Naga Club tenüng nung puteptsüla !

Alima nung meimchirtem rongnung meputepba ya asenok Naga nungertem dang masü saka kin ajak nung pei tebilemtsü yari meputeptetba timtem lir. Kar yimten tsütsü, kar tamangba yimsü tsütsü aser kar alima rongsen bushibaren nung ta alima nung putepa lidi asüyonga meputepi alitsüsa akümer. Item ama meputeptsüsa akümbaji tesempatep aser tenükmerem agi dangbo masü saka pei angatetba nung shitak nokdaktsü merangdang nisung o nisung na mesüra telok o telok na tsüngda meputeptsüsa kümadoker. Iba amaji asenok Naga nungertem rongnunga putepa linüaka meputeptsüsa akümba tensa tia ya jungjunga bilemdangra, asenok meputepba yabo tangar den medemdangtsüla masü, kechisüdirsüaka meputeptsü meranger amai reprangtetter. Naga nunger nisung tera mesüka akümba otsü ya küm aika otsü masü saka küm noklangka jakdang atalokba otsü dang lir. Küm noklangka jakdang tanü Naga nungertem ya kin kati ka junga memetet aser mejangja kechi kin-ar mejangja liasü. Iba mapang Naga nunger ta ser yimten aser lokti telongjem tentet kata mali asü. Lipokbo ka dang saka nisungtem nüchi maküm, anungji külemi longjemer pei asoshia mejembitetter ta aliba mapang ka 1918 küm Naga nunger rongnung lenirtem kari anir Naga Club tentet aser iba Club ajanga Naga kin yabo parnok mulungba nung yimten lateta alitsüsa temeten agütsütsüla ta 1929 küm Simon Commssion nem tezüluba nung longjemer agütsüba otsü tanü jembir. Naga nunger asoshi lokti telongjem tentetbaji Naga Club ya asütsü. Ajisüaka, 1929 küm Simon Commission nem Naga yimten latettsü asoshi Naga nunger mulung südaktsütsüla ta tezüluba nung agütsüba sülen Naga Club-i Naga yimten aser lokti asoshi inyakba otsü kangabo mangashir. Ajisüaka, Naga nungertemi teti Naga Club dang pelatsü kaji Naga nungertem longjemdaktsür Naga yimten temeten asoshi British yimten den jembitsü tenzükbaji asütsü. Naga nunger yimten temeten onük tamendakdakji ibaji lir. Aji oda, Naga Club-i Simon Commission nem agütsüba yimten onükji mapa küma inyaktsü asoshi tentet amato küm ishika lir külen Naga National Council (NNC) leniba nung Naga yimten nüchiso asoshi tesashiba jembia inyak tenzük. Ajisüaka, tanü Naga yimten nüchiso bushiba maparen nung Naga nunger rongnung telemsa aser meputep adokba ya reprangdangra tamamangtsüka lir. Naga nunger ka küma longjemer Naga yimten nüchiso asoshi jembi tenzükba nungi tanübo telok balala tenet ti tashi lemsadokogo. Atangji, Naga nunger yimten nüchiso bushir teloktemji putepdaktsütsü asoshi Naga kintem telongjem Naga Hohoi anir kanga meranga jembia aruogo. Ajisüaka, tangar longjemdaktsütsü jembia jembia tanübo NNC aser NSCN teloktem dang nungibo Naga Hoho nungang telemsa aser meputep tali tali adokba angur. Item meputepba tia ajak madak ano kangasa topur majung aser tia maka atalokba kaji tanü Naga Club tentetter küm 100 ajungbamong amongtsü asoshia dena Naga nunger melongjemtetba ya asütsü. Taoba küm roker neter tashi Naga Club mali amai aruyonga, tang küm noklangka ajungbamong amongtsü bilemtetbaji junger, ajisüaka iba ama benjong yabo Naga Club tenzükertem nem akümtsübu agüja Naga kin ajak telongjem ka nung amongtsüsaka inyaktet nungbo kanga jungla. Atangji, tanü Naga Club asentenshia tenzüka aotsübajia menüngdaktsüa akok, saka Naga Club-i Naga yimten temeten asoshi Naga nungertem nokdaktettsüsa tenzüka yutsüba senmangji mesamadaktsüi tanü lanurtemi amangtsüla. Naga Club senmang yabo kiojen masü aser ali senmanga masü saka Naga nunger yimten nüchiso akaba kin ka ama yimten, lokti aser rongsenren nung nokdaktettsüsa inyaktsübaji asütsü. Tang amai Naga nunger meputep tialong nung Naga Club tenzüker küm 100 ajungbaji Naga nunger longjemshitsü asoshi mapang tajung ka südaktsütsüla.