Anempong

~ L. Ali Tzüdir
Tzü- Ki H/No. 174, Lengrijan Village, Dimapur.

Asen tetsü tebou mapang nungi azüngashi, anempong aser ashipang item ya amshia aru.
Azüngashi: – T. Meren Paul- Rtd. Commissioner of Transport, pai VOL. XIII No. 12 (Adok 12) Dt. 10th Oct. 2015 aser No. 13 (Adok 13) dt. 11th Oct. 2015 nung azüngashiba indang ratet rateta tesüiba mapang koma azüngashia liasü, tanü koma azüngashir, tarutsü nung koma azüngashia aotsü, alima otsüren nungi aser Laishiba nungi medemdanga ajak inoka züluba jangratema züngogo.
Ashipang: – I. Temsü Jamir-i züluba Anempong aser Ashipang indang VOL. III NO.14 (Adok 14) dt. 21st October 2015. Ana rongnung Ashipang indang ajaki angatettsü yimya nung züluba to angajema züngogo.
Anempong: – Iba Anempong ya ni metetba aser angatetba kar yamai züludanger.
Anempong tetezü atsü-apong memedemba dang ajar. Iba ya meimchir/nisung atema dang lir. Shirurubo tsüngküm alakteta kar. Saka meimchirbo tsüngküm alakteta makabayong iba anempong ya tejen putu nungi kanga metsünga retta amshia aruba yimya maparen ka lir.
Anempong tetezü meshiteta aliba koba kinungbo aser kinungtsü memedemi asüngteta ayuba mapangji lir.
Asen tetsü tebuo mapang ochi aser ochi kisüng aliba tendak ka, Rev. Dr. E.W. Clark Ao lima nung alidang ochi pur dang asüngdangya süa pai züluba Ao-Naga Dictionary page – 68 nung yamai shia lir, “An anempong household is supposed to be sacred” (meshiteta).
1. Asen tsürapur mapang nung tekülemba aika amshia liasü. Kimong tsüngrem, Alu tsüngrem, Ayong tsüngrem, Tzüpu tsüngrem etc. Ano tashidak balala atema taneptsü meshia külemba temalen shia aliba tekülem ajak nung anemponger dang külema liasü. Shir kibong anempong südir par kima Süngo-jong songtaka ayu. Tongtipang kuliji itemi lir. Para 3 nung shia aliba ama Meimchirbo Tsüngküm makaba agi, shirsa meshiteta lir, shirsa memeshiteti lir bendangtsü makoker aji agi anempong mapang nung tangar shinga par kidang tetsüng majemokdaktsü.
2. Kidang Ak chanu mepu, mesüra An chanu rüzük, item mapang nunga kima Süngo-jongsa songtaka ayu. Iba ya anempong masü, nisung karbo amuo küta alir, item nisungji arushi ka asünungbo Ak chanu aser An chanu temji amuo agi shir, süadoka lir ta tsübuba agi nisung mashi kidangi marudaktsüi nokdangba dang lir.
3. Kika Süchi mapang Anempong:- Metsü mapang nung Sü achitsüji atemzüka liasü. Alu rua tsük agi Jendang tongseper, mapa ajak tempanger külen, Süji chia liasü. Iba tetsüngda mapangji küm ka jungnüa agir. Tejen putu kika Süchi toktepba inyaktepba mapang nunga “Aturar”, shirnok kibong lanu lir, parnokbo rongsen agi temsüa aliyonga Kika Süchi mapa meinyakteti süia odaktsü. Kechiba? Aturar kati kinungtsü dangi moi Sü achitsü atemzükba anogo nungi Sü machi tashi par kibong anempong alitsüji mokokteti liasü. Anungji tambur tantsür kümer ang Kika Süchi mapaji inyaka aru ta otsü agi ashir. Iba ya kibong asüngteta aser meshiteta aliba mapang ka dang lir.
Anungji asen mapang nunga Revival, chain of prayer, fasting, Sunday, Saturday & Wednesday, item mapang aser anogotem nungbo Tsüngrem tenüng nung anemponga alitsü jungdisü ta kü tepilemba ka lemsateper.