungi centre sorkari declare süogo. Tanü Naga nunger rongnung “Forgive and Forget” oji angateta meinyakra Tsüngrem nungi dang temerenshi Sodom lima ama samatsütsü menua mali  ta metettsüla. Iba ama asen lima koda masü tia ajurudang arogo lenirtem NBCC, NMA, ABAM aser WATSÜTEM ak shiranger ama mejanga mekazütsüla. Saka Nehemia Governor ama pei lima Aiatai tia nung aliba atemaji lumia sarasadema ozü lima kumzükang ta Tsüngrem dang maneni mepishitsüla. Aser asen nübur rongnung telongjem lenmang asoshi mapa maneni meranga inyaktsüla.