Election nung nangzükba timtem

Asenok ajakibo junga memetettsüa akok mesüra metetyonga kangabo süoki ia mebilemtsüa akok, saka tang ya linük nung nübortemi kanga shisabolua jembiba onük kaji Citizenship (Amendment) Bill, 2016 lir. Iba onük ya tatar senden nung ozüng küma latet nungbo kidanger kin asem Afghanistan, Bangladesh aser Pakistan nung alir Hindu nungertem India nung aruagi senso küma alitsü melatsü. Atangji, iba onük nung bendanger kin asem nung alir Hindu nungertem dang masü Khristan-tem nem dena India nung arua senso küma alitsü atema temeten agütsütsü shisema lir. Ajisüaka, ibajibo tanatsü amai ka dang asütsü ta angateter. Shitakbajibo 2014 küm BJP teloki election nung nübortem dang teinyaktsü aika nangzüka lir aser item rongnungji kidanger limatem nungi Hindu nungertem anir arua senso küma lidaktsütsü asoshi nangzüka lir. Iba ama tenangzükbatem agi nübortem mulungjang koka government akümtsüsa takok tajung nguogo. Ibayongji, nangzükba ama BJP teloki aniba government-i 2019 election matongdangsa mapa küma inyaktsü meranger. Atangji, Pakistan, Bangladesh aser Afghanistan limatem nung India nung aliba Hindu nunger kinungertem aika alitsüa akok. Ibaji dang masü saka Muslim nungertem ama Hindu nunger asüyonga karbo item limatem nungi temelaba melii ozüng alema arua India nung alitsüa akok. Item ajakji India senso kümdaktsür arua alitsü melatsübaji sentong tamajung ka asütsü. Ashiko, BJP teloki India lima ya Hindu nunger lima amai bilema alitsüa akok saka India lima ya tamangba yimsü ka kisüng amangertem aliba lima ka masü saka pei amangnütsü amangba lima ka lir. Anungji, kodang yimten telok kati mesüra government-i India nung tamangba yimsü ka dang alitsü asoshi merangdir, idangji India nung mepetmesü tulu adoktsü aser ibaji India telongjem loksaa ao tenzüker asütsü. Tanga India nung nütsüng inraba agi ajak nem mapa magütsütet timatemer. Ibaji dang masü ano nütsüng züinyonga alibo tuluba makümtsü, anungji tanü ama tensa ka nung bendangertem aruagi senso küma alitsüsa lenmang sademsadema lapoktsüra, iba jagi asenok yimten aser rongsenren nung takoksa tulu angutsü. Atangji, election nung vote teimba aliba agi akoktsü, iba jagi yimten telok kari Muslim nunger sademsadema arua lidaktsür aser ano telok kari Hindu nunger senso küma aruagi lidaktsür ta election asoshi vote züintsü mechi nung inyakra, aji tarutsü India asoshi lendong tetenzüker asütsü. Atangji, yimten nung inyakertemibo itemji dang bilema alir asünungji, ashiko, bendanglen nungi vote bendentsübaji dang tongtibang kümer , tarutsü tia indang mebilemi inyaktsüa akok. India nung senso akümtsüba ozüng ya mezüng 1955 küm lateta lir aser ibaji tang yanglushiner. Kodang iba ozüng yanglushidir, senso akümtsü asoshi India nung küm 11 bosa aliba nisung asütsüla ta alibato küm 6 dang akümtsü aser senso temetenjia nisung ajak nem masü saka Hindu, Budhists, Sikhs, Jains, Parsis aser Christian purtem nem dang agütsütsü saka Muslim nunger nembo magütsütsü. Iba amaji senso temeten agütsütsü atema tamangba yimsü agi arrtsüdang yanglubaji tesülen asenokisa meyipa agitsüsa adoktsü. Iba ozüng ya agizük nungbo 2015 küm tashi nung India nung arua alirtem ajak nem senso temeten agütsütsüsa adoktsü. Iba ozüng latettsü merangba mapa ya Northeast nunga Meghalaya-ibo magizüker ta metetdaktsüogo aser Assam nunga nübortemi magizüktettsüsa ozüng melatettsü ta metetdaktsüogo. Atangji, center nung oagi state ajak nung amshitsü atema ozüng ka latettsü alidang, iba anema ola adokba jagi ola adokertemji akoksatsüa akok. Ajisüaka, tang Nagaland nung senso küma dokan lapoka alir bendangertem ya sensosangertemi melena amentsüsa government-i meinyak tashi aser lanurtemi peisasa mapa inyak metenzük tashi, yimsü nung ajemdaker, bendangertem nem senso temeten agütsütsü memerangtsüla. Election mapang yimten teloki tapu tapu nangzüktsüa akok saka item mapa küma inyakdang tarutsü putu dena, Naga nunger lanurtem asoshi, raksaa yutsütsüsabo meinyaktsüla. Iba tangatetba nung yimten telok apia masü saka tang aser tarutsü Naga lima bendangertem ket nungi kümzüka ayutsü asoshi Nagaland goverment-ia ola kabo adoktsüla !