Paper mill ya dang asü ?

Nagaland state nung industry lapoktsü asoshi teimla ajunga agi paper mill tejen ka ya shia arudaktsütsüba dang asü ta bilemdangtsüba mapangji tang lir. Atangji, paper mill tasü ka ya shia arudaktsütsüa makoker nung tanga industry tasen ka lapoktsübabo pongmang ta state government-i dena bilema alitsüa akok, ajisüaka tarutsü anogotem ajungtsü asoshi tanü pongmang tajung pongmangtsübaji tanü yimsüsür, ketdangser aser lenirtem asoshi khuret küma inyaktsüla. Tarutsü putu tajungba küma yanglutsütsü pongmangbajibo, APJ Kalam-i ashi ama, aonung amui aodang pongmangba pongmang ya masü saka pongmang koba agi amui moudaktsüi nükenbelemdaktsür, iba pongmangji lir. Aji oda, state nung Industry department-i kechi komaka pongmangtaer ashitsü makok, saka Tuli paper mill (NPPC Ltd) süadoker aliba ya shia arudaktsütsü kisüng memerangi iba melena ano kechi tajungba asütsü ta bilemdangtsü kanga nüngdaka reprangtetter. Atangji, ibaji asenok kolokibo matonger, kechiyong Tzüdikong nung tang paper mill alidak ya ano kechika amenok nung tajungba asütsü, ibaji tekolok shisatsüi marur saka küm paikaya Naga nunger teinyaktsü ajunga agi paper mill ka ya shia arudaktsütsüba ya dang amai tanga sentong tasen atonga inyaktsü jembibabo kecha mangashir. Atangji, paper mill shia arua lapoktetra tajungba dang saka teimla tulukabo mangur. Center nungi yimsüsürtem aru shia telok kati mesüra katibo paper mill shia arudaktsütsü indang ashir aser tarur shiai reprangtsütsü nangzüker aor saka mapa makümer. Tanga Tuli temeket nung alir yimtsüng ti tashi nungi yimten yimsüsürtem oagi Delhi nung BJP lenirtem den külem ser center sorkar nung tongtibang yimsüsürtem ajurua paper mill shia arudaktsütsü nüngdakba indang jembia senzüogo. Ibajia kanga junga inyakogo aser parnoki ajuruba yimsüsürtemia ato kilonser tashi ajurua jembitsü nangzükogo. Ajisüaka, state sorkari temulung magütsü tashi majungtsü aser ano state government-i temulung agütsüyonga senbo center-i dang agütsütsü alinungji HPC teloki melapoknüra melapoktettsü. Aji oda, tang tashi nung center government o HPC na jakla nung Nagaland nung paper mill tanaben lapokshitsübo tebilemba mali amai reprangtetter. Ibaji shitak süra, asenok iba maparen nung mapang aser nübo kangabo meindoki shisatsü tasen ka bushilokang tajungba asütsü. Atangji, asenok kijai ibaji meinyaktettsü, kechiyong asenok dak temetetba shisatsü iba tashiji mali saka asenoki tangar tashitemetetertem bushia oagi asüngdangtepabo inyaktettsü. Iba ama tebilemba tasen benoka HPC pur den jembitsüa kanga nüngdaka kümogo, kechiyong paper mill amenoka aliba ali ya parnok meyong aser ibaji dang masü saka Tzüdikong aser Tuli temeket tesem aisü nung parnoki ali alia lir. Aji oda, parnoki paper mill melapokli süra iba liji Nagaland government-i agiadoktsüla aser yangji paper mill melen nübortem ajangzüktsüsa sentong atonga inyak tenzüktsüla. Atangji, government-ibo industry melapoktettsü aser lapoktetyonga lapoktsü nüngdak mali, kechiyong government ya senotsü tajangzük bushiba telok ka masü saka nübortem yariba yimten tentet ka dang lir. Anungji, state government akhüm nung private company tulu kar jaoka chiyongtsü tapu bakala yangluba  industry ka lapokdaktsütsüa akok, iba jagi nübortema alu yimtettsü. Aji mesüra, kari dang anepalua Nagaland nung lapoka maliba engineering college ka lapoktsüa akok. Iba mesük asenoki asen nüngdak reprangteta paper mill melen langka kabosa lapoktsü bilema matara, Tuli city akümtsüba otsü to mejembi akümtsü. Asenoki Tuli paper mill lapokshia aotsüba nükla nung Tuli city tulu küma yanglutsü indang aiben jembiogo. Aji oda, paper mill melapoktetyonga iba pongmangjibo asangsang nung ataloktsüla. Ibaji atema shisatsü nüngdaker, anungji shisa akar lanurtemi item shisa tasenji bendena yimsüsür aser lokti lenirtem den lemsatepra paper mill akaba dang nungi tajungba asenoki asen lima renloka otettsü.