Ajak ajungtsü bilemdi

Tanü asen lima majungba indang jembiba ya asenok ajaki pei kija ajungtsü indang bilema inyakba ajanga lir. Asenok nisung shingaia kijabo meliner aser melitetter saka ajak arok ajungtsü asoshi bilemabo meinyakner. Asenoki asen kija ajungtsü asoshi bilema inyakba apibo asenok kisünga arem nung oa litettsü amai bilemer saka kijabosa melitetter, kechiyong nisung ya kija masü lokti külemi alitsü yangluba purtem lir. Ibaji asenoki jungjunga bilemdangra jangratemtsüka saka asenoki ajak külemibo linür saka ajak ajungtsü bilemabo meinyakner ta asüba agi asenok jangratema malir. Tanü Nagaland nung balaka asenok libaliro ya reprangdangra government sentongbo nübortem ajak ajungtsü atema yanglur saka ketdangsertemi pei kija ajangzüktsü bilema inyakdang nübortembo tajangzük agi matonger. Atangji, ketdangsertemji government nung tulurtem dangbo masü saka aluagi yimtak yimtsüng nung dena ketdangsertemi yimkong ajungtsü bilema masü saka pei kija ajungtsü bilema inyakba agi sen tera agibo yimtsüng atonger saka sen terakajia shitak mamshitet yimtsür yimertembo akoksar. Aji oda, pei kija ajungtsü bilema inyakba contractor kati kodanga nübortem ajungtsü bilema meinyaktsü. Ibayongji, tanü asenok gari lenmang tajung nung jajatsü melemzükba nübortem amai kümogo. Tanü Nagaland nung gari lenmang yangluba mapatem ya nübortemi mesüra lokti tentet kari danga ‘work order’ nung agüja aliba tasazük den medemdanga bushisüngdangra, ashiko, lenmang karbo tesadangka jenjanga meinyak ser sen agizüka agiba angutsü. Iba kasaji government kiojen yangluba aser government office, school aser mozü kitem nung amshitsü osettsüsettem aliba tiaji reprangdangra ‘quality’ aser ‘quantity’ na prongla nung nübortem ashioktsüba angutsü. Menden ka aliba maparen nunga dena government indang süra tamajung ka aliyonga kecha masü ta asüba tangatetba tai aser tamajung ka asenok shisatsü nung enoka lir. Aji oda, government meyongbo mashimashi amshiyonga kecha masü aser government meyongbo mapa meinyak ser agizüka agiyonga kecha masü ta bilema inyakba sobaliba tamajung ka agi asenok kanga akoksadagi. Aji oda, nübortem asoshi terenlok mapa ka inyaktsü sen arura, iba jagi asen kija agitsü mapa ka inyakmatsü anungji shitakba mapajibo merenemtettsü. Ibaji nübortem ajak ajungtsü bilema masü saka asen kija ajungtsü bilema inyakba ajanga lir. Ajisüaka, asen kija ki topur tajung ka yanglur, yangji alima nung akaba kioset tajung ajak arangoka yur chiyongtsü tajungtiba chiyongteta liaka, asen kiküm ajanger aliba asen yimtsür yimertem, aser adianutem aser asen nübortembo ki talidaka maka aser chiyongtsüa maka ta asüba tia nung lira asen kija akabaji asenok asoshi lendongang asütsü. Tanü alima tesem balala nung yimten aser lokti mesüngjemtettsüsa kasa nübortem rongnung mepetmesü aser rara adokba dera ya  ketdangsertemi nübortem ajak ajangzüktsüsa aser ajungtsüsa ketdang mesütetba ajanga adokba timtem lir. Atangji, alima nung nisung ajakbo kasasa jenjang nung melitettsü. Kar takarba aser kar makaba, kar temetetba aser kar memetetba aser kar tuluba aser kar tilaba ta alitsü. Ajisüaka, karbo chirmechima nangdena ayur saka karbo yaseta asür, karbo lir melima saka karbo talidak maka yimdong nung mejanger, karbo ali rongsen agir magima saka karbo pei tanur schoolia meyoktetter ta lira, ibajibo tim masü. Iba ama tia jagi alima nung lendong adoktsü. Kodang nisung ka kecha makalir aya marem auyatsü aser timtem marem yimten aser lokti anema apusotsü. Iba ama tensa nung timtemertemji telong dener telok balala tentettsü aser item jagi yimten anema apusotsü. Iba ama tiaji ajungbena atalokba mapa ka masü saka yimten yimsüsür aser lokti tentettemi yimkong ajungtsü mebilemi pei kija ajungtsü bilema inyakba ajanga bener aruba timtem aser lendong mapang asütsü. Shiba südir süang aser kong lidir liang, yimkong ajungtsü bilema inyakba agi yimjung bener arur aser pei kija ajungtsü bilema inyakba agi meputep aser mepetmesü bener arur ta angateta ajak ajungtsüsa inyakdi.