Kechiba election agir ?

Taruba ita ka ana tsüngda ano asenoki Lok sabha election ajurutsü. Asenokbo democratic lima nung alir asünungji aginü-maginü ta mali nübortem madak yimsü asütsü atema tatar shimtsü asoshi election-bo agitsü. Democracy tetezü nübortem tashi, anungji yimsüsütsübaji akhidang ama kidong mesüra kibong ka nungi senmang küma chuba akümtsüba masü saka nübortemi election ajanga shimtsü. Ano, tanü putu yimsüsübaren nung tajung kaji yimsüsürji ka dang masü saka constituency lemsar kaka shimtsü aser parnok jagi government akümtsü, anungji government nung telemtetba agibaji ka kisüngi mulungba nung masü saka ajaki mulungba nung mesüra teimbai mulungba nung agitsü. Aji oda, election agiba ajanga nübortem nem yimsüsütsü tashi aser maongka agütsür. Iba tashi aser maongkaji angateta nübortemi election nung pei lima aser nübortem asoshi ariabilema jembitsü aser inyaktsü akokba nisung shimtsü nüngdaker. Tesasatsüka, Nagaland nungbo election mapang arubaji nübortem aikati yimsüsür tajung shimtsüba maongka ka aru amato masü saka pei vote ayoktsü mapang tajung ka arur amai bilemer, anungji koba telok aser shibaiang nübortem tajungba tenzüktettsü ta bilema masü saka shibai sen teimba agütsür ta asüba tangatetba nungang nübortemi yimsüsür shimer. Atangji, election nung tokteper ajaki pei lima aser nübortem asoshi tajung langkabosa inyaktsünüba agi tokteper asütsüa akok saka kodang yimsüsür mendenji sen agi alir amai kümdir, yimsüsütsü metenzükdangyongi yimsüsür mulungjangji menenadoker. Iba jagi alima majunger. Iba amajisa election agili alima tamajungba kümli ta asütsü agibo “Nagaland nungbo tang aruya aliba Lok Sabha election ya magi nunga koma süla ?” ta tasüngdangba ka agi taoba hopta nung iba osangkaket ajanga asenok mulungjang nung jembidaktsüogo. Tanabuba nung, election-ji koma agidir agiang aser shiba adokdir adokang,  tatar senden nung adentsü aser nübortem asoshi nüngdak ken o süoka yimten ken o lemtetdak shilem agitsübaji kanga tongtibang lir. Ajisüaka, ajak asoshi tia kanga majung kaji, nübortemi shimtetba yimsüsürtemi senden nung madener aser adenyonga mejembir. Election ajanga nübortemi tatar asütsü shimbaji tatar senden nung medemertemi jembiba ken o angadangtsü yokba masü saka nübortem tenüng nung nübortem asoshi jembitsü yokba lir. Talisa, oagi Lok sabha aser Rajya sabha nung Nagaland nungi shimteter yokba tatartemi tatar senden nung tangar mulungkoka Naga nungertem dak aketba tebilemtsü ken o benoka jembiba aiben mangashir. Ano tezüdangtsükaji, tatar senden nung ola madokbajibo yutsür aiben tadena madener. Linük nung kechi maparen aser kechi sentong südirsüaka tatar senden nung lemtetbatem dang inyaktsü, anungji tatar senden nung adentsüba aser ken o lemtepdak shilem agitsübaji kanga tongtibang lir. Ajisüaka, asenoki shimer yokba tatarbo Delhi nung tatar senden telidak nung senden nung maden asen lima nungang arua kazüra, Nagaland nung election agiba ajak to amajok akümer. Iba amai tatar senden nunga madentsü aser adenyonga ola madoktsü ta südi ta süra, Nagaland nungbo senotsü endoka aser mapa bolua parliamentary election magiang tajungba asütsü asü koma (?) ta bilemdangtsübaji asenok ajak atema kanga tongtibang kümogo. Naga yimten tebilemtsü indanga bilemdangdi süra, election aru shia election temli Naga yimten tebilemtsü latettsütsü ta yimten telok shiai nangzüktsü saka election temerbo tatar senden nung Naga yimten ken o benoker mali ola maka kümadoker. Item ajakji kodang bilemdangdir, Nagaland nung, talisa, parliamentray election agiba yabo India tatar senden nung aku abensatsü atema tenüng agi agir ama dang kümogo. Iba amaisa election agitsübo, tairtema takoksa aser nübortema amajok nung belema election agiba dang asütsü. Joko, election agidi süra, nübortema shitakba pei lima meimba aser yimten angatetba nung sen agia masü ochi tangatetba nung shilem agitsüla aser adoka yimsü asürtemia nübortem tashi bener senden nung dena ken o lemtepdak shilem shitak agitsüla.