Dalit Nunger Ka Merentsü

– Tangsen Lemtur

Dr. BR Ambedkar leniba kübok India linük Temzüngtem latetba sülen joko küm 70 jungüa arudang linük temzüng dak sendakba nung tasüngdangba aika ajangshia arudar. Tang ama BJP-i India linük ya ‘Hindu Linük’ ka kümdaktsütsü nükjidong yur inyakba mapang ka nung linük Tiria shilem tulu agitsü. Iba dak alia 2019 küm General election agiba sülen Ato Kilonser, Narendra Modi aser BJP Tir, Amit Shah nati sorkar akümtsü atema menden peria mengutet nunga taruba ita, July 17 nü shimtsü aliba Tir tasenba jagi tongtibang shilem agitsü. Election Commission-i Tir election atema osang sangdongba sülen Centre nung BJP-i aniba NDA sorkari Tir candidate atema Ram Nath Kovind shim, iba sülen anogo ishika tsüngda Congress-i aniba opposition party temi pa den toktepdaktsütsü atema Meira Kumar shim. India nüjiso anguba sülen Linük Temzüng yangertetsang, Dr. BR Ambedkar ya India nung tepetzük/teküpokba jenjang nung aliba kin ‘Dalit’ nungi liasü, aser Kovind o Kumar napronglaa Dalit nungisa lir, ajioda linük nung tematiba menden nung amentsüsa mapang agi Dalit nunger nem sempettsüogo. Dalit nunger kati mangdang tajung yur yangerba linük temzüngtem kümzüka ayutsü atema tang Dalit nunger nem mapangi sempettsür. India nunger election ajak nung kin-kidong mesüra tamangba yimsü ya kanga tongtibang lir. Ajioda Dalit nunger vote lemsatsü atema opposition party temia Dalit nungisa lenir ka shim südi ta bilemer. Uttar Pradesh nungi Kovind ya taoba mapang MP liasü aser pai Bihar nung Angh teinyakdak lia tir candidate atema shim. Pa ya RSS nungi lir. Ano Bihar nungi Kumar ya taoba UPA sorkar mapang Union minister inyakba den tetsür rongnungi mezüngbuba Lok Sabha Speaker inyaka liasü. Tenapronglai yimtenren nung peipei tangatetba nung ajemdaker inyaka aruogo. Ajioda tena rongnung shibai takok ngudir nguaka koma inyaktsü ta bilemer. Hindutva tangatetba nung asü ? Secular tangatetba nung asü? mesüra shinga nema manishidaktsüi linük Temzüngtem nung ajemdaker kürangküranga inyaktsü? ta bilemer. BJP candidate Kovind ya taoba mapang BJP Dalit Morcha Tira inyak, aser pai akhidang nungi senmangba ki RSS nem tenla agüja liasü. BJP nükjidong ‘Hindu Linük’ ataloktsü atema par nübo ka Tir akümtsüla. Linük tesem ajungalen Dalit nunger, Muslim nunger aser Khristantemi BJP-i ‘Hindu Linük’ akümtsü atema inyakba mapatem anema ola adoker. Tesüiba küm asem kija nunga linük nung Dalit nunger, Muslim nunger aser Khristantem anema jenti inyakogo. Ajisüaka tang tesüsa BJP-i Tir candidate atema Dalit nunger ka shimba ajanga parnoki Dalit nunger anema meinyaker, ta sangdongner mesüka lir. Iba denji kasa Muslim nungi Abdul Kalam-a Tir shima liasü. Ano külen Dalit nunger lenir sasep nung ‘Kovind dang nungibo Kumar nübo tajungba’ ta shinür medem Congress-ia Dalit nungisa shimtet. Ano tip külen nungi shisadangra iba ya Dalit o Dalit na tsüngda tetoktepba ka dang masü saka BJP o Congress na tsüngda toktepba ka aser Hindutva o Dynasty na tsüngda tetoktepba ka mesüka kümogo. BJP aser par teloktep party tem den JD(U), BJD, TRS, AIADMK aser YSR Congress densema party tila aikati pusema Kovind-i takok angutsüsa jenjang ka nung lir, aser ibaji vote shilem 60 shi asütsü ta asadangtetogo. Ano külen Congress, BSP aser SP densema party 17 shii Kumar pusemtsü, ajisüaka ibaji vote shilem 40 shi dang asütsü ta asadangteter. Ajisüaka election agitsü ano hopta asem shi anünga lir, anungji yimtenren party karibo tejak meyipshishitsüa akok, aser ibaji ajanga tia melenteptsüa akok.