Aor asüba tenüng nung !

Ao kin ya Naga ta ajaba kintem rongnung kin tulutem rongnung ka ta züngshir. Ibaji dang masü saka Naga kintem rongnung pei pei kin yimsüsübaren reprangdangra Aor Putu Yimsüsübaren yasa tajungba kechiaser iba putu yimsüsübaren nung yabo nisung kati mesüra kin kari mulungba nung dang masü saka putu mendeni mulungba nung, tetezü yimkongi mulungba nung temzüng ozüng azünger aser amongtsümong anogo lateta sobalibaa arur. Ibayongji, British nungertemia Aor putu menden yimsüsübaren ya junga reprang aser India yimten nüchiso ngur külena kodang Nagaland state aküm, idangjia Naga nunger putu yimsüsüba, temzüng ozüng aser sobaliba dakbo mekongshii shitak benshia aotsü atema temelaba agütsüba India temzüng arla 371 A nung angutsü. Ibaji Naga nunger ta süaka, Ao kin putu yimsüsüba menden ajungba ajanga dang lir. Ibaji tanü aser teti Naga nunger tsüngdang Aor meraket asütsü. Iba jagi balaka ano Naga nunger ajak dang nungi alaka, Aoer chanubo temzüng ozüng kübok litetba senso tajung kaka asütsübaji temeten dang nungibo ano khuretang tuluba lir. Iba kasaji ano Aotsür Aor tsüraburtemi koba tsüngrem amangar mejangteti anü- ita aser süng – long  ajak külema lia, Tsüngremi Naga nungertem rongnung Aorsa temeimba meima Yisu Khrista osang tajung Ao lima tonga aruagi asenok kümzük. Iba kasa osangtajung milenji bener Aotsür Aortemi Naga nunger kin aika tonga oagi Tsüngrem angati temeim metetdakja tanüla nung nüchi kümtsüogo. Aji oda, Nagaland nungbo Aotsür Aoerji osangtajung abenertem lir. Ibaji asenok tepela angudak aser putu ka nungi ka ta melentepa aodang maneni osangtajung abener kin aser nübortem ama asenok libaliro aser inyakyim ajanga sayutsübaji asenok tebilemtsü aser khuret lir. Ao kin dang Tsüngremi meimbaji aji tatem masü saka Naga nunger ajak dang tama zülutsü aser azüngtsü sayu. Ibayongji, Naga nunger ajak dang tama Aotsür Aor tashitemetetba aküm. Iba jagi Nagaland state akümdangbo sorkar tenzükba mapa nung inyaktsü asoshi tsümartem denbo Aotsür Aoertem maongka tuluba angu. Aji oda, department aika nung Aotsür Aoertemi pei kija mapa ama bilema kanga nendaka inyakba ajanga Nagaland tesem aika nung nübortem nem tajangzük angütsüogo. Item ajakji Ao kin takok, senmang aser khuret lir. Nagaland kübok yimtsüng ajunga nung Aor putu menden ajizüka latetba ozüng agi Village Council tenteta lir, anungji item village council dang nungi Aor yimtsüng nung aliba Village Council-temsa tajungba, takangba aser temerükba asütsüla. Aji oda, Aor asübayong, yimten nung ochishia aser meranga inyaktsüsa akümer. Joko Naga nunger ajak amai Khristan kümogo aser yim ajak nung arogo tenteta lir, anungji item ajak tsüngdangji mezüng osangbener Aotsür Aoer tanüla jenjang aser libaliroji kanga tajungba aser kanga tazüokba asütsü nüngdaker. Aji oda, Aor asübayong tamanger tajung aser ajak atema tatishitsü tajung aketba nisung ka asütsüsa akümer. Asenoki mezüng osangtajung bener aodang mamangba purtem dang sali moko machitsü aser yi majemtsü ashi saka tanü parnok dang asenoki itemji chia jema sayura koda asütsü ? Asenoki mamangba purtem dang shi azü azüoka alitsü, ochishia alitsü, taitokteptsü aser meimtepa yaritepa alitsü asoshi shia temulung meyipdaktsü, ajisüaka tanü parnok tsüngdang asenokang mazüokba, ochimashiba aser tamajungba süra koda asütsü ? Naga nunger aika mangsa lia asenokbo azüngtsü aser zülutsü meteta aküm, anungji asenokji Naga nunger asoshi tesayur liasü. Ajisüaka, akhidang tesayurtem kin to tesayur memesük, yimten aser lokti nung tashitemetet kecha mali, shisatsü mali, mezülutetter aser mejembitettertem agi dang Aotsür Aor tenüng nung jembitsü aser inyaktsüsa kümra koda asütsü ? Tanü Aotsür Aoertem asoshi teshisadangtsü taküm otemji itemji lir. Joko, Aor asüba tenüng nung Tsüngrem dak kanga junga amanga Pai mulungba mapa inyaker asütsüla. Aor asüba tenüng nung putu menden nung tatartemji meraketketa alitsü nüngdaker. Aji oda, Aor asüba tenüng nung shiametetba nung aser azüngba nung tangar dang nungi tajungba shisatsü aser nübo agütsütettsüsa alitsü nüngdaker. Aor ta asüba agi tangari akümtsübur aser tangari asen akümtsübuba jenjangji tulu, anungji iba akümji mesamadaktsütsüsa akhi tsüraburtemi tenzükba ama meranga aser ochishia  yimten, lokti aser arogo tenzüktsüla.