Reprangshitsüba mapang

Atangji, tangar menepa moutetaka Nagaland-a tejaklenibo tejakleni odagi. Aji oda, Nagaland tejakleni aoba tamaitsüji kisüjensüba yimya melenshiogo, lenmang nung gari masemer, aluyimba yimya tajungba kümogo aser Naga nunger aika tsümartem den kasasa mapa aika nung tajangzük keta inyaktetter. Aji oda, libaliro, kentenmenü aser temetetba nung Naga nungertema alima nung tangari züngshitsüsa kümdagi. Iba amaji meilongi süaka asenoka tejakleni aoba mapang ka nung Nagaland state akümba otsü ya khen meyipa reprangdangra ano teinyaktsü aika anendaka aliba angutsü. Aji oda, teinyaktsü aika aliba rongnung Nagaland state kümaka ano Naga yimten tebilemtsübo manener. Iba kisüng jagi Nagaland akümtsü atema India government den nangzüktepba 16 Point Agreement ya khen reprangshitsü nüngdak adoker. Atangji, India government den kenyongi ano “Agreement” tasen ka yanglutsü asü mesüra tang yanglua akaba 16 Point Agreement ya akangshia yanglu tajungba asütsüar, ibajibo Naga yimten lenirtem mulung saka tang ama mapangba ya Nagaland nung alirtem asoshi meyipa reprangshiba mapang ka asütsüla. Nagaland state akümtsü atema renemba onük 16 rongnung tongtibangtibaji onük 7 buba nung Union parliament nung ozüng küma latetaka Nagaland Legislative Assembly nung züngsem teimbai mulunga magizük tashibo, Naga nunger tamangba yimsü aser loktiliba inyakyim aser Naga nunger sobaliba temzüng ozüng aser obendangba maparen kecha mapa küma inyaktsü makoktsü ta lateta akabaji asütsü. Iba nungji amendaker, India temzüng arla 371 A nung Naga nunger meyong ali aser yangji aliba rongsentem madak Naga nunger kibur asütsü aser iba dak sendakba nung Nagaland Legislative Assembly majangi Union parliament nung lemtetba temzüng ozüng kechaia tangshitsü makoktsü. Tanü tashi item terenemba onüktem jagi Nagaland kümzüka alir. Ajisüaka, aiben asenoki item temeten onüktemji memetet amai yutsüba agi union parliament nung lemtetba onük aser ozüngtem agi asenok mangmangdaktsür. Tatishitsü agi, India government-i December 25 anogo ya “good governance” day asütsü lemtet. Ajisüaka, Nagaland nungbo ibaji tamangba yimsü nung tongtibang anogo lir, anungji union government-i latetaka 16 Point Agreement aser linük temzüng arla 371 A nung lateta akaba ama iba telemtetba jagi Nagaland nung mekongshidaktsütsüla. Iba amaji tang India nung tamangba yimsü balala liaka, ibaji kecha mesükshii senso ajak asoshi ozüng ka dang (Uniform Civil Code) alitsü atema latettsü merangdagi. Ajisüaka, Nagaland state akümtsü renemba onüktem agi iba ama union parliamnent nung latetba ozüng Nagaland legislative assembly majangi mapa küma benshitsü memelar. Ibayongji, tang ama municipal aser town council election agitsüba maparen nunga aiben Municipal act den linük temzüng arla 371 A medemdanga jembiba angashir aser ibaji tim. Aji oda, Nagaland tejakleni aoba den külem külemi 16 Point Agreement aser linük temzüng arla 371 A nung lateta akaba ozüng aser temetentemji meteta aser tajungba rateta amshira, iba jagi Nagaland tajungba renloka aotsü. Atangji, Nagaland asoshi tia majung kaji tang tashi Assam dena artsü ken o melatetter aser temeten agüja liaka Naga nungertemi pei ali rongsen tagitsü küma bushia meinyaktetter. Aiben linük temzüng nungbo asenok nem temeten balaka agüja lir ser nung asenoki memetetba agi Union parliament nung latetba temzüng ozüngtem nem asenok anishidaktsür. Naga nunger asoshibo lawyer masüyonga, senso ajaki pei state akümba onük aser linük temzüng nung pei asoshi temeten  agüja alibabo metettsü tim. Shitakba agibo itemji school nung azüngtsüla. Aji oda, kodang asenoki Nagaland akümtsü renemba onüktem ya ano khen süoki ia reprangshia jembi tenzükdir, idangjiang Naga yimten  tebilemtsü aser temeten-a tajungba angatettsü aser India den Naga nunger yimten nüchiso asoshi jembibaren nunga tuluka yaritsü.