Nüngdak reprangteta agütsüba

Tang tashi nung alima nung nisungtem asoshi yangluteta aliba kechisarina ajak ya nisung kati mesüra kari nisungtem nüngdak reprangteta yanglutetbatem lir. Aji oda, mapang aser rongsen endoka nisungtem rongnung tsüngdong oagi majuruaka jembitettsü nüngdak reprangtetba agi telephone yanglutsü apitet. Iba kasaji nisungtem nüngdak nung jet ta senzütettsü asoshi ali nung gari aser anüngdak tayimtsü senzütsü nüngdakba nisungtemi reprangtet, anungji item nüngdakbatemji bilemdanga yanglutet. Iba amaji amang nung anü den kasa tesangwa nüngdakba reprangteta electric light adokdaktsü. Alima nung nisungtem shiranger aser zünger mezüngma süadoker, anungji tashidakji kokteta taneptsü agütsütsü kanga rongdak nüngdaksa reprangteta tashidak shiaji taneptsü mozü bushiteta yanglu. Iba amaji nisungtem asoshi kechisarina yanglutetbaji nüngdakba nungi tenzüker. Tanüa asen lima nung Coronavirus tashidak tamajung agi nübortem amokmerenba mapang, iba tashidak mesen nungi kümzüka alitsü asoshi teti mozützü (sanitizer) agi teka jungjunga shidoka alitsü asoshi ajungshir saka iba mozützüji sen agi alitsüba dang, anungji nübortem aikati ibaji malitetter aser ano alidi asüyonga yokmar talitsüa mangur ta aliba mapang ka, iba mozützüji Kohima Science College nung tesayur aser kaketshiremi yangluteta Kohima nung government mozü kidang amshitsü agütsübaji kanga nüngdakba mapa ka reprangteta yanglua agütsüogo ta pelaa bilemer. Iba kasaji ano, Fazl Ali College, Mokokchung nunga tesayur aser kaketshirtemi teka shidokba mozü tzüji yangluteta government mozü kite maser arogotem nung agütsüba jagi tarutsü Nagaland ya tanü kaketreju balala nung sayur tesayurtem aser kaketshirtem ket nung kümzüka lir ta temulung lemlema bilemer. Tanü asenok asen lima nung zünger mapa mangur ta jembia kazütepba tebilemtsü ya mapa makaba agi masü saka asenoki asenok nüngdak mereprangtetba ajanga lir. Ashi, shitakbajibo tanü putu ya zünger mapa manguba putu masü saka mazüngyonga mapa inyaker meinyakma reprangteta inyaktsüba putu lir. Asenoka kidanga mapa aika lir saka mapatemji mereprangtetra, mapa kecha maka amai kazütsü saka mapa reprangteter atemabo kilong kima aka aoktsüla, chipo aonpo ajak merükmerüka ayutsüla, jara aser tsüngbang ajak meyutsüla, süa shidoktsüla, soruchioktsüla, kidangi arurtem nem tzü aser süngo agütsütsüla, atsü nung aonsutsü karbo meyidaktsütsüla, azü, ak aser an nem chiyongtsü agütsütsüla, süngotzü ajak shitak bendena akatsüla, ano tanü asüngbo gas nung dang soruchioker asünungji gas abenia aotsüla aser kidang alirtem chiyongtsüa bushitsüla ta nüngdak mapatemji inyaker meinyakma reprangtettsü. Kidang alirtem asoshi nüngdak mapatem adokba amaji alima nung nübortem asoshia anogo shia nüngdak teimba teimba adoker. Tatsüba agi, tanga chiyongtsütemjibo yutsür, Nagaland nung ali tazüng tesa yutsür, aonsutsü ajak Assam len nungi bener atua achir. Arem nung aou süngküm, süngo tu aser am aser süng tapu aika meyia lir, saka asenoki item jagi tagitsü osettem yanglua ayoktsüsa mereprangtetter ! Asenoki shi kanga achir saka tangalen nungi bener aruba dang raktepa achir kechiyong asenoki asen achitsüa peria memetsütetter. Joko, shishilembaba aser senzüpongba ajak online nung inyaker, ajisüaka asenokbo tangari yokba noksa aser osang repranga mapang endoktsüba dak alaka mobile ajanga online nung asenok ajangzüktsüsa inyaktsüba sentong aser tasa kata apiteta meyanglutetter. Asenok ya, joko, terepranger dangbo masütsüla saka teyanglur asütsüla. Aiben asenoki mapa meinyaki sen aika ngua alitsüba indang dang bilemer. Ano, asenok tsüraburtem senmang ama bilemba mapa kaji, asenoki aikati kechi mapa nung südir süaka ‘side income’ aser ‘ shitakbo masü ser shitak amato “adjust” ser agitsüba indang dang bilemer. Asenoki chiyongtsü aser süoshi tajung agir senzütsüba atema taküm alir amai bilemer, iba jagi asenokbo tebok chizüka alua chiyonger süoshi tajung agir kecha shisabolu maka senzür saka asen nübortembo tebok masüng aser süoshi agi temanga mayim sü agi tebok zür senzür. Asenok ya chiyongtsü atema taküm alir masü saka taküm alitsü asoshi chiyonger ta bilema kodang asenoki asen nübortem tebok masüng kongra-kongrar alirtem tensa tia indang bilemdanga, parnok nüngdakji reprangtettsü merangdir, idangjiang tazünger mazünger ajaki asen lima nung mapa inyaker meinyakma reprangtettsü. Idangjibo, asenok ajak chiyongtsüa mapang mangu nübortem nüngdak ataloktsütsü asoshi inyaktsü.