Kechi lima asütsü ?

Nagaland ya Khristan lima asütsü asü mesüra benjong lima asütsü ? Mesüra saru saruba lima-ang ka asütsü ta rakteper amai kümogo.Nagaland Khrista asoshi ta arogo nungertemi dang masü saka Naga yimten nüchiso bushirtemia nükjidong yur inyaker. Ano, Nagaland state government-ibo Nagaland ya benjongbentsü amongba lima ka ta ajaba nung nümadanga bilemer aser benjongbentsü ayongzüka amongba nung kanga temulung agüja inyakba angur. Ajisüaka, nübortemibo Nagaland ya saru zünger mezüngma saruba lima ka kümogo ya ayimtener. Iba jagi yashi Dimapur nungbo nübortemi parnoksasa lokti senden tuluka ayongzüka shinga telok tenüng nung saru mesarutsüla aser magütsütsüla ta ajangajanga metetdaktsüogo. Atangji, Nagaland ya Khristan lima ka saka Khristan lima memesük aliba limaji Nagaland asütsü. Ano külen, state government-i Nagaland ya benjong lima asütsü asoshi akok tashi kin shia pei sobaliba benjong meraketa amongtsü atema yariteper aser tesüsa Kohima nung Hornbill benjong hopta ka dak tali monga longsuteper. Ajisüaka, asen lima ya benjong lima küma benjong mongtepba ajak ya peii inyaktetba nungi pelatepa amonger masü saka saru saruba sen agi amonger. Benjong amongtsü asoshi asenoki meshimetsüa senzür mesüra tenla tulu angutsü imlaa tongti tesemdanger jaoker. Aji oda, kodang asenoki benjong amongba yimya ya reprangdangdir, asenokbo benjong amonga malanga ta asenoki angatettsü. Alima nung benjong amongba ya kechi benjong südir süang peii inyaktetba nungi anguba rongsen agi pelatepa amonger. Benjong amongbaji Tsüngremi moatsüba temoatsütem lemsatepa Pa nem tenüngsang agütsüba aser tangar den pelatepba mapang tajung ka lir. Ajisüaka, asenoki tangar dang meshimetsüa benjong among tashi benjong amongba agi asenok sensakang tali adentsü. Joko, Nagaland Khrista asoshi ta jembia jembia asenok ajak Khristan anemer telok tsütsüang tejak tashiba kümogo. Ano, külen benjong monga monga saru sarur telokang teimba teimba kümdagi aser sarua tuluba tuluba küma saruba agi tangbo dokan nung alo dal dena alia mechitettsüsa kümogo. Atangji, kodang asenoki saru indang jembidir, jet ta telong nung alirtem temulungjangi arur, ajisüaka nübortem akoksatsüsa saru saruba ya telong nung alirtem dang nungibo tema nung alirtemiang tuluba aser teimba meshir. Aji oda, nübortem akoksatsüsa saru saruba ya Nagaland nung yimten yimsüsür aser tulurtem menden nungi tama aser tuluba agia tenzüker. Atangji, item saru dangjibo ‘tax’ ta majar saka ‘commission’ ta ajar. Iba saru nung jagi tenzüker Nagaland gate tashi nung khu abenba garitem dang sepaitemi aser department balala tenüng nung amener tanükertem den telok tentet balalai meshiba saruji zünger mezüngma agütsütsüsa akümer. Item ajakji tesüsa dokan nung talirtem daksa mesüker, kechiyong tayokerbosa makoksatsü. Ibaji dang masü saka asen lima nung saru tali saruba agi asenok akoksaba mapa kaji, joko Dimapur-ibo Nagaland gate adena khu abenba gari aika maiter. Item garitemji Dimapur anasa Katkhati nung anener khu oshizüka ayudak godown tululu aika yanglua lir. Iba jagi Dimapur melemtsü melen Katkhati-ang melema kümdagi aser oda odabo Dimapur dang nungibo Katkhati-ang tuluba küma aotsü. Ano, Dimapur nung chiyongtsü aser osettsüset nung jenjang atutsüsa akümba maparen kaji nisung kar bangjemer mokosali nungi tenzüker jangotsü aser kisüjensüba osettem tashi nung parnok dang temelaba melii bener marudaktsür aser jenjanga parnoki mulungba latetdaktsür. Iba jagi asen lima nung asenoki züsentetba aonsutsü tashi asen lima nung meyokteti timatemer. Item ama saru aser inyakyim agi nübortemi meteta aser memeteti kanga aoksar. Tapu aika jembiyonga asen lima mainbaji saru inraba agi mainer. Iba ama tia kang nung jepaka nüktzü malu, saru nokdangtsü purtemiang saru saruba angudang, Nagaland ya kechi lima küma aotsü ta temulung ayanga bilemer. Joko, saru agi masü saka inyakba nungi tenla agi asenokibo asen lima yangertsüla.