Alimenok sen meshitsüla

Chakhesang Public Organisation (CPO)-i parnok lushi ajanga centre government-i gari lenmang yangluba maparen nung alimenok (land compensation) meshibaji tim dang lir aser asenoka parnok dang nungi angazüktsüsa mapa tajung kar reprangtetter. Atangji, government-i lenmang yanglutsübaji government nung alirtem asoshi masü saka nübortem asoshi yanglutsür, anungji khen bilemtsübo alimenok meshitsü melen teyariang agütsütsüla. Iba tangatetba nung asen lima nungbo mezüng gari lenmang lapokba mapang nungi tanü tashi tesem aika nung alimenok magii dang yangludaktsür. Ajisüaka, tanü tendak government inyakyim reprangdangra, government-i kechi terenlok mapa inyakdir inyakaka, nübortem rongnung kar akoksaba ajanga kar ajangzükdaktsütsüsa masü saka shinga takoksa mengui ajak kasa tajangzük angutsüsa inyaker. Iba tangatetba nung terenlok mapa inyakba tenüng nung shinga makoksadaktsütsü asoshi government-i ali kiburtem nem alimenok agütsür. Nübortem asoshi government-i inyakba terenlok mapatem rongnung mezüngbuba, tongtibangtiba aser tulutibaji gari lenmang ya lir. Nübortem asoshi tajung aika inyaktsü bilemyonga gari lenmang melira meinyaktettsü. Gari lenmang maliba agi tanü asünga tesem aika nung shiranger sünglep nung apur mesüra tenukong nung ponger tenem, lenden aser ayong ajanga tetsüng agi mozü ki bushir aser kaketshirtema kilometre aika tsüngsang ajung majung ta mali tetsüng agi jajatsüsa akümer. Iba nüngdakji angateta government-i gari lenmang yanglutsüba nung temulung tali tagütsüba agüja yanglur. India nungsa süaka tanga state-tem nungbo ali ya government meyong, anungji ali kiburtem nem alimenok agütsütsüsa kangabo madoker. Ajisüaka, Nagaland ama nungbo government li maka, ali ajak nija li, kin kidong li mesüra yim li, anungji ali kiburtem nungi temelaba magii ali nungji kongshitsü makoker. Ano, rongsenren nung Naga nunger tiaji bilemdangra, takaba ajak agi ali tilakaji aser yangji meiteta akaba aremji dang lir, anungji nübortem asoshi terenlok mapa inyakba tenüng nung alu ka dang akabaji mesüra kimong ka akabaji tudoka adoktsüsa kümra mesüra arem tilaka meiteta akabaji raksatsüsa kümra, ali kibur karbo takaba ajak samar asütsü. Iba tiaji rajema Nagaland akümertemi Naga nunger libo, shiba li südir süang aser kechi asoshi agitsü nüngdak adokdir adokang, ali kibur dang masüngdangi magitettsüsa linük temzüng arla 371 A nung temeten latetja lir. Ibayongji, SARDP (Phase A) sentong kübok Phek-Pfutsero tsüngda two-lane lenmang yangluba maparen nung CPO teloki ali kiburtem nem alimenok agütsütsüla ta okadak keno o benoka lir. Atangji, alimenok senji lenmang yanglur telok M/S.Maytas-Gayatri(JV) dang meshir saka shitakba senjibo lenmang yanglur teloki masü saka center government-i agütsütsü. Iba kasa lenmang yanglur teloki kasa sentong kübok Longleng-Changtongya, Mon-Tamlu-Merangkong aser Zunheboto- Chakhabama lenmangtem yanglutsü mapa agizük saka inyakpeter yuja lir. Item lenmang inyakpeter liaka, ano parnok nemsa Kohima aser Dimapur lenmang yanglutsü agütsübabo, latettsüba mapang nung merenemtsütetaka, junga inyakdagi. Ano, asenok ali kiburtemi metettsüba mapa kaji Kohima aser Dimapur tsüngda gari lenmang yangluba mapa nungbo ali kibur ajak nem kiojen alirtema parnok yari aser kiojen mali ali aser arem dang alirtem nema parnok ali jenjang yari alimenok sen dalang District admnistration ajanga center government-i agütsüogo. Asen lima nunga Amguri- Mokokchung lenmang inyak tenzükogo. Iba lenmang nunga Kohima aser Dimapur na tsüngda ali kiburtem nem agütsüba kasa alimenok jenjangji ali kiburtem nem agütsütsü tim. Government-ibo alimenok ya kiojen yanglua ali mali kecha mali, ali kibur ajak nem agütsür. Magütsüi lira CPO-i meshiba amaji ali kiburtem telong tentetter meshitsüla. Item ajakji metettsü atema ali kiburtemi RTI ajanga lenmang yangluba estimate den sen jenjang aser alimenok agütsütsü atema government-i sen lemzükja aliba indang temetettsütem ajak department dang meshir pei temeten bushi tenzüktsüla. Iba jagi ali kiburtema takoksa mangutsü aser lenmanga kanga junga yanglutsütsü.