Asen tanurtem koda ?

China nunger shin o nung ashiba ama, asenok tang tebok sünga alitsü atemabo tsük lu ayim junger, ano asenok küm ter sülen atsüngloktsü asoshi süngdong tema ayu nunga junger saka taküm piyong junga alitsü asoshi bilema inyakdi asünungbo asenoki nisungtem nem tangatetba agütsütsüla. Iba kasaji asenoki tanü anisüngzüka alitsü bilemra kiojen tajung yanglutsüla saka tarutsü nung asen chirnur aser semchirsemnurtem junga lidaktsünüra, asenoki parnok shisa tenük lapokja anitettsüla. Iba tangatetba nung tsüraburtemi peii metetba aser pei akabaji senmang mekümi pei dak tembangtsüsa shisa tatsü agi tanü ajung asaa meinyaktsüla. Tang tangbo asenok yimten aser arogo nung inyakba mapatem ya reprangdangra, tarutsü bilema masü saka tanü ajunga asaa inyakba mapatem teimba angur. Item rongnung yimteni kaketreju nung temulung magütsür aser arogoia tenla ki yangluba nung dang temulung agütsür ta asüba inyakyim ya asütsü. Joko, Nagaland nung amangba purtem tamangba jenjang nung tokteper masü saka tenla ki uluba aser ajungba nung tokteper amai tenla ki yanglutepba angur. Item tenla ki tuluba aser tajungba asütsü toktepa yanglutepba mapa nungji, government ajanga sensakertem, shirangertem aser tetsür tanur nüngdakba purtem asoshi yokba sen mashileni belenzüka bener arua yanglutepa angutsü. Aji oda, tenla kibo sentsüpranga yanglu saka tanurtem sentep aser Sunday school agitsüba kibo mali, mashi tesem ka nung sentepdaktsüba arogo aika lir. Sentep kibo topur kanga tajung aser yangji alaba mendenbo chuba medenang mesük saka iba anasa lapoka akaba school nungbo jara maket aser medenbo ajak yusaa orr tamentsüla masü kümer tesem aika nung angutsü. Asenoki tanü inyakba mapatem ya jungjunga bilemdangra, tarutsü putu ajungtsübaji tenla ki tajung yangluba agi  ajungtsü amai bilema inyaker amato reprangtetter. Ajisüaka, tarutsü pututembo tanü school ki tajung yanglua kaketshisatsü shitak agütsüba agidang ajungtsü. Aji oda, tarutsü putu jungdaktsütsüba purtemji tenla ki tuluba nung amenertemji masü saka ki tamajung ka nung mendena maka timtema lai tekong ka angzüker tanurtemji asütsü. Ibaji asenoki asen mangdang nung ngua, tenla ki sentsüpranga yanglur yangji tamener mali kümdaktsütsü agibo school-ang tajung ka lapoker,  yang nung jagi Tsüngrem metetba nisung tajung adokdaktsüra, item jagiang tenla kia tajungba yanglutsü aser alima tensa tiaa tajungba kümdakja Tsüngrem aser nisung tenzüktsü. Tanübo government nung alirtemia küm ter sülen asenok lia aotsü asoshia dena mebilemer, saka tanü poksüng ngura ojang ta asüba nung tanurtem aika makamaitba agi kaketshisatsü tajung mengutetba, taneptsü mengutetba aser pei dak aketba sempet mamshitetba timtem indang shishia mebilemi pei agitsü aser pei ajungtsü indang dang bilema yimsü asür. Yimsüsürtem aikati pei nübortem putu ka nungi ka ta jangratema lia aotsüsa parnok nüngdak inyaktsütsü melen pei ajangzüktsü atema bara ki dang aika yanglutsü bilemer amai mapa nung reprangtetter. Ajisüaka, Singapore ato kilonseri ashi ama, ” alima nung takartibaji ni ta asütsü merangtsü melena alima nung takartibaji ozü lima, ta asübajiang tajungba,”. Nübortem asoshi tagitsü aser anisüngzükji yangji lir. Iba kasaji, Nagaland nung ozü arogo tenla kisa tuluba aser tajungba ta asüba dang nungibo ozü arogo nungi adoker lanurtemsa tanüla mapa nunga tashi taitba aser yimten aser lokti mapa nunga tajungba ta asütsüsa anitetbajisa tajungba. Joko, asenoka government sen ya pei ki yanglutsü asoshi mamshitsüla aser arogo nunga amangba purtemi agütsüba tenla sen ya arogo nunger chirnurtem ala-ashia yutsür tenla ki tajung yanglutsü toktepba mapa nung mamshitsüla. Government-i süli mesüra arogoi süli tarutsü putu asoshi nisungtem nem shitak tangatetba, shisatsü aser mangdang agüja anitsüla. Joko asenokbo bara ki aser tenla ki yangluba nung masü saka tanurtem tagidak akaba senso tajung kaka kümdakja yanglutsüba mapatem nungang temulung agütsütsüla. Iba jagiang tarutsü putu nunga asen lima, asen yimten aser asen arogo wangshiwangshia tajungba-tajungba küma aotsü.