Asenokbo kümdangtsüla

Nagaland nungbo Covid-19 tashidak mesen putettertem ajak amato jungogo aser tasen putetba osanga mali ayongayonga kümogo. Iba jagi nisungtem aika teni-tebanga menembangi shishilemdak aser lokti nung senzüba angur. Ajisüaka, ibaji ajak asoshi kanga lendong lir. Covid-19 tashidak mepoktet danga temang anema alitsü asoshi wainshin metetertemibo teti kima yimdongi aodang teka nung tashidak mesen metemdaktsütsü asoshi tekabu shidokba mozü, hand sanitizer, amshi aser auyi aser yimra manga nungi kümzüktsü asoshi teti sü agi teni tebang nembanger senzü. Aji oda, kima yimdong nungi arur külen mesüra metsümeshir külena teti teka metsüker külenang tejak meyi aser kinungertem den külemi chiyongtsü achi. Kinü tanur alir tsüraburtem, balaka, kima yimdong nung semer senzüba süoshi ajak melener külenang tanur ajunga aru. Iba amaji libaliro nung wainshin metettertembo pei kümdang kümdanga lia arur. Atangji, asenok aikati Covid-19 tashidak wara pokteter külenang teka shidokba mozü tzü, hand sanitizer, amshiba ya metet aser teka shidokpet shidoka alitsü nüngdakba angatet. Ashiko, asenok karibo Covid-19 wara poktetba sülen dang hand sanitizer mozü tzü yaa yanglutet südi ta bilema alitsüa akok. Iba tashiji asenok ya mashimemetet nungji mashimashi lia aruogo. Ajisüaka, joko tangbo asenokia asen temang anema alitsü asoshi kümdanga alitsüba yimya karbo angazüker asünungji, joko mashimemeteter ka ama masü saka temeteter aser tangateter ka ama lokti nung asenoka tangar asoshi tatishitsü tajung küma alitsübaji kanga nüngdaker. Asenoki jungjunga bilemdangra, kima yimdong nung nisungtem ajurua salemtsüba ya tesempatsüka lir, kechiyong asenok oli aruli jajadanga mesüra mena dang kazüdanga teni arokshir aser nep asükdok dang tekapu menener. Aji dang masü saka metsümeshidak, teburtem balaka temeyong menenadoker aser iba kasa tekaji meshidok ser nisung ajak den salemyonga aoer. Ibaji kodang asenoki jungjunga bilemdangdir,tangar dang nungi asenok tashidak menatsüba tebilemtsü masü saka asenokiang tangar dak tashidak menaloktsütsü tebilemtsü tuluba lir ta angatettsü. Ibayongji, nisung ajak dang teka shidokpet shidoka merüka alitsüba ya tongtibanga ta asütsü atema, asenoki dang temulung agüja mamonger dang ashi, küm shia alima ajunga nung October 15 anogo ya Teka Metsükba Anogo, Global Handwashing Day, amonger. Koba tashidak südirsüaka asenok temulung ulutsü kecha mali, kechiyong tashidak mesenji asenok tenük agi mangur aser tashidak agi tongerbo taneptsü tasak. Iba jagi shin o ka nung, ” shirang tenzüker yariba dang nungibo meshirangdang meshirangtsüsa tashidak nokdang tajungba,” ta ashiba asenoki meteta lir. Covid-19 tashidak nungi jenbutsü asoshi asenoka meshirangdang meshirangtsüsa nokdang tajungba, kechiyong asenokbo sensaker, anungji tangar takar ama mozü ki tajung nung oa jet ta meyaritettsü. Ano, asen lima nungbo, tangar lima nung akaba ama shiranger yaridak mozü ki tajunga mali, anungji anepaludi asüyonga anepalu mesütet nisung aika repranga südaktsüogo. Aji oda, asenok ama sensaker lima nung sensakertembo akok tashi meshirangtsü merangtsüba dak alaka, shirangner amato timtem tilakata magitet, teni tebanga menembang, tekapubo anogo nung chiyongdang khen mashimashi tzü agi metenba dak alaka sapon amshiabo meshidoker ta zübazübaa malitsüla. Tashidak ya mali masü lir, anungji asenok peisasa kümdangtsüla. Covid-19 ama yimra manga saka tashidak tesashi nokdangtsü asoshi mapabo tasak masü melamelar, teti yimdong nung jajadang aser lokti nung alidang sü agi teni tebang nembangtsü aser teti tekapu merüka ayutsü. Iba yabo asenokia atsüayong mesüi inyaktettsüla.