Taneptsü angudak lima

Nagaland nung state government-i kanga temulung agüja inyaktsü nüngdakba mapa kaji shirangertem yaritettsüsa mozü kitem shitak renema ayutsüba mapa ya asütsü. Atangji, tanü asen lima nung nübortem asoshi kanga nüngdak ser nung goverment-i magütsütetba aika lir aser item rongnung nüngdak tongtibangtiba kaji shirangertem nem angati taneptsü agütsütsüba ya asütsü. Alima nung alir asünungji, asenoka timtem aika lir saka timtemtem rongnung tanü asenoki ajuruba timtem tulutibaji shiranger saka anameta lapoka alidak government mozü kidang taneptsü mengutetba agi sen apua bener bendanglen private mozü kitem sema taneptsü bushia senzüba timtem ya asütsü. Iba ama shiranger bener tesem balala nung private mozü kidang monga senzüdang, shiranger dang nungibo shiranger meina senzürtem nüngdak nung sen teimba endoker aser shiranger aika taneptsü mengutet bendang lima nungi tasümang bener arur. Asenok rongnung item ama tia majurudangba kibong aikabo malitsü. Iba ama kibong aika shisabolu tia nung alidang, Nagaland nung government mozü kitem tajungba küma yanglushiba osangtem angashidang kanga pelaa bilemer. Item osangtem rongnung yakanü Phek District Hospital nung yipten 75 liasüba nungi yipten 100 küma yanglutsür lapoktsüba osang tajungji asütsü. Government nükjidongbo senso ajak anema alitsü asoshi inyaktsü amai jembir, saka mozü ki aika nung taneptsü angutsüsa anepalurtem malir. Atangji, Nagaland nung tanga District-tem den medemdangdangbo Kohima, Dimapur aser Mokokchung nungbo government mozü kitem nung taneptsü junga angur. Ajisüaka, item mozü kitem nungjia kiojen yangluba, yipten asen yipten sü agütsüba aser tashidak tendangba osettem jenjang reprangdangra, koda masüba agi aor dang ashi, doctor-tem taa magütsüba dak alaka ajak peisasa anepalutsüla adoker. Ibayongji, Nagaland capital aser district headquaters nung alirtema anameta government mozü ki yutsür sentsü tulu tsüa private mozü kidang amonger. Takartem asoshibo kecha masü, takokertem asoshi private mozü ki tajungtema alitsüla, saka sensakertem asoshi jangotsü alitsüba sen, kiojen yanglushitsüba sen, alu inyakdang agitsüba sen, tanur admission agitsütsüba sen aser kinungertem küm nung khen süoshi alitsüba sen private mozü kidang meindokdaktsüi rezünga yutettsüsa government mozü kidang taneptsü agütsütsübaji Tsüngrem aser nisung tsüngdang yimsüsür aser ketdangsertem teinyaktsü khuret asütsüla. Asenoki shitakba nübortem meima anepaludi asübo India government nungi yokba sen agi mozü ki tajung yanglua yipten tajung laoker yangji yipten sü teronem menema lemtsür, anogo shia shirangertem nem chiyongtsü aser mozü tajung agüja anepalu sütettsü. Item ajakji nübortem miemba shisatsü nungi adoktsü. Atangji, Nagaland ama nung senotsü shitak amshia mapa shitak meinyaktetba tebilemtsü aika lir, ibayongji mapa aika file nung dang ashi shitakba alijak nungbo inyaka makar aser mangur. Item ochimashi aser meshitak inyakba mapatem metongshia inyaktsü asoshi shiranger anepaluba mapatem nung yabo arogoia shilem agi nunga jungla ta bilemer. Tanübo joko mapa ajak Public aser Private Partnership nung inyaker. Tetezü government-i sen agütsütsü aser private-i mapa küma inyaka anepalutsü. Ibaji mesüka pei alidak anasatiba government mozü ki tajungba kümdaktsütsü asoshi anasa aliba arogotemia mozü ki asoshi nüngdakba mapatem nung senotsü aser nübo agi yaritsü aser mapang shia doctor aser nurse-tem den sarasadem mapang agitsü. Joko, government den khuret lemsatepa inyaker asünungji arogo nungetemia pei anasatiba aliba mozü kidang doctor aser nurse kwi alitsüla aser kechisa angutsüla item nüngdak temetettsütem ajakji government office nungi meshia anepalutsü. Iba amaji government mozü kitem ya arogo nunger mozü ki ama kibur küma yaritepra, memetetika asen lima ya taneptsü shitak anguba Khristan lima ka kümer alitsü.