Sorkar Schemes

Tang alima nung rongsenkettsüng jenjang tekaratiba ainba linükji India lir, ajisüaka iba linük nung sensaker nütsüng million 300 jungnüa lir, ibayongji Centre nung sorkar balalai aluyimertem aser sensakertem taküm jenjang ajungkettsütsü atema asalentong jenti yanglua schemes balala ajanga teyari agüja arur. Yimti aser jilatem den medemdangra sensaker nütsüng timbaka yimdak yimtsüngtem nung lir, ibayongji sensakertem rongnungsa süaka sorkari yimdaklirtem dak tuluba rangloker inyaker. Yamaji Nagaland nunga yimdaklirtem atema sorkari scheme balala ajanga teyari agutsür, aser item teyari ajak jagi sensakertem ket shidak atong nungbo sensakertem lireptsüka alitsü, saka tia maka sorkari Delhi nungi yokba teyari balala asenoki memetetba ajanga takoksa ngudar. 2014 küm Narendra Modi-i anir Centre sorkar akümba sülen-a schemes 100 dak tema benoka inyakdar, ajisüaka asenok aikati item scheme rongnung 10-a zünga meshitettsü südi, iba kuliji ajanga asenoki Centre nungi yokba teyari balala magiteter. Nagaland nung tema tereprangtsü nungbo schemes balala shitak inyaker amai sayur ajisüaka tesüiba küm ishika tsüngda RTI telangzüba ajanga item senotsü ochishia mamshiba osangkakettem nung aiben züngshia arudar. Sensakertem nem jenjang dalang agi jang, shini aser kerosene densema chiyungtsü/tagitarutsü teyari balala yoker, ajisüaka aikati ibaji magiteter. Sorkari sensakertem shirangdang jenjang dalang agi mozü alia doctor/nurse nem temang anepaludaktsütsü atema mapatong balala benoka inyaker saka aikati iba teyariji magiteter; tanurtem, tanur tetsü aser teintet rogotem asoshi chiyungtsü, osettsüset aser senotsü teyari balala agutsür saka tatongtsüpur ket matonger; matamabensartem asoshi teyari balala agütsür saka item senji kari chitsür! Iba dak alia aluyimtsü, shiruru metsühtsü aser mapa tilateri tenzüktsü atema Centre nungibo teyari agütsür saka tatongtsüpur ket shidak matonger. Paper mapa agibo teyari angutsüpur ket shidak tongtsür mesük saka senotsübo timbaka tom nung samar; item ama ochimashi mapa jenti alibayong taoba ita Nagaland Public Rights Awareness & Action Forum (NPRAAF) nungi züngsem pongui New Delhi nung Central lenirtem ajurua Nagaland nung Centre-i sponsor asüba scheme balala (CSS) benoka inyakba maparen tenük yoka reprangtsü atema takhangba agutsüogo. Iba mapang nung NPRAAF lenirtemi Centre sorkar ketdangsertem dang Nagaland nung Centre nungi yokba scheme balala India sorkari lateta aliba alema inyaker, aser ibaji ajanga nübur meyong senotsü aika tim mesüi amshir, ta metetdakja liasü. Asen lima ochimashi tia Central lenirtem nem metetdaktsübaji asenok atema maaksü asütsü, saka ano külenbo Centre-i takhangbaji agizüka inyakra asen lima sensakertem kanga ajangzüktsü, ta pelaa bilemer. Centre nungi teyari balala yokba asenoki magitetba tongtibang kuli anaji- nüburtemi item schemes indang memetetba/mangashiba ajanga lir aser ketdangsertemia nüburtem nem item schemes indang awareness junga magütsüba ajanga lir. Joko ketdangsertemi, melungtet teloktemi, media nung inyakertem aser lanur tangatetertemi social media sabang balala ajanga item schemes indang awareness agutsütsü merangdi. Talisa tang nungibo nüburtemia Centre nungi teyari balala yokba rajema alitsü meranga osangolaa sorkar teyari balala agidi.