Alima nung tesüngmangtsü 7 (tenet) lir, itemji tatongi yamai atalokyonga aor

– R.Imkong Lkr. ,4th Mile Diphupar, Dimapur

1. Iba lima nung taküm anema aliba, arishi tajung moatsüba ya pei sasa yanglutetba, inyaktetba ta kari bilemer.
2. Kibong kar nung tsüraburi tanur ali mali memetet, aser tanuria par tsürabur ali mali memetetba ya lir.
3. Alima nung nisung kari pei sentsü (colour) tanak asü, temesüng ar memeteti aliba.
4. Iba lima nung ya nisung karibo Tsüngrem mali ta jembir, ibaji pa, la tangatetba asü mesüra parnok tamangba?
5. Nisung kari iba lima ya kodanga mesamatsü ta ashir, saka nisungtem aser putu-tem tang melentepa aotsü ta ashir.
6. Nisung kari pei sasa kecha inyakteta maka ser nung, tangar rongsentemji pei rongsen ama bilemer.
7. Nisung kari ashir, kodang tantsür tambur kümdir tepu (teeth) ya yimya agi timbaka tsüka doker alir, saka tatem nung temenenpurtem tepo shiteptsü ta laishiba nung shia alibaji, kodaser tepo maketertemi tepo shiteptsü ta jembiba o ya ka asütsü.
Meyiptepba Otem – opposite words.
Iba lima nung ya nisung meimchirtem tepo aika lir, kar tulu ser talang, saka karbo tatsü ser tila alir. Kar temesüng sentsü saka karbo tanak alir. Kar nisung tajung alir saka karbo tamajung alir. Nisung kar dak temeim talupu alir, saka kar dakbo temeim taochi khen agi mali. Nisung kar kanga shisa taka alir, saka karbo kanga tongmelang alir. Nisung karbo kanga tesüngjem alir, saka karbo khen agi shisatsü pokpa-pokpar alir (tesüngjem khen agi maliba). Nisung karbo kanga tebilemdang akaba alir saka nisung karbo khen bilemtet inyakba nisung alir. Nisung karbo kaket shisatsü nung Degree-sa Degree alir, saka karbo Degree maliyonga O jembitsü nung kanga tajung, mongin alir (politician ama alir). Nisung karbo kanga shia metetba alir, saka nisung karbo su-war matu-malem alir. Nisung karbo kanga tasü-tait alir, saka karbo tetsür lapi amai alir. Nisung karbo ola matoki tasütsü-a metsübui arema alir, saka nisung karbo ayaku aten pelu-pelur alir. Nisung karbo kanga tekuru alir, saka karbo pei-ang magie tangar den lemsatepnüa, tsütamenü kanga alir. Nisung karbo tangar takoksa angudangang oelar, saka karibo tangar timtembaji kang shi-shia bilemtsür. Nisung karbo kanga chidi-yongdi alir, saka karbo tera anadanga chiyunger. Nisung karbo kanga samara alir, saka karbo tangar akhüm kanga tsüpua alir. Nisung karbo kanga azümesena alir, saka nisung karbo kanga meranga inyaker chiyunga alir. Nisung karbo kanga tiyak-sanga alir, saka karbo metetyonga kecha memetet amai sayur. Nisung karbo ain mela-mela adoker, saka karbo kümli tajung alir. Nisung karbo timtem kanga aremba nisung alir, saka nisung karbo tila tari ka yiruba nung kanga ayaku tena sayur. Nisung karbo kecha maka ser nung takar küma jembia sayur, saka nisung karbo alima tulu-ka aliteta rongsen kar ser nung sensaker küma sayur. Nisung karbo meja ama anisüngzük makai mapa meranga inyaker chiyunger, saka karbo azümesen agi sünger pei aosu nung teka amuoker tepang tashi-a pei tekaji majungketner. Nisung karibo tarutsü putu atema bilemdanga inyaker, saka karibo tanü jungra ojang ta ser liyonga aor. Nisung kar kententsü nung sempet tajung alir, aser otsü zulutsü nunga sempet tajung alir, saka karibo kententsü-ji aser zulutsüji toktsür tangari atenba, zulubatemji manganer. Nisung karibo asaya menütep nung shilem tajung agiteter, saka karibo asaya menütepdang o akatsüsa ken-o-mena bener arur. Nisung karibo o-jembishinu nung, rara mena benjung proker, saka karibo kanga ajem-asünga medemer tsüngda nung yimjung yangluteter. Nisung karbo asayatsü (sport) nung sempet kanga tajung adoker, saka karbo tera-mejaka ao majung yiru-yipong tali akümer. Nisung karbo oset-tsüset yanglutsü nung kanga mongin alir (scientist) saka karbo oset-tsü-set raksatsü nung kanga tekara alir. Nisung karibo yi (wine) kanga nanga jemteter, saka karibo temenem-ang menem nung saktsüdi asür.
Item ajak ya Tsüngrem sentong ataloktsü asoshi lir aser yagi pa nüngsang peridaktsür. Anungji meimchir taremshiba ajungai (moving creatures) kanga shisa kaa taremzük agi Tsüngrem akhümtsübua pa nükjidong ataloktsütsübaji kangasa tongtipang ta ayongzüker.

You must be logged in to post a comment Login