Arirshir Ola

~  T.S. Jamir, Citizen Concern, Mokokchung

Tanü putu tesüngmangtsü rongnung tesüngmangtsü putu (azünket) ainker putu technology ajanga anüng ita petinu tashi tua, shisatsü ngua liteper. Reprangra oset tapak tilaka alima rangben poksatsüsa tashi keter amitsür ta, tantsü nai sema aliba mobile-ji ken kua ta meshia number tesem ka nung nemer talangka nung alima tesem ka poksatsür tantsü nem to oset to meyipa agütsür oadoker, saka lai memetet, iba putu nung asenok alir. Ano tajung kaji yimtsüng nung alirtem kar dak alaka timba pei chirnurtemi anepalua manüngmashi-i chiajema lidaktsür. Alu teyim, kecha teinyak ta ashir, aji aseni parnok meimba agi ashir, saka temang arakzüa meinyaki kazüra parnok shirangtsü, anungji mapa teinyak ta meshi aseni anepalua atsü tilaka yimdakja mesüra aonsotsü yim anasa yimtakja anepdang tesü meilongi oa inyakli nikongdang yakta adoka anisüngzükli ta südakjang, yamaji parnoki inyaktet tashi kabo inyaktsü. Saka mapang ka arutsü idangjibo inyakang ta asüyonga meinyaktsü, ajibo mapangi ashitsü.
Asenok aika government mapa nungi sodi (pension) agir külen ya küm 30 tashi mapa nung lia aruba to bilemdangra temenungratsüka, tesüngmangtsüka bilemer. Ao ken züngdangba 280 nung ashi ama, lentong timtem sang jenti ka ajanga süiogo, iba taochi yongdang kümzük kidangi anitsü. Yamaji Tsüngremi asenokbo kanga aochiogo ta biemdi. Tsüngrem shisa takai asenok nisung ya tapu aika yanglu asünung, karbo pension angutsü ita ishika lia nungi jogo itasen mangutsü ta bilema shisabulur, karbo farm tuluba ayimtsü, ki tuluba süloktsü ta bilema nai naji tashikang amato bilema nai ne meromero jakla mazüokteti tali arishidang alanga yiruyiponga teret sükdanger chirnur nem timeem agütsüra, ajibo asen merumeru ajanga asen temang Tsüngrem tenla ki ya raksar ta bilemdi. Ano karbo pension agiba itaji tama tama ka shisabulur-a mesük ta ratamata süidaktsür. Anungji mapa tilateri inyaka temang arakzüa asentzü sena lira chia nanga chiyongtsü, anema alitsü. Nisung tain tantsür- tambur akümba ya kodaser meteter ta süra shingaia kecha mashi dang tila tanuri ne dang otsü obou ta ajar. Iba mapang nungi benjungbentsü longsu-longben mejangratsü, tangar dang nungi shisatsü angazüknüba malitsü, shi nung tashi meiti temang ayangashitsü, nguyangushia dang alitsü. Tangula sashiba tashi maittsü, temulongjang amatari bulutsü. Iba mapang teinyaktsü tasa kar, tali tapong marishii temang arakzüa mapa tilateri karbo inyakang. Atang longpang wapet jaka (tesem) nung masü lenden nung dang inyakang. Town nung alirtem asoshi garii atsüktsüsa mesüi saksalema anogoshia tetsüng agi tatsütsübosa jajatsü merangang. Lanu putui tantsür tambor ya tangatetba aser merükmejuba nung lidaktsüner, anungji akok tashi merükmejua saksalema alitsü merangdi. Tamburtem teti ku mejepang, bangsemo agi sembanger teli, tantsürtema ku memesü sarar teli. Shi jepzüka oa tashi meiti akümdang tsüngkum mongpu melenshidang wara mopung metizükteti shirang shiko tali bulur. Anungji temalen ashibatemji inyakang. Meimchir shinga item nungi jenbutsü makok. Daniel kaket nung tatem anogo nung shisatsü renloktsü ta ashi ama, tanü alima shisatsü renloka aoba ajanga mozü tapu jenti bushiteta arishi talang liteter. Iba putu tajung nung na aser ni lishia ataba asoshi Tsüngrem tenüng sangdi. Saka aseni ya metetdi, asenoki arishi kobika alir aji tongtipang masü, saka na aser ni tanela renemer kotaki aotsüsa yongya atar asümasü aji tongtipang.
Ano ni shisashir/tebushiteter ka mesüaka repranga aru nung arishia alirtem ya achi-ajem azüoka kümdanga ochishia Tsüngrem tsübuba yimsü nung keta asenertem timba ta ajiteter. Ano karbo ajemalu kumli tajung, Mathi 5:5 nung ashi ama, ajemalurtem temoatsübo, kechiaser parnoki alima senmnag amangtsü. Yamaji arishia lia chirnur temoatsü manung jangratema liaka ano tang tashi tanela mekümzüki lira alima ajak ajangzüker tanela samara kechi ajangzüktsü ta ashiba Tsüngrem o ji pa dak ataloktsü. Anungji asenok kar yamaji lira ano tebilemdangtsü kar lir ta metetdi. Anungji Tsüngrem o-i ashir, “kari menur ama bilemer, Kibubai pei tenangzükba indang memenur, saka ajak temulong meyipa dangi arudaktsünüa nenok tsütsü Pai talangka aemzüker.” 2 Peter 3:9.
Asen meimchir taküm ya arishi talangka aliba ya alimaibo temoatsü, lanu-asensor akhümdong tajung ta jembir, saka kija tsütsü nungibo la/paji tebang agi ashitsü makokba timtem mekokmin tulu lir, kechiyong lanu putui parnokji mezüngoker. Anungji alimai jentokba nisung ka ama peisasa ajemrepa lua ila-a küma shisabulur, anungji asenoki ya metetdi, Ao ken kaket tamalen adokba ken züngdangba 147 nung ashir, “nü asangwa süitemer na tambur akümdang, shibulu kokruka anendang, Pai kodanga medoktsür, teti ne den Pa aotsü, Kibur dangi khu bena yangji tokjang.”
Iba ocet azünger ajak Tsüngremi moajang !