Nagaland yimtiba

Nagaland yimtiba Kohima ya tzü moponga tajung aser ali kiburtema tongmelang, anungji yimten aser lokti mapa ajak sademsadema inyaka litetba lima ka lir. Aji oda, Nagaland nung tanga district aser tangar kintem den medemdangra Kohima nung alirtemsa ochitashiba aser teindangba asadangettsü. Atangji, tangbo Kohima district nung alirtema maparen aika nung ochimashi aser meindang kümogo. Ibaji parnoksasa masü saka asenoki menentsüba ajanga lir. Iba jagi külemi akoksar aser tanübo Kohima yimdong dena meyanglutet kümogo. Atangji, Kohima yabo Nagaland  makümdangyongi British nunger amongdak tongtibang tesem ka küma mesemteter liasü, anungji Naga nunger asoshi Nagaland makümdangyongi Nagaland yimtiba asütsü asoshi yimti tajung ka küma kümteter liasü. Ibayongji, Nagaland akümdang kecha tebilemtsü melii Kohima yimtiba ser state tasen ka tenzük. Aji oda, Nagaland state akümdangbo tang aliba Tuensang, Mon, Longleng aser Kiphire district-tem ya medeni aküm asünungji Mokokchung, Zunheboto aser Wokha len nungi Kohima tashi arutsübo tasak masü asü. Ajisüaka, kodang anüdoklen aliba district-tem dena Nagaland küboki ait, parnok asoshibo Kohima atongtsübaji lenmang talangka kümadok. Iba jagi tanü tashi Kohima nung alirtemia parnok junga matonger aser Nagaland anüdoklen alirtem asoshia Kohima tashi aruagi pei mapa inyaka amongtsübaji timtem tuluka kümadoker. Atangji, tanga state apibo Nagaland state ya district kata masü, saka asenokibo state tilaka ya-süng anepalu mesütetter. Ibaji, shitakba nungbo, len alangba agi masü saka nübor tenzüktzü tangatetba aser temeim maliba ajanga lir. Temeim asoshibo len talang tatsü kecha mali, ajak tonga oagi tenzüktsü. Ajisüaka, tanü asenok Kohima nung amener Chief minister aser Chief Secretary nati anir pei kidang nungi pei office tashia oa nübor metenzükner. Iba kasaji dictrict balala nung alirtemia nübortem Kohima tashi maoyonga pei pei district nung pei nüngdak renema inyaktsüsa tangatetba aser temeim agi yaritsü melen talia malir. Item tenzükertemji teimbaka Dimapur nung angutsü. Ano, temulung ashitsükaji tangarjibo yutsür, anüdoklen alir Naga nunger sensosangertemi pei district nung lia pei nübortem metenzükner. Ibajisa tamajungba.  Aji oda, aseni asen nübortem metenzüknüra shibaibo asen tsürabur, adianu aser chirnurtem tenzüknütsü ? Iba tangatetba nung tang Nagaland government nung tenzüker tulur tilar ajaki pei mapaji mission mapa ama bilema kongi yokdir aser kechi mapa lemzüktsüdir, Tsüngrem tenzüker ama bilema nübortem meima tenzüktsübaji kanga tenüngdaktsü kümogo. Iba ama nübortem aika timtem tia nung aliba reprangteta, Nagaland yimtiba ya Tuensang asü nunga koma süla (?) ta taoba hopta nung bilemdangtsü asoshi tasüngdangba ka agütsüogo. Atangji, telangzüri ashiba ama, Nagaland anüdoklen alir kintemi parnok asoshi Nagaland balaka ka kümner, anungji iba tasüngdangbaji mapet amai bilemer. Ajisüaka, kechiba parnoki tang aliba Nagaland nung medener ta asüba kulitemji kodang asenoki angatettsü merangdir, shitakba nungbo tang aliba Nagaland nung medener masü saka tang aliba Nagaland yimtiba nungi parnok alidak tesemji tonga teyari aser terenlok shitak tonga maruba agi parnoka parnok atema state balaka nüngdakba indang jembir ta angatettsü. Asenoki ibaji angatetra hau asütsü. Ajisüaka, iba ama tebilemtsüji state balaka akümba  kija agi makoktsü, kechiyong timtemji state-i masü saka nisungi adokdaktsür aser item nisungtemji Nagaland anülu aser anüdoklen alirtem lir. Aji oda, state mesüra yimtibaji konga-sang, nisungtem dak ochi melira, tenzükertem dak nübortem tenzüknüba shisatsü melira aser Naga kintem yimti ka nung putepa melitetra , tejaklenibosa maotsü aser terenlokbosa merenloktsü. Asenoki junga malir dang ashi, alima putu mapang agibo Nagaland anüdoklen ajak ajanga terenlok mapatem inyaka aotsü anogo agi atonger. Ibaji meteta asenok putepa alitsüla aser pei lima aser pei nübortem meimba shisatsü ajak dak alitsüla.