Arogo danga sen meshir !

Tanü Nagaland shirangdaktsüba tashidak mesen tulutibaji Naga nunger yimten nüchiso bushir telok tenüng nung government office-tem nung aser shishilembadak ajak nung tashiyim agi sen saruba ajanga timtemdaktsüba ya asütsü. Joko, tangbo arogo dang dena Naga nunger linük tenzükertem tenüng nung sen meshibaji Naga yimten nüchiso bushiba maparen nung alima tatem kati arur amai bilemer. Atangji, tang dang masü saka tamalena Kohima aser Dimapur nung Ao arogo kar nungbo Naga nunger linük tenzükertem kari sen meshitsü merangba mapatema atalokogo. Item tatalokbatem ya Naga yimten nüchiso bushiba telok shia nung lenirtem, Nagaland government nung yimsüsürtem aser arogo nung lenirtem ajaki kanga junga bilemdangtsüla. Kibong shia, dokan shia aser department shia saru sarua – sarua tangbo arogo tashi atongba tamaitsüji tajung tazü masü.Iba jagi asenok len aia jajaba sayur. Joko, asenok nükjidong maka kümogo ta asenok nem angatetdaktsüner. Atangji, yimten nüchiso bushiba mapa ya tongbang tulu, anungji nübo dang masü rongsena aika nüngdaktsü, anungji sarua sarutsüsa akümtsü. Ajisüaka, tang injang amshia pei nisungtem tsübudakja saruba ya masü saka nübortemi kechi sarudir tangatetba agi mulungsua agütsütsüsa asenok nüchiso bushiba mapa agi sayutsüla aser nübortem mulung akoktsüla. Nüchiso ya linük tenzükertem kija asoshi bushir masü saka nübortem asoshi bushir, anungji nübortemia temulungtetba aser tangatetba nung yimten nüchiso bushiba mapa nung shilem agitsü tim. Koba lima nung südir süang, nüjiso bushiba mapa ya tai masü mesüra temzüng anema inyakba mapa ka masü, kechiyong Tsüngremi nisung shia nem yimten temeten kasasa agüja lir aser iba temeten nung nisungtem sadoksadoka alitsü bushibaji tim dang lir. Ibaji nüchiso bushiba tongpang asütsü. Ajisüaka, iba maparen nung pei nübortem akoksatsüsa tashiyim amshia inyakra, ibajibo yimten nüchiso bushiba tetezü aser nükjidong anema asütsü. Aji oda, Nagaland nung tashiyim agi sarusachiba ajanga business-ia junga meinyaktettsüsa kümra mesüra terenlok mapatema junga meinyaktettsüsa atalokra, iba jagi tangar masü saka asenok nüchiso bushiba mapa nungang kanga akoksatsü. Joko, Naga nunger yimten nüchiso bushirtem dang linük tenzüker mesüra arem nung alir ta masü saka telongpurtem ta dang ajar. Iba kisüng jagi Naga yimten bushiba maparen topur mejungi kümdaktsür, kechiyong linük tenzükertemi masü saka kodang telongpurtemi saru sarudir, ashiko, ibaji linük asoshi masü saka telong mapa asoshi saru akümer. Iba jagi lia lia Naga yimten nüchiso bushiba mapa aser nükjidong nungi Naga nunger aika pilaogo. Linük tenzüker mesüra nüchiso bushir ta ajadangbo temeimtsüka, akümketketer aser külem tongpang ama bilema yaritepner, saka kodang telongpur ta südir, ibajibo rakzükratemer tetsübutsü aketba telok amai dang marudangyongi aser majurudangyongi bilemer. Atangji, tangbo angatetba agi masü saka tsübuba agi saru agüja alitsüa akok aser yaria alitsüa akok, ajisüaka tangatetba agi masü  tetsübu agi yaribajibo talangka maotsü. Tanü joko government inyakyim nunga ‘chia koya aser machiyonga koya’ ta tongloktsü amato, office-tem nungi agiyonga telongpur aser magiyonga telongpur ta majung aser tamakok ajak telonmgpur nem tongloktsüba mapang ka lir. Aji oda, tema nung alir 50% aser telong nung alir 50% ta agiba ajanga temapurtem o telongpurtem na tsüngda alir nübortem jajadak lenmang tajung mali, taneptsü angudak mozü ki tajung mali aser shisatsü renlokdak reju tajung mali lanurtem aika akoksadagi. Iba amai talangka moudaktsüi Naga lanurtemi danga Naga yimten tebilemtsü ya tashiyim agi sen sarutsüba tebilemtsü masü saka yimten temeten atema inyaktsüba tebilemtsü ta nübortem nem angatetdakja, yimten nüchiso atema raraba tongpang ya nübortem tongpang kümer apusotsüsa sentong ka renemtsüla.