Bushisüngdangtsü mapang !!!

~ N.Mangyangtemjen Jamir, Advocate, Gauhati High Court.

(Yashi adok nungi…)

2. Police department nung 2001 nungi 2014 tashi nung Police Modernization maparen tem atema sen crore 339.03 yok ta RTI letter dated 08.04.2015 Deputy Secretary, Ministry of Home Affair, GoI yokba shiti ajanga kuli tejangja ngutetta lir. Süra kodaser 5th March Dimapur Central Jail Break nü tu Police temi tear gas, water canon aser Rubber pellet ama amshia nübortem (mob) tu mesüngjemtsütet ?? Tesüngmangtsüka lir !! Central Jail ama ka nung iba tashi tu ataloker, anungji danga District Jail tem aser Sub-Jail tem koba tashi ka nung alitsü ?? Iba dak sendakba maparen nung Gauhati High Court nung Public Interest Litigation (PIL) ka nübor temeten bushir asen lenir ka ajanga benoka lir. Imlar High Court-i mapang kobi meli bushisüngdangtsü atema tetuyuba agütsütsü ta bilemer.
3. Mata-mabensar (differently abled persons) tem atema sen crore aika ochi meshi amshiba angashiogo anungji iba atema nübortemi-i tetemsü pangdak ajanga bushisüngdangtsü tim masü noo !!
4. Asen Nagaland State ya azü aika tokshir asen tsüraraburtem nüktzü agi alangzükba State ka lir. Nagaland ya North East nungbo Assam sülen ya tama State angu aser India nung 16 (terser trok) buba State ka lir. Iba State ngutetba Kuli koba dang 16 Points Agreement ta ashir iba nung kuli 9 buba nung asen Naga kintem asoshi Naga Tribunal lapoktsü tejangja zülua lir aser item nükjidong tongtettsü nükla nung Centre sorkari sen crore aika lemzükja High Court building tasen ka yanglutsü tetuyuba agütsü aser 2007 nung Merima tesem nung Chief Justice, Supreme Court of India arua Longzüng azünga yutsü. Saka tanü tashi nung imlaba ama maparen inyaka aoba mangur. Asenok iba amai lia 2013 nung asen State den tesü State angur tem Meghalaya, Tripura aser Manipur nunger bo pei pei High Court balaka razüka lapoka ogo saka asen State bo tanü tashi Gauhati High Court kübok Assam den dang züktepper kazür. Iba High Court building tasenba yangluba maparen nung aser sen o tsü ketdangsuba tem nübortemi mita bushisüngdangtsüla kechiyong ya asen shilem lir.
5. Centre sorkari State tem nung ken o kar tongtipangsa rape case, tantsür-tambur anema tim mesüi inyakba case, mata-mabensar anema tim mesüi inyakba case aser tetsürtem anema tim mesüi inyakba case tem tekaratiba nung ken o angadanga obendang agütsütsü atema Fast Track Court lapoktsü tetuyuba agütsü aser yamaji tanga State tem nungbo item Court tem kanga dang tashi ita inyaka odaki. Iba Fast Track Court atema sen-o tsüji Centre shilem 90% aser State shilem 10% lir, saka asen State nungbo item Fast Track Court tem shibanga tokogo. Saka jangratemtsü kaji nisüng 7 (tenet) bo ano Fast Track Court nung inyaka ita sen mapang shitak nung ngua chidaki. Item ochimashi bushisüngdangtsü atema Gauhati High Court nung PIL ka benoka lir aser mapang tetemsü nung tetuyuba tajung angutsü imla atar.
6. Four Lane Road yanglutsü atema Centre sorkar-i sen crore meyirijang ana shi lemzüktsü saka Four Lane Road koba tesem nung angur. Sen ji shirnok lem-a chima aser asen meyong Four Lane Road kua?? Centre sorkari sen tapi agi tenük amor odangbo melemzüktsütsü. Anungji asenok saksalemdi, meranga inyakdi aser asen lima asoshi temeranger sepai ka ka asutsü noktakdi.
Asen temeten aser alima terenlok asoshi tangatetba nübor mesüra mulungtet teloktemi Public Interest Litigation (PIL) High Court nung India temzüng arrla 226 (Article 226) kübok mesüra Supreme Court nung arrla 32 (Article 32) kübok nung tim ken o benoktsü temeten tejangja agüja lir. Sen-o-tsü mesüra tetsükdaktsü kar ajanga PIL ken o benoktsü mokokra, senso mesüra mulungtet teloktemi kuli tejangja tezüluba nung bendener Supreme Court Chief Justice mesüra Gauhati High Court Chief Justice dangi shiti zülutsü akok, koba shitiji Court-i reprangdanger tim tetuyuba agütsütsü.

You must be logged in to post a comment Login