Ozüng tapet yanglutsüla

Atangji, ozüng tapet aser takang lateta liaka ozüng amshirtemi ozüngji shitak mamshitetra ozüngji temenünütsü oset amai ka dang kümadoker. Iba kasa timtem jagi tanü asen lima kangshidagi. Ozüngbo jenti lir saka ozüng yanglur aser ozüng amshirtemi anir ozüng shitak mamshitetba ajanga asen lima ya pei sünütsü asüba aser inyaknütsü inyakba lima ka kümogo. Ibayongji, teindang nisung aser junga inyakertemi masü saka kecha marendaki tashiyim aser sübokrem tululu amshirtemang tajangzük tuluba ngua jangratema aliba angur. Ibaji ochishia inyakertem aser talisa lanurtem asoshi kanga tezüdangtsü mapa ka lir. Item ajakji timi azüoktettsü asoshi asenok asoshibo asenok dak apet temzüng ozüng lateta inyak tajungba asütsü. Tanü Nagaland state nung amshiba ozüngtem ya reprangdangra akhidang British nungertemi yanglua toktsüba Bengal Eastern Frontier Regulation (ILP atema) ama aser Nagaland makümdang Assam kübok aliba mapang latetba Assam nunger temzüng ozüngtem agi dang asenok maparen aika alena aliba angutsü. Shitakba agibo, India temzüng arla 371 A nung Nagaland atemabo Indian parliament nung latetba temzüng ozüng masü saka Naga nunger dak apet temzüng ozüng lateta benshia aotsü tashi aser temeten agüja lir. Atangji, India temzüngbo kenyongi magitsü aser mamshitsü ta masü saka Naga nunger sobaliba, tamangba yimsü, obendangba aser Naga nunger ali tema aser telong nung aliba rongsentem dak aketba mapatembo Naga nungeri mulungba nung Naga nunger dak apet temzüng ozüng yanglua benshitsü temeten agüja lir. Ajisüaka, asenoki küm 50 jakdang iba arlaji India temzüng nung enoka yutsüba dak alaka itemji asenok asoshi tagitsü aser tajangzük asütsüsa kecha jembia lateta maka. Küm ishika tejaklen ali telong nung totzü aliba meteta state government-i iba rongsenji bushia agitettsü nükjidong nung ozüng kar latetogo. Ajisüaka, item ozüngjia mapa küma moutetter kechiyong ali kiburtemi iba ozüngji magizüktetter. Aji oda, India len amato masü Nagaland nungbo ali kiburji government masü saka nübortem lir. Ibaji reprangteta 16 Point Agreement yanglurtemi ali kibur temeten akümtsübua amshitsüsa onok balaka enoksema renem aser kasaji India temzüng arla 371 A nung enok. Item ama ali dak aketba aser sobaliba temzüng ozüng aser obendangba maparen ajak asenok dak apet ozüng lateta amshitsü tashi aser temeten agüja lir ser nung asenoki itemji tatar senden nung benoka mejembir. Tatsüba agi, Nagaland nung ozüng yanglurtemi ozüng yanglutsü nüngdakba indang mebilemer. Ashiko, ibayongji tejembitsü maka tatar senden minute terpongo mener senshir südi. Ashi, India temzüng arla 371 A nung temeten agüja aliba nung ajemdaker asenoki asenok dak apet temzüng ozüng latettet asübo obendang bushia Indian high court aser supreme court-i aotsü nüngdak madokla aser India nunger ozüng IPC mesüra Cr.PC agi asenok malenla. Ibaji dang masü saka asenok tang tejembidak Municipal Act ama ozüng ya tanga Indian state nung amshiba ajizüka yanglutsü kecha nüngdak madokla. Tanü asenok timtem aser mangatettep adokba ya asenoki asenok dak apet temzüng ozüng yanglur masü saka India len amshitsü asoshi yangluba ozüng ajizüka bener arua tenüng dang melener kasaji amshitsü merangba ajanga adokba tebilemtsütem lir. Atangji, Nagaland-a India kübok saka yangi Nagaland-bo India nunga maden mai Indialen ta züluba yagi India nungsa süaka Naga nungertem ya kenyongi balaka ta mamai nenshia metetdaktsüner. Iba jagiang Naga nungertemi India kübok melinü aser melinür. Iba jagiang India kübok külemisa liaka, jenjang balaka nung alitsü asoshi linük temzüng arla balaka nung Nagaland nem temeten balaka agütsü. Iba tementenji meteta tanübo asenoka asenok dak apet temzüng ozüng lateta inyakyim ajak bentet-benteta aotsü mapang tongogo. Ibaji ozüng yanglurtemi süoki ia bilemtsüla aser ozüng yanglurtemi ozüng yanglur ama jembitsüla aser inyaktsüla.