Bendang Ali Senso Telongjem ya kanga tongtipang

– T. Nukshi Yaden, Tuli.

Yimdak among süngkümshi nungi pila-a oa alir ajak dang bendanglir ta ajar. Iba nung ya shilem ana küma lemdanger angatettsü nüngdaker. Yimdak nungi pila-a orr bendang lima tesem balala nung alirtem dang bendangli alir senso ta ajatsü akok, saka ano tanabubaji yimdak süngkümshi nungibo pila-a oa alir saka yimer litsü nung alirtem lir, item tang bendang lir ta ajatsü akok. Anungji, kodang bendangli ali senso Telongjem ta südir yangibo yimer litsü nung alirtembo madentsü, saka bendang ali senso telongjem ta jar tentetra yangjibo süngküm atena orr alir ajak atentsü temeten lir. Aji oda süngkümshibo atena orr alir saka iba ama Telongjem tentet nung metentetra ajibo mashilen tangatetba asütsü, kechiaser yimer litsü nung alirtem iba Telongjem nung atenba jagi aliji bendanger li küma yoker ama mangatettsüla. Aji ta mesüra yimdak lira masü, bendanglira masü süra koba-a ta asütsü ?
Item ama senso Telongjem tentet ya asenok Aor yim aikati tenteta lir, aser ajaki nükjidong tajung yur nükla tajung nung tentetba Telongjemtem lir. Aji oda süaka kari ken atema nisung kar taginüba ataloktsü asoshi tentetba süra ajibo mashilen tsütsü bilemba asütsü. Tatishitsü agi, election ka nung tebilemba kar inyaktsü nükjidong yur tentetra, iba tebilembajibo shidak masütsü, kechiaser electionji küm 5 shi ken ajurutsü aser nisunger tebilemba teti kasabosa malitsü. Asenok meimchir shia dak ya temulungsentsü jaklaliro tebilemba balala keta lir. Tajungrentsütsü aser mashilentsütsü ranglokba mulungsentsü jakla liro teti asenok nisung shia dak keta lir, anungji tensa mapang ajak nung iba anatsü tsütsülen ya asen taküm nung kang kümdanga tongtipangsüa benshitsü nüngdaker. Kechiaser koba tsütsülen asen mulungsentsü ranglokdir ilenjagi asen tebilemba anir. Anungji, tensa mapang ajak nung anatsü tsütsüji külen khen, külen ken ta südanga bilemdanger tangatetba nung lemtet agitsü nüngdaker.
Lokti aser Telongjem tentetbaji nükjidong tajung yur tentetaka nisung kari mashilen bilemba tsütsü jagi anitsü merangra nükjidongji mataloktsü. Aji oda, bendang ali senso tentetba ajanga sensosanger lenmang aisü nung tajangzük ajuruba angur. Bendangli balala nung prokshia alir yimertem tsüngda kati ka tali tajungba metettepa tesendaktep tajung yuteter. Bendang alir süaka oda tesem kar nungbo par sasep nung senso Telongjema tenteta moutettesüsa oda nübo onsara ajema nisung ana mesüra asemang aliba tesemtema lir, aser kecha nunga shilem agia yimer den meyariteptettsüsa  tia nung alir, saka parnokjia bendang ali senso telongjem nungji densemba ajanga yimer asoshi telongjem ajanga mapa tajung inyakba nungji tensemba ajanga yimer asoshi telongjem ajanga mapa tajung inyakba nungji shilem agiteter. Asenok ajaki metet oda kasa yimer süaka yimdaklir dang nungibo bendang alirtem metetyim nung temaba asür bendang alir kaji pa mapajibo Peon, Chowkidar mesüra Driver, Sweeper mesüra pei poksünga ayanga alirang asütsüa akok. Aji oda süaka parnokbo bendang ter den meyoktepa litepdang tulu tilana ten metetteptsü maongka angur aser aji oda tangarten meyoktepa adongsemba nungji ka nungi ka ta tangazükba aika renloker, jembishinü libaliro yimya awashi aika ka nungi ka angazükteptsü maongka angur. Yamaji kasa yimer, kasa jenjang nung alir süaka bendanglirtem nungi yimdaklirtem tangazüktsü aika angutsü. Anungji, bendang alir sensotem jagi teti iba tangatetba nung yimdak alirtem den koda libaliyimtsü aji teti angateta alitsüla, kechiaser yimdaklirtemi teti bendang alir dak teimla tulu ayur.
Asenok senso nüchi puribo teti Yimten, Arogo, Sensomungdang aser yimer lokti tentet balala ajak ten yimdaklir timtemji reprangteta yaritepnür, saka ajakibo meyaritepteter, mesüra kija agi yariba jagibo telong majung tulukabo meinyakteter, saka item ama bendang ali senso tentet ajangabo lemang aisü nungi telongjunga yariteter mesüra inyaktsü koka lir. Yimdak yimkong nung kitsük kirong lendong, alima yimya tzü mopung amala agi timtem ajurudang ali rongsen agi yaritepteter. Ano meyimlaba mapang nung yimden mesüra Arogo ama nung rongrong adoka mepetmesü adokdang item telongjem ajanga ken o shisa tajung bener yimjung yanglua tesüneptsü lenmang bushia bener arua yaritepteter. Item ama ano mapa tajung teinyaktsü aika ajurur. Ya tajungren tsütsü nungi shisatsü tajung ajanga ariabilemba adokdaktsüba asütsü. Saka ano kodang mashilentsütsü indang asadangtir, yim kar nungbo item bendang alir senso telongjem ajanga yimdak yimkong nung par telongjem lemtet kar bener arua yimdaklir amokpangtsü merangba shisatsü ajanga yimer makmakshimakdakjia rongrong dokdaktsübasa angashir. Ibala ama inyakyim ya aiben election maparen nung ajurur. Kechiaser bendang lir sensotemi bilembaji ajakbo yimdaklir asoshi tapet masütsüa akok aser magizüktettsüsa ajurushir. Bendang alir sensotemjibo election nung kecha shilem mali ta masü, saka tim lemanglen nungi item ama bendang awashi metetertem jagi mapang agia yimertem denji tazütsü timlen nungi par tebilemba bener arua shisalemsatepa inyakra yangji tesünep nung kecha rongrong madoki tajung adoktsü takoktsü lenmang lir. Aji oda, item bendang ali senso telongjem tentet ya tajungren tsütsü rangloker angateta tentetra, onsara tajung aser kanga tongtipang ta angatetdi ta kü tangatetba lemsateper.