Ango aser Padak lokteppa metsüba

~ Dr. Toshimenla
Block Technology Manager, ATMA, Mokokchung
Courtesy : ATMA, Mokokchung.

Iba inyakyim nung padak ki ya ango metsüba jaka anasa aser angoji padak chana/scü amshia mesür. Iba inyakyim ya ango metsür asoshi mapa kanga tezüba aser ango atema iba chiyongtsü ya mapang ajak nung amshiteter.

Tajangzük:
1. Ango tzübuji padak kazütsü atema kanga dang tetemsü jaka kümdaktsür aser parnok anema kümzüka aintsü atema noklang nung 3.5% shilembo ango tzübu ajanga teyari agütsür.
2. Ango aser padak lokteppa metsüba ajanga padak asoshi protein chiyongtsü noklang nung shilem 2-35% bo ango tzübu nungi ngüdaktsür.
3. Padak scü tzübui direct yokba ajanga tzübu nung ango chiyongtsütem (natural food organisms) aintsü asoshi mol peria agütsür.
4. Anogoshi padak chiyongtsü laluba (waste) 20-30 gm/padak ajanga ango tem asoshi chiyongtsü aser mol bendenloka ngüdaktsür, koba ajanga ango tem kera yindaktsür.
5. Tzübu nung padak kazüba ajanga tema tzü arakzü-daktsür koba ajanga tzübu asoshi mopung peria ngüdaktsür.
6. Ango aser padak lokteppa metsüba ajanga padak metsütsü/kazütsü asoshi ali/jaka talila balaka menüngdaker.
7. Iba inyakyim ajanga telemtet jaka aser mapang ka nung dang ango, padak, aser padak entsu aika renloka indaktsür.
8. Ango aser padak loktepa metsüba inyakyim nung rongsen aser nübu ishiba endoker saka tajangzük jendi ngüdaktsür.

Tzübu nung ango puokba (Stocking):
1. Ango tzübu aser tzü jung junga merükteter külen ang angotem puoktsüla.
2. Hectare ka (1 ha) tzübu nung ango techanu 6000 tashi puoktsü akok, aser noklang nung shilem 40 surface feeders, shilem 20 column feeders, shilem 30 bottom feeders aser shilem 10-20 weedy feeders ta lemsar puoktsüla.
3. Kodang Indian Major Carps dang metsüdir, noklang nung shilem 40 surface, shilem 30 column aser shilem 30 bottom feeders ta lemsar puoktsüla.
4. North Eastern states nungbo angoji June- Sept ita nung puoktsü aser ita 12 metsür süllen ang pa agiteta achitsü asoshi temsüa alitsu.

Padak koma shima puoktsü:
1. Padak jat tajung bushia puoktsüla kechiyong padak ajakbo asenoki metsütsü asoshi tetemsü masür.
2. India lima nung angüba padak metsütsü asoshi tetemsü jat temchi-Syllet Mete aser Nageshwari amala tem lir.
3. Padak 200-300 nos ajanga ango tzübu hectare ka nung mol aser ango chiyongtsü peridaktsür.
Chiyongtsü agütsüba (Feeding):
1. Ango tzübu nungi pa sasa adokba chiyongtsü (natural food) ajanga padak asoshi tenüngdakba chiyongtsü ngüdaktsür, saka iba den yaritepa ann aser padak nem agütsüba company chiyongtsü den rice bran 1:2 telemsa nung meyokteper 100 gm padak ka atema anogo shia agütsütsüla.
2. Anepdang aser nikongdang lemsar anogo nung anabenbo chiyongtsü agütsütsüla.
3. Padak chiyongtsü ango tzübu temeket mesura padak ki nung agütsütsüla, iba ajanga padak chiyongtsü laluba (waste) tem tzübui direct yokteter.

Ango nungi tajangzük:
1. Kodang ango tzübu ka nung ango tapu balala 6 tashi puoka metsüdir, küm ka nung hectare ka nungi ango 2500-4000 kg tashi aser kodang tapu 3 tashi puoka metsüdir, 2000-3000kg tashi ngütetsü.
2. Nungdakba mapang nung angoji terara puteta agitsu akok, saka ango puteta agiba ama temelen tzübu nung puoktsütsüla.
3. Ita 12 sulen tatembangba ango puteta agitsü akok.
Padak entsu akuba:
1. Kodang padak ka ita 6 tain kumdir iba mapang nungi entsu aku tenzüktsü aser lai küm ana tashi entsu akutsüa kok.
2. Padak -ie aonung ang entsu akur. Kokrabang padak ki kinük nung monü amala entsu akutsü atema yutsütsüla.
3. Anepdang padak ki nungi chioker külen enstuji bendentsüla.
4. Ango aser padak lokteppa metsüba ajanga padak entsu 18000-18500 nos aser 500-600kg padak shi tajazük ngüdaktsür.