Asen kinungertem timtem nung lir

Myanmar (Burma) kübok Naga nunger lushi nung Myanmar sepaitemi Naga nunger nüchiso bushirtem makdoktsü apusoba mapa ajanga nüchiso bushirtemji dang masü saka tanü nungibo nübortem dena pei kidang asüama lendong ajuru tenzükogo. Myanmar nung Aung San Suu Kyi-i aniba National League for Democracy teloki government kümer külen kin tilatem shirnoki pei yimten temeten asoshi nokdaker, parnok kin tilatemji tashiyim agi akoktsü merangba lendong timtem aiben atalokba angashiogo. Aser tang Myanmar nung alir Naga nungertem dak ataloker. Myanmar nung Aung San Suu Kyi ya yimten nungi atsüngdoker külen sepaitemi yimsü asüba mapangbo, la ya nübortem asoshi yimten temeten aser nüchiso asoshi kanga sashia puküma nokdaker rongnung ka liasü. Iba amaji lai tetsübu tia ajak tizükteta nübortem yimten temeten asoshi nokdak, Ibayongji, 1991 küm la nem alima nung nüngtugutiba yimjung senpet Nobel Peace Prize agütsü. Iba senpet agütsürtemi la ya alima nung tashimaitba kintem asoshi nokdakertem  rongnung tatishitsü asütsüsa tashi itta nokdaker ka lir ta kuli agütsü. Ajisüaka, yaküm küm Myanmar nung Muslim nunger kin ka tenüng agi Rohingya nungertem parnok alidak ajak rongdokja meindokba sülen la nem yimjung senpet agütsürtemi dena la aitsü tenzük. Iba lendong nung Rohingya nunger tepsetba aser tetsürtem taküm tashiyim agi raksatsüba aika atalok saka lai itemji nokdangtsüsa kecha meinyak ta tangbo alima kintemi aitsür. Rohingya nunger makdokba sülen tang Naga nunger madoktsü tenzüker. Atangji, Myanmar nung Rohingya Muslim nungertem jagi parnok yimten temeten asoshi nokdak dang Myanmar government aser sensosangertem jashitsüsa tashiyim mapa inyaker alitsüa akok, iba jagi tejashi marem Myanmar sepaitemia tashiyim inyak südi. Ajisüaka, alima ajungai meteta yimjung aser nübortem asoshi yimten temeten indang jembitsür ka yimsüsür kümer nübortem temeten anema tashiyim agi inyaktsübaji tim masü aser la asoshia alima tsüngdang nümamedangtettsüba mapa ka lir. Ano, külen jungjunga bilemdangra, Myanmar nung alir Naga nunger yimten nüchiso bushirtemibo Myanmar government aser sepaitem nem timtem agütsür masü saka yimjung nung alir. Ano, Myanmar nung Naga nunger lushi nungbo Naga nungertemi sademsadema yimsü asütsü Myanmar kübok yimten tashi agüja lir. Atangji, Naga nunger tia majung, yimten nüchiso bushir telok rongnung telemsa adoka telok tapu aika kümadokogo. Ajisüaka, kinbo kasadang aser nükjidonga kasa dang, aser koba yimten aser koba state  kübok lidir liaka, alushijia Naga nunger lushi, anungji kinungertem den meputep aliyonga, tangari asenok samatsütsü merangdangbo külemi longjemer nokdaktsüla. Atangji, Naga nunger linük tenzükertemi Myanmar seopaitem anema tongpang nung meraratettsüa akok aser raratsüa nüngdak madoker, saka iba tongpang ya NSCN kisüng tongpang masü saka Naga nunger tongpang lir. Iba tangatetba nung Myanmar nung Naga nunger kwika Aung San Suu Kyi telok nung ali, parnoki ola adoktsüla, Nagaland nung lokti tentet aser state government-i dena India government den jembitsüla, Naga nunger tashitemetettertemi anir Delhi aser New York nung alima nem asenok tejashi aser asenok temeten metetdakja ola adoktsüla. Myanmar nung Naga nunger nüchiso bushirtem anema amakbaji balaka saka ano nübortem alidak yimtak yimtsüng nung dena bomb ajungokja asüama lendong agütsüba mapa yabo alima kintemi hau masütsü. Myanmar nung asen kinungertem tejenokdak maka jenshitsüsa aser pei kidang alitsüa tsübua bilemtsüsa ajuruba tensa ya asenok asoshi mangyimba anogo ka asütsü. Ibai asenoki mangu aser mangashi ama yutsütsüba tatalokba mapa ka masü, saka mapa agi asenok jashiba ola alima kintem dang metetdaktsütsüla. Iba ama tensa tia tamajung nungi Nagaland nung yimsüsür aser lokti lenirtemi Myanmar nung aliba Naga nungertem kümzüktsü imlar.