Asüngdangtsüla !

Nisung shinga tamasayongi mapa inyaka aotsü metetterbo maso, anungji tsürabur aser tangar nungi angazüker. Atangji, mapa karbo masüngdangyonga peisasa angazüker saka ano nüngdak mapa aika asüngdang nung dang angazüktettsü. Aji oda, kaketreju nunga tesayurtemi sayuba dak alaka ano mangatetba aser temetetnübatem menungnangi asüngdangba ajanga talila angazüker. Iba amaji sorkar mesüra yimten inyakyim asenoki meteta lir saka ano metettsüla ser nung memetetba mapatema aika lir. Itemji metet nung dang asenok atema tajangzük angutsüba lenmang metettsü. Ajisüaka, item lenmangtemji asüngdang nung dang metettsü. Alima meimchir yimya agi, yariteptsüsa lenmang tajung liakasa masüngdangra mashir aser asüngdangyonga meyarinüba mesüra magütsünüba agi mashir. Tatishitsü agi, department ka nung mapa aika adoka lir saka ibaji ketdangsertemi yimjak nung memetetdaktsüi dang kar pei nisung nem agütsür aser ano karbo sen agi ayoker. Itemji nübortemi memetetter. Ano, department kar nungbo nübortem asoshi teyari senotsü dang masü saka osettsüset, abensüoshi aser chiyongtsü dena agütsür saka itemji nübortem nem memetetdaktsü ser ketdangsertemi pei sünütsü süa agia alitsüa akok mesüra karbo yoka chia alitsü akok. Itemjia nübortemi memetetter. Aji oda, department shia nung nübortem asoshi tajung inyaktsütsü atema küm shia sen lemzüker, saka iba senji amshia kechi inyakar nübortemi memeteter. Iba jagi nübortem akoksar. Tanü tashi nübortem peisasa menokdaktet timtembaji sorkari teyari magütsüba agi masü saka sorkari agütsüba teyariji parnok ket matongba ajanga lir. Itemji nübortemi asüngdangtepa bushitsüla. Sorkar sentong nungbo nübortem nüngdakba ajak peria agütsütsü asoshi lateta lir, saka nübortemi itemji parnok indang amai bilema mebushiba agi aser masüngdangba agi ketdangsertemi pei amshinütsü amshir. Aji oda, loktiliba nung pei temeten aser wainshin meteta pei tangutsü tim indanga masüngdangtetra aser mebushitetra yimsüsür aser ketdangsertem aikati nübortem mezüngmeshia amshitsü. Ibaji angateta nübortem nem parnoki metetnüa asüngdangba ajak temenutiba agia ita ka tsüngda metetdaktsütsü asoshi 2005 küm “Right to Information Act ” latetja lir. Iba RTI ozüng nung ajemdaker senso kati sorkar office mesüra sorkar teyari amshiba office mashi ka dang temetetnüba asüngdangtsüa akok. Nagaland nung iba ozüng amshi tenzüker küm 10 jungogo. Aji oda, tang tashi nung lokti aser kija aikati iba ozüng amshia sorkar office-tem nungi temetetnüba asüngdangtepa teyari agidagi. Ajisüaka, ano nübortem aikati iba ozüng ya amshia pei asoshi temetetnüba masüngdanger. Iba jagi nisung karbo mapa aser teyari melamelaa angutsüba ser nung mangur. Sorkar office shia nung iba ozüng nung ajemdaker temetetnüba asüngdangtsü asoshi Public Information Officer (PIO) shima lir, anungji pa mesüra la dang tezüluba nung kechi metetner asüngdangtettsü. Iba asüngdangba shidiji pei tetsü oshi nunga agütsütsüa akok mesüra office nung alirtem jagi yaritettsü. Ibajibo inyaktsünü -meinyaktsünü ta masü ozüng lir. Aji oda, na atema sorkari teyari kechisa aser kwi agütsür (?) mesüra shiba nemsa kechi agüja ali (?), sorkar mapa karbo adoka ali asü mali (?), sorkar nungi aruba teyari koma lemsaa agütsü (?) mesüra sorkar telemtetba agiba file nung shibai kechikoma zülua ali (?) ta asüba tasüngdangbatem ajak senso kati asüngdangtettsü aser PIO ajanga item temetettsütem ajak file nung züluba dena photo copy yanglur agütsütsübaji RTI ozüng agi latettja lir. Ajisüaka, asenoki asen atema aruba teyaritem indanga memetet aser tasüngdanga masüngdanger, anungji asen melena nisung kar tajangzük tulu ngua anisüngzüka alir aser asenokbo asen shilema mangu timatemer. Aji oda, tanü putu ya balaka tebushir aser tasüngdanger meyong, bushia moura aser masüngdangra, nü meyong asüyonga talemertemi kecha nungnanga melii agitsür alitsü, anungji asüngdangtsüla.