Asenoki asenok jaja-a aruba lenmangtem bilemdangdi

~ L. Kika Pongener.

Hagai-1:5. Anungji tang temeranger Kibubai ashir, “Nenok lenmangtem bilemdangang”. Joko küm tembanga arur, aluyimertem-a alu mapa tembanga arur, alu rozüker chendang tsük bendena yur, ano taruba küm atema alu tasen achitsü alu-asüba mapang. Ano kaketshirtem-a küm tatem takok-tamakok osang (Result) angutsü mapang tonga arur. Lokti ajunga küm tepiyong inyaka aruba mapatem züngdangtepba mapang lir. Aser taruba küm asoshi teinyaktsü sentongtem Calendar yangluba mapang lir. Küm tepiyong inyaka aruba nung tamakok kar lira aji kodaser tamakok angutsüsa aküm… ta meyipa reprangshiba mapangji tang ya lir.
Aji oda, asenok ajak asoshi tebilemdangtsü aser teshisadangtsü kaji, 2018 küm tepiyong songtema asenok koda lia aru ? Koda jaja-a aru ? Koda inyaka aser tenzüka aru ? Asen kija taküm, kibong, loktiliba, yimten aser arogo nung koda inyaka aser tenzüka aru ? Tsüngremi pelatsüsa, lanlia ta, ashitsüsa lia aruogo ma ? Inyaka aruogo ma ? Tenzüka aruogo ma ? Asenok ajaki khen arok-aroka shisadanga, suia aruba mapatem meyipa züngdangdi aser reprangshidi. Ashiko Tsüngremi mepelatsüsa aibelena mapa kar danga inyaksema lira Tsüngrem tsüngdang tatok nangzükdi. Persia yimli nung Darius chuba pa chuba mendeni tur küm tanabuba, ita trokbuba anogo mezüngnu nung, Yihuda nung Governor Zerubbabel aser Puti-Unger Yihusua dangi, ainkar Hagai ajanga Yirusalem tenlaki yanglushitsü asoshi osang aru. Kechiyong Yihuda nungertem tepuokdak nungi Yirusalemi meyipa shilanger joko mapang talang-ka suir sernung, ajisuaka, Yihuda nungertemi Tsüngremi nungloktsüba ama Yirusalem Tenlaki yanglushitsüba mapaji senzüka toktsür, tamasa parnok pei pei alitsüba ki yanglutsü apuso sudi. “Iba nubortemi ashir, “Kibuba ki yanglushitsü asenok asoshi ano mapang matong. Idangji Kibuba o ainkar Hagai ajanga ya oda aru, Kibuba ki teraksa yutsür nenok taktang taktang yokba ki nung alitsü nenok asoshi iba mapang no” ? (Hagai-1:2-4).
Ashiko, ano nisung karibo yamai jembir alitsü sudi, Kibuba ki ‘Tenlaki’ yanglushitsü atemaji sungküm-tongnu, osettsüset (Materials) peria maka, anungji osettsüset peria bendener külen-ang, tenlaki yangluba mapaji tenzüka inyakdi. Ajisuaka, Hagai ainkar-i ashi, “Tenemi tuang aser sungji bener alung, aser kiji yangluang”. Aser ni iba nungji pelatsü aser ni sentsüwangshitsü ta Kibubai ashir” (Hagai-1:8). Atangji parnok pei pei nuja mapa nung teka sotaker inyaktepdang Kibubai nungloktsüba mapabo tezülen senzüka toktsü. Anungji Kibuba Tsüngremi parnok dangi temerenshi yok. “Nenoki jenti prok saka tera dang bena aru, nenoki chiyunger, saka nenok tepok masünger, nenoki ajemer saka tzüra matemer, nenoki suoshi abener saka shinga talembo mali, aser shibai sen aar juli tapok nung enoktsü aa arur” (Hagai-1:6). Atangji parnoki Tsüngrem mapa senzüka toktsü nungji, parnoki ayimba alu nung tsük, sunglijang, metsüjang-natsü junga matang, kiset shiruru metsüba nung azükaru mali asü, senotsü bushiba luyim (Business) ajak nung tamakok alu. Temang shi nung tashitak tamajung agi atong aser yareta shirang nungji, chiyungtsü nanga-nanga mechiyunger, sungo-tzü tzüratema majemer, suoshi tajung, talem abenyongjia talem lir-mali memeteter, kechiyong temang shi tesadang suadoker (Paralysed). Lenmang balala nungi sen aa-a bener aru, saka amajok nung dang endoktsüsa lenmang lapoktsü, ashiko mozü-ki nung amungdang mozü nung dang ajak endokma, kechiyong parnoki Tsüngrem mapa senzüka toktsü aser Tsüngrem jashidaktsü. “Nenoki jenti imla saka ajiang, aji tera dang liasü, aser aji nenoki kidangi bener aru, aser aji ni apudoka-adok. Kechiaser nenok nisung shia pei ki asoshi mazüngi inyakdang kü kibo teraksa nung lir.
Anungji nenok madak anungi pei azüngtsü soita lir aser alimai pei tejang soita lir” (Hagai-1:9-10). Yihuda nunger den kasa, tanü asenok kija taküm, kibong, loktiliba, arogo aser yimden nung,Tsüngremi nungloktsüba mapa shidak tashi anga-a meinyaki küm suitemdaktsüa arua ali asü ? Sorkar tenzükertema pei mapa nung ochishia nendaka meinyaki lia arua ali asü ? Yimden aser lokti-tentet mapa balala nung lennirtem-a pei mapa nung tenzüka arudang, Tsüngremi agizüktettsüsa, nuburi pelatsüsa tenzüka aruogo ma ? Tsüngrem-er wadang balala nung tenzükertema, Arogo aser Mungdang nung tenzükertema, asen mapa nung tangar tetsüng memetsütsüsa, nubori agizüktettsüsa, Tsüngrem-ia pelatsüsa aser asen mulongjangi asen maitsütsüsa inyaka, tenzüka aruogo ma ? Arogo, yimden aser lokti-tentet ajunga nung rongsen ketdangsuba mapa nung acha-ayanga ketdangsua inyakdang indang-indanga, ochishia Tsüngremi agizüktettsüsa inyaka aruogo ma ? Ashiko, aseni meteta aser memeteti kar danga aibelena metok-meperi inyaksema lira meyipa reprangshidi, aser taruba kümbo tajungba, shidakba aser ochishia inyaktsü nukla yudi. Shin o nung ashiba ama, “Tamakokji takok tongshi”. Kechiaser ‘Tanü tamakok angubaji asüng atema takok tongshi lir’. Kaketshir-tema taküm tia makai tamakok ngura, taruba küm züngiangshir meranga azüngtsü aser takok tajungba angutsü nukjidong ayutsüla. Asenoki taküm 2018 küm lia aruba aser inyaka aruba mapatem khen meyipa züngdangdi aser reprangshidi aser tamakok kar lira taruba küm-bo takok angutsü merangdi.