Canaan Farmers School

–  P. Alem Jamir, Dimapur.

(Editor’s Note: Iba ocet ya taoba Jilachidong kaket nung adok aser ano nubur teimba ajangzüktsü atema yangi adoktsür.)

Canaan Farmers School (CFS) ta asüba ya Korea nunger nisung ka tenüng agi Kim Young Ki-i tenzük. Tongtibangsa asenok atemabo Canaan ta asüba ya mapang ajak nung jembir asünung ashiko CFS ta asüdang ibai Canaan lima aluyimba indang sayuba school ka asütsü südi ta bilemtsü akok. Saka ibai Canaan lima aluyimba indang sayuba school ka masü mesüra Canaan lima indang tesayuba agütsüba mesüra alima kaket reju kata masü, saka tongtibangsa ibai nisung shisatsü aser tangatetba melenshidakja (mindset change) mapa meranga inyaker dang chiyungtsüla ta asüba indang sayubaren ka lir.
Korea nunger Kim Young Ki-i CFS maparen ya koma kodasür tenzük? ta süra, 1931 küm mezüngbuba pai ali temo khenyongi maliba tesem ka jenjang tezüba agi alizük aser ibaji yimtsüng ka mesemtet aser yangji pai meranga inyaka züsentsü tenzük. Tasa tapu balala amshia pai iba tesem nungji aonsotsü aser tsünüsempongtsü jenti züsenteta tenükshitsü yimtsüng ka kümdaktsü. Ibaji pa nükjidong liasü. Oda oda iba inyakyim jagi temeket nung alir nüburtem tangatetba melenshidaktsü aser iba indang sayubaren dangji CFS ta aja.
CFS ya tongtibangsa iba lai nung ya amendaka lir. Iba nungi shisatsü agiteta pai tesayuba tajung agütsü. “… nisung kari mapa meinyakra pa techiyungdaktsü” (2 Tesa 3:10). Tang tashi nung CFS ya alima 11 nung tenzüka lir. Asen lima nunga ABAM ajanga CFS ya ABAM Tuli Farm nung tenzüka lir.
Korea nunger tongtibangsa Japan nunger kübok küm aika alitsüsa akümbaji parnok azümesenba ajanga lir ta Kim Yong Ki-i shisatet. Alima nung maksü tulutibaji mapa meinyaki chiyunga alitsübaji lir ta pai angatet. Asentzü sena mapa meranga inyaker dang chiyunga alitsübaji taküm nung meraket aser konang tulutiba ta pa tangatetba liasü aser pai yamaji sayua inyak. Mapa meranga inyaktsü tagatetbaji nüburtem temulungjang nung züngoka yutsür iba jagi parnok shisatsü melenshidaktsütsü pai merang. CFS lapoker liyonga aodang pai sayuba nungji süngjang jenti atang aser iba jagi Korea nunger jenti pua aser temelenshi tulu adok.
Pa taküm piyong Korea lima nung ali temo maliba tesemtem bushia yangji alu yima nüburterm nem Tsüngrem o den külemi shisatsü agüja meranga inyaktsü sayu. Ali tamajung süaka koma inyak nung tsünüsempongtsü ajunger pai ibaji meteta alu ayim. Korea nunger otsü nung ashiba agi, par lima asoshi tensa tia tamajungtibaji iba mapangji liasü. Oda tongtibangsa tesem ajaklen yasa tzüra agi sünger nüburtem kanga timtema aliba mapang ka liasü.
CFS tebu Kim Yong Ki taküm nung tangatetba ka liasü. Item o ya pai mapang ajak nung jembi aser mapa agi inyaka sayu. Tongtibangsa pai jembiba o temji:-
1. “Tangar dang mapa inyaktsü teshi; nai tama inyakang
2. “Na tema tereprangtsü nung dang merüka teyu; ne mulungjang merüka yuang
3. “Nai mapa meinyaknüra techiyung
4. “Kü linük, tasü itang
5. “Nai kechi perok aji dang nai arutsü
6. “Lanurtem, yimtsünglen jagi oa na mezüng lenir küma liang.
Item o jembia pai anogoshia nüburtem ajungmeso. Pai ali teküp dang aliba alu/tesemji alizükli ibaji mesemteta yimtsüng kümli; küm ishika tsüngda ibaji yimjiyimjung yimtsüng ka kümdaktsüli ajisür iba tesemji yokdokli ano tanga alu ka alia mesemtetli ta asü. Pai yamaji Korea lima tesem balala nung ali teküp alu trok tashi alizüka yimjiyimjung yimtsüng kümdaktsü; iba jagi nüburtem süngmang aser angateta aru. 1954 küm pai yimtsüng pungububa akümdang iba yimtsüng dangji CFS ta aja.
Iba school dang Canaan ta amshiba ya tetezü ka lir. Ibai Tsüngremi Abraham dang nangzükba lima nüngja; koba linük nung ninang mochitsü aser mamatzü ayimer aser yimjiyimjunga alir.
Korea nungertem asoshi tongtibang chiyungtsüji chi lir, saka ali teküp asünungji par lima tsük majunger, anungji taoba mapang yimtsüng timba ka nung kolar aser arem nungi süngolemba balala bendena yangji nendaker taküm lia aru.
Khen ashitsübo Kim Yong Ki ya nemzünempongerang ka mesük, kechiaser paji yimtsüng ka nung ali masü saka yimtsüng ka mesemteta ibaji ajungketa yanglur yokdokli ano tesem ka alia ibajia yangerteta yanglur yokdokli ta lia senzü. Tongtibangsa parnoki mozü kenyongi mamshii aonsotsü balala aser naro züsenteta (organic farming) alimaji ajungkettsü.
CFS nung ya Kim Yong Ki jagi kaket amshia kecha mesayu, saka pai laishiba dang teka nung amer yangji shia aliba amaji inyaka aser shitak lia sayu. Pa taküm otsü aser par kibong libaliroji nüburtem asoshi kuli tejangja liasü. Anungji pa mapa aser taküm kuliji ajak atema tatishitsü aküm.
Pa dang tangari teka külen meritsüng aser külen laishiba amer sayusang ta aja. Pai chiyungdanga külen laishiba yurang chiyung ta otsü jagi ashir. Pai anogo shia anepdang ghonda ana aser aonung ghonda ana ta sarasadem. Pai par nübur aser Korea lima asoshi nendaka sarasadem. Anogo shia ghonda pezü sarasademba dang nungibo kanga agi tali pai ano alu mapaji meranga inyak.
Anepdang anü madokdang pa mapa nung noktak aser aonunga anü lur dang pai mapa inyakba anen. Meranga inyakba agi kaa ita akümdang pai kodanga lalushipong masü mesüra ngasangngatema maküm. Pai teti chiyungdang yamai shirang chiyung:
“Achitsü atema dangbo techi, saka mapa inyaktsü atema chiyungang. Nai mapa meinyaknüra, techiyung. Chiyungba shia nai ghonda pezübosa mapa inyakang.” Tanga CFS nung chiyungtsü mapang table nung iba o ya ozüng süa ashir (table manner slogan) aser iba sülenjiang chiyunger.
Asen ABAM-i 2016 küm anabenren tashi tesem balala nung iba CFS sentong ya ayongzüka tesayuba tajung agütsüogo. Nia iba sentong nung adentsü maongka ngutetba asoshi pelar. Nübur ajak asoshi iba sayuren aser shisatsü ya kanga tongtibang ta bilemer. Anungji ano tarutsü nunga kodangsa ABAM-I CFS sentong ayongzükdir, yangji dena temoatsü agitsü yongyaseta lidi ta ayongzüker.