Covid mapang kechi inyaktsü ?

Covid-19 ya kanga tetsübutsü tashidak wara lir, anungji tashidak menatepa ao tsübuba agi akok tashi nisung ajak tangaleni moi kidang amongtsü aser lokti senden malitsü asoshi yimteni ozüng agüja lir. Iba ozüng sülenji ajaki tashi angaa anidaktsü merangdagi. Iba ama kechalenia moi kidang amongba mapang ya, ano tebilemtsü kaji, kechi inyaktsü (?) ta asüba tebilemtsü ya ka asütsü. Nisung ya kidang dang monga chiyongli mejangli ta asüba shiruru masü saka tarutsü indang bilema shisaboluba agi kidang anisüngzüka memongtet anibelema inyakba taküm lir.  Atangji, nisung mulung animesüngzüktet shisabolua bilembaji pei asoshi dang masü saka pei kolok aser pei shisatsü agi atongba yari, pei kinunger, pei kiyonger, pei nübortem aser alima nung alir ajunga atema bilemer. Iba ama nüngdaktem reprangteta khuretsa bilemba agi, tanü asenoki amshiba osettsüset aser chia-ajemba chiyongtsütem ajak ya nisungtemi yanglutetbatem lir. Aji oda, asenok rongnunga taoba küma kasa tashidak wara agi kechalenia mouteti mokdanger kidang amongba mapang, nisung aikati atsü (gardening) aser alu mapa inyaka aonsutsü kanga junga züsentetba otsü lir. Ano, aikati kidang ak aser an tajungba metsütsü angazükogo. Ano, kidang kibong nung chirnurtem aikati tsüraburtem dang nungi angazükba dang masü saka internet ajanga Youtube ama nungi soruchioktsü aser amtsük-amsang tapu balala yanglutsü angazükba agi, tangbo kidang parnoki kanga junga soruchioker aser parnok rongnung karibo hotel lapoka shishilembatsü mapa tenzükogo. Ano, tang ama tangaleni oa mapa inyak majung kidang mongtepba mapang ya nisung aika asoshi kaket azüngtsü aser zülutsü mapang tajung lir. Iba jagi nisung karibo lockdown mapang züluba kaket sayaba asenoki nguogo. Item amaji kechi koma mapang ka südir süaka, mapangji senti ta meteta asenok nisung shiai amajok nung anogo kata mesüidaktsütsü merangtsübaji kanga tongtibang lir. Tashidak nungi kümzüktsü asoshi kechalenia moi kidang amongyonga asenok arishi anogobo akhi ama süitemer aser asen taküm arishi tatsüba akümer, anungji lockdown liang teli, kidang mongang temong, asenok kecha meinyaki odang kazütsübajibo mapang mali ta asenok ajaki  meteta, asen asoshi dang masü saka tangar dena ajangzüktsüsa anogo shia mapa tilakabosa bilemteta inyaktsübaji kanga tongtibang asütsü. Aji oda, asenbo kidang nüngdakba ajak peria akatsüa akok saka asenoki makaba pur kar danga reprangtetra, parnok denji asen akaba lemsateptsü mapang tajungtibaji tang ya lir. Ibai asenok ajak asoshi tebang agi jembia arubatem aika mapa küma inyaktsüba mapang lir, kechiyong tasü ait mait, temeim ali maliji, mapang tajung nungbo mejangjatsü saka tang ama mapang tamajung nung jangjatsü. Aji oda, kija kibong asütsüa akok mesüra yimten, arogo aser lokti tentettem asütsüa akok, nisung yarinertem atemabo tang ama ya temeim mapa inyaktsü mapang tajung lir, anungji tesem kar nung danga asenoki nüngdak ka agütsütettsüsa reprangtetra, memenu dangsa jet ta yariteptsü renema alitsüla. Tanüla tsütsüa Tsüngrem den jembia tesendaktep yanglushitsü aser Tsüngrem o angatettsü aser angatetdaktsütsü merangtsüba mapang tajungji tang ya lir. Atangji, tejangrar asünungji, amangba purtem aikati lokti sentepbosa methiner, ajia shitak saka yimten ozüng anema arogoi inyaktsübajia tasak, kechiyong yimten nung yimsüsür aser ketdangsertemjia tamanger tajung kaka lir aser parnoki inyakba ya tamangba yimsü anemer masü saka asenok ajak tashidak wara nungi taküm kümzüka alitsü asoshi inyaker. Ibaji kodang angateta asenoki Tsüngrem külemba aser Pa o angatettsü merangba mapa nung tali temulung agüja inyaktsü merangdir, tanüla nung tangsa tashi taitba aser Tsüngrem o a tangsa tangatetba ta tamang nung aientsüba mapangji tang yasa tajungba ta angateta inyak tenzüktsü . Ano, tanü putu yabo nübo aser mapang endoka maoyonga kidang nungi ajak angar aser angur, iba jagi asenok tenla kidang adenshia sentep agidangbo nisung ishika dang arua angar, saka tangbo internet ajanga online nung sentep agiba agi, akhidang sentepi marurtemi dena angar. Aji oda, akhidang tenla kidang nisung meyi ka arua angaba to tangbo meyirijang teri angar. Iba maongka aser temoatsü mapangji reprangteta, tang mapangba ya Tsüngrem tenzüker laishir tajungtemi Youtube channel lapoka yur online nung anogo shia minute metsü-semerka danga agia Bible Study sentong tenzükra, iba jagibo akhi mapang nung sentepi marurtem dena temoatsü angutsü aser kodang tanaben tenla ki lapoka sentep agi tenzükdir, idangjibo akhidang marurtema aika arua angutsü. Laishiba azüngba (Bible Reading) aser Lai bushiba (Bible Study) na kenyongi balala lir, kechiyong nisung kati Laishibabo ajunga züngmatsü akok saka tekong kata mangatettsüa akok.  Tanü asenok amangba purtem asoshi nüngdakbaji Lai sayur nüngdaker. Aji oda, tang ama mapang ya Laishirtem asoshi teinyaktsü tongtibangtibaji online nung Lai sayuba sentong tenzüktsübaji asütsü. Ibaji aonung shia kidang kinungertem ajak külemi mener angatsü koda tajung asütsü. Kodang asenoki Laishiba sayutsü aser angatettsü tenzükdir, Tsüngrem o bushitsü aser angatettsü tali tali jangratsü aser alima inyakyim ajak parnoksasa tajungba küma melenshia aoba angutsü.