Tetsürtemi tuluba inyaker

Yakanü alima ajunga den külemi Nagaland nunga yimtaklir tetsürtem anogo amongba sentong ajanga Naga nunger loktiliba nung teburtem dang nungibo tetsürtemiang mapa tuluba inyaka kibong mesüba jenjang asadangtetogo. Tang tashi Naga nunger sobaliba aser loktiliba nung teburtemi inyaktsüba mapatembo tongmelang ka dang, saka ki mapa nungi shir kidang tanur reprangtsüba aser alu mapa ajak tetsürtem kisüng mapa amato küma inyakdaktsüba kibong aika lir. Itemji reprangteta teburtemi tetsürtem mapa nung yariteptsü aser tetsürtemi inyakba mapatem nung parnoka akümketa inyaktsüsa government-ia sentong tapet yanglua anepalutsüla. Tanü Naga nunger kibong aika tetsürtemi alu nung aonsutsü züsenteta ayokba, sü atakba aser shishilembaba mapatem inyakba nungi aruba senotsü agi mesür. Ajisüaka, parnok mapa inyakba tesemji reprangdangra, nisungtemi kenyongi nüma reprangtsüsa tia nung parnok mapa inyakba asenoki angutsü. Lenmang tezülen nisungtem jajadak aonsutsü aser süngjanglijang tapu balala yur amendaka junga maka, yangji anogo piyong mejudaka mener yoka amenbaji parnok asoshi timtem tulu lir. Ajisüaka, parnoki yokzükba sen jagiang chirnurtem kaketrejui yoker aser kidang chipo tongdaker ta asüba Naga nunger kibong aika lir. Lenmang nung anü tsünglu tongdangdaka maka, ali nung mener, aonsutsü yoka amenertemjiang state nung rongsen jenjang tudaktsür ser nung, goverment-i item tetsürtemji anisüngzüka mener, nümadangdanga aser pelashishia shishilembaba mapaji inyaktsüsa anepalu asüba kangabo mangur. Ano, tetsürtemibo meranga inyaker ser nung, parnok takoksa anguba mapa kaji, anogo shia khen nung raksaa aotsüba aonsutsü aser süngjanglijangtem meyokma anünger, ajisüaka itemji meraksadaktsüi temekong nung ayutsüsa Cold storage maliba ajanga sen aika jenjang chiyongtsü tamajung kümer endoktsüsa akümer. Atangji, Cold storage tajung aka nungbo alu nungi aonsutsü aser süngjanglijang bendena bener arua yangji yur, yang nung jagi agiteta ayoktsü aser meyokma tashi ano yangjisa tamajung mekümdaktsüi ayutsü. Ano, yimtak yimtsüng nung senotsü ajangzükba mapa kaji tetsürtemi sü atakba mapa ya asütsü. Sü atakba mapa yagibo senotsü ajangzükba dang masü saka kin ayak aser mapa shisangdaktsür. Item südakertemji government-i züluoka yur, parnok nem senotsü teyari agüja tajungba inyaktsü ajungshitsüla aser parnoki atakba sütemji ayoktsü asoshia lenmang bushitsütsüla. Atangji, tanga lima nungbo sü atakba mapa ya tetsür kisüng mapa masü saka teburtemia inyaker. Iba amaji asenok loktiliba nunga mapa nung tetsür tebur tebendang kecha melii, kati ka akümtsübutepa aser meimtepa yaritepa inyakra, tetsürtemi inyakba mapa ya tang dang nungi tuluba aser tajungba inyaktettsü. Atangji, tang tashi Nagaland tatar senden nung tetsür shingaia tatar küma yimsü asütsüsa election nung adoka mezüngsemtetter. Ibajibo tetsür tashimaitba agi masü saka asen lima nung election agiba yimya majungba ajanga lir. Nisunger yimya agi tetsürtemi tashiyim agi akoktsü memeranger aser kasa nisungsa süaka teburtem dang nungibo tetsürtem ochitashiba. Ibayongji, Nagaland nung Nagatsürtem election-i aitsü metemsü akümer. Nagaland asoshi tia majung kaji aji asütsü. Kodangang Nagaland nung sen aser tashiyim mamshii election agitsü tenzükdir, idangji dang tetsürtemi metsübui aser meratai yimten nung shilem agitettsü. Idangjibo, tatar senden nung tetsür ka ana dang masü saka ter metsüa züngsemtsüsa tetsürtemi election nung takok angutsü. Tang yabo mapa teimbaka tetsürtemi inyaker, kibong teimbaka parnoki mesür aser yimjung mapa nunga shilem tulu agir saka yimten nung telemtetba agidak parnok madener. Item ajakji asadanga, tanü tetsürtemi timtem aser maksü arema pei lima aser pei kibong asoshi meranga inyakba mapatem nung temelenshi tajung memenui adoka Nagaland jenjang tajungba akümtsü imlar.