Aor Küm, Ita Anogo aser Mapang züngyayim

–  Talitemjen Imchen.

Ao Senden Literature Board ajanga 20th August 2016 nü züngyazüngko balala jayajakotepa amshitsü renemtetba ngua tenüngsang agütsür. Tila ka dang, tulu ka ta masü lokti asoshi mapa küma renemtettsü kanga tasak lir.
Kentet nung jembi ama, “Kari Ngashi Tako Asüba Agi Aon Nung Meinokner, Saka Kari Ngashi Tako Asüba Agi Aon Nung Inokner.” Yamaji nisung shia tebilemba balala aser taginüba balala lir. Iba jagi nüngjatemji olong (meaning) nungji dang tangshirbo mesüra peterbo kecha masü. Saka züngyazüngkojibo English züngyazüngko den alia moudaktsüner.
Asenok Aor dang masü, alima ajunga jayajako aser züngyazüngko tamendakdakji English ser, lirumedema kasa küma amshitepnüba mapang aser putu ka, asen Aor talila tuadok nungbo lanurtem asoshi asaktsü. Tanübo asen mapang nüngja tenüngtem yangluteperji melaa yanglutettsü akok. Saka tarutsü lanuri angazüktsü asaktsü amai nibo bilemer. Aor jayajako aser züngyazüngko tajung aika liaka, English denjisa züngyatemji medemtepa yanglu tajungba. Ibaji ajanga lanu asensori tangar oshi den medemdanga, asen Ao oshi temelaba angazüktettsü aser oshi angazüktsü tasaklen tsütsü masü temelalen tsütsü akümtsü.
Shibai metet, alu dang ayimba mapang yimtsüng shia, anü ita jayajako balala aser züngyatemji memedemi liasü südi! Saka tanü alima ajongai amshiba calendar dak ranglok yur küm ka nung ita terana yanglua amshitsü tamendakdak ayubaji kanga junger. Yamaji A, C, aser D jia English den asenok balaka mesüi, parnok amshiba yimya nung züngyaji medemtepa amshiner. Hau bushizüngdanger (researcher) atema tanga sangsasangritemji yujaka, loktibo alima den züngya kasa nung ao tajungba.
Ano (b) nung No. 6 ji AAM ITA (June) nungji, “Meyi Mapang Arur Ali Ajak Tzünglu Agi Metenjema Amdong Ka Nung Tu Anana Adokba Mapang” ta agüja lir. amdong nung “a” ji ka dang agirji “Aam” nungjia “Am” ta dang agi tajungba ama bilemer. Amdong ana adokba mapang ta ana inokbaji bushizüngdangtetba (research) ajanga inokba süra junger. Angazükba ka dang inok asünungbo, “Lemluwa Tsüngküm Tzünglu Aluba Ajanga Am Tu Longsoa Adokba Mapang” ta dang rasayonga junger ta nibo bilemer.
(b) No. 7. aser No. 8. ji olong agizükyim aser amshiyim nungji, nibo tera tera yanglushidaktsüner. No. 7. CHITEN ITA (July) nungji, “Alu Nungi Tsük Tasen Rozüka Chiyungtsü Tenzükba Mapang” ta agütsü aser No. 8. LURO ITA (August) nungji, “Aluyimertem Alu Roa Jendangi Tsük Bendenba Mapang” ta agüja lir. August ita nungang alu rudena jendangi bendentsüba, saka july ita alu nung tsük tasen ruzüker chidenadoktsüba lir. Tongmelanga angatettsübaji aluji “ruden” nungang “chiden” tenzüker. Ano asenok Tsüngremmong among August 1st nungi 3rd tashi amonger. Tsüngremmung amongba tamendakdakji, “Aluyimertem Alu Arutsü Aotsü Atema, Ozüsangnü, Shiruru Aser Yipru Tzünglu Balala Nungi Kümzüker, Alu Nung Tsüksüngonsüng Lidakjang Ta Lijaba Tsüngrem Külemba Mong Lir.” Kodang aseni No. 7. ji CHITEN ITA (July) nüngjaji amshidir, iba jagi TSÜNGREMMONG AMONG teronemji raksadoker. Taji melenshitsü nüngdaker.
(b) No.9 ji RONGJU ITA (September) ta agüja lir aser rasa agütsübaji, “Ayong Nung Ango Atur Meyipa Aluba Mapang, Ango Aputsü Rongju Yangluba Mapang” ta lir. Ashiko rong olongji (boat) nungi agizük südi! Saka jupang tema PA/ABEN ang taker ayur aser PAji taren agi yanglua ayur asünung PAREN taa ajar. Anungji PARENTEM ITA ta aja tajungba. Saka tesasatsüka Ao lima “Tekong Lima” asünung, yim ajakbo yamaji amshitsüsa ayong sadema mali. Iba jagi ajaki amshia metetba aser yim ajak den sendakba nüngja ka bushi nung koda?
(b) No. 10 ji Mongputen ita (October) ta agüja lir aser rasa agütsübaji, “Tsüngluruwa
Anener Tsüngküm Tenzükba Mapang” ta lir. Tsüngkümji (season) kechi tsüngkümar tenüng zülusemtsü nüngdaker. Ashiko asükwa tsüngküm südi!
MONGPU ITA mesüra MONGPU: – Aluyimertem alu wadang temer adoka yimti nung, putepa amongba mesüra pusotepa amongba ita ta melen nung koda?
Tanü aseni nüngjatem yanglu dangji, apijema yanglur meyutsüra, Kaket Zülur tedir P. Renthy Jamiri tazünger dang 11th May 2016 olemsapang nung asüngdanga zülusemba ama, “Shitakba Amshitsü Asü, Tajungba Amshitsü” ta asüng lanu putu mapang, telok ana küma benjatepa ashishiteptsü.
Nüngja aser Olong rasayimji meputepi aser mesendaktepteti anguba agi tali jangjanüa zülurdang. Saka kü shisatsü agi matonger dang asünungbo, kü tashimait dang südakjangma.