Dimapur nung Democracy

Nagaland nung yimti ajak rongnung Dimapur yimtisa tulutiba lir. Iba yimti yabo Naga nunger kin shinga jurila meyong masü saka ajak meyong, anungji ajak kibur küma aliba lima ka lir. Dimapur yimti dak aketba tajung kaji aji asütsü. Iba yimti nung takartema pei akaba yari aser sensakertema pei sensakba yari tebokbo sünga alitsüsa mapa inyaka alitsü angur. Aji oda, nisung kati sen meyirijang ka agi chiyongdak ka nung tebok sünga chiyonger aotsü saka nisung katibo sen tenem agi tebok sünga chiyongtsü. Iba ama yimti ka nung government tashi amshia shishilembadak osettsüset aser chiyongtsü jenjang mapang-mapang shia tanga state nung ayokba jenjangtem den medemdanga tayoker aser talirtem naprongla makoksatsüsa latettsütsü tim. Atangji, osettsüset aser chiyongtsütem nung jenjang latettsübaji dang masü saka oset aser chiyongtsütemji anogo shia shishilembadak bener arua ayokbaji tajung asü majung, taila asü shitakba ta reprangdanga azüoktsü tim. Chiyongtsü nung balaka tamajung mekümdaktsüi tereprangtsü nunga tajung amai ngudaktsütsü asoshi mozü tapu aika amshir. Kecha tazüokba aser tenokdangba melii Dimapur nung anogo shia shi tamajung aleper, ajisüaka nisungtemi raktepa alir. Ango ayokdak ango züknem menemer saka ango meshidaktsütsü atema mozü amshiba agi manga dena anasai marutetter. Item mozütem ajakji asenoki ango achiba den külemi asen temangi alur. Ajisüaka, itemji repranga azüoker mali, Dimapur nung jenjang ya tayokertemi dang ataktetter ayoker amai ayoker. Ano, asenok talirtem akoksabaji, oset aser chiyongtsü shia ya nisung ishishi longjemer bener arur aser jenjangjia parnok ataknütsü ataker. Item jagi chiyongtsü tapu ka mesüra oset tapu ka nung jenjang tur yoknüra, asaa dang parnoki bener marutsü mesüra aruyonga parnok godown nung miim ayutsü aser jenjang tudaktsür külenang bener arutsü mesüra godown lapoka ayoktsü. Iba amaji ozüng amshir mali tayokertem pei sünütsü süa yokdaktsüba agi meteta aser memeteti nübortembo kanga akoksadagi. Ano, Dimapur nung dokan amenertem ya tsümar teimba asünungji, parnoki tejak tasen purtem dangbo sen temloker meshir. Aiben, Kohima nungi alurtem dangbo Dimapur nung alirtem dang meshiba dang nungi kanga agia teimba meshir aser odang agütsür ta aikati jembir. Aji shitak asütsü. Iba amaji mapang talangka aruba sülen, tang Naga Council-i anir Dimapur nung sarusachi aser dokan nung sen meshiba mapatem anendaktsütsü asoshi kanga meranga inyakba angur. Iba denji külemi shishilembadak oset aser chiyongtsütem nung jenjang kaketa tur meshiba ya tangsa tang majemdaktsüra October tenet nü nungibo anogo telemtet maka mokdangtsü asoshi Public Action Committee purtemi lemteta lir. Ibayongji, aritepa Dimapur Deputy Commissioner-i senden ka jatepa District Level Price Monitoring Committee ka shimtetogo. Atangji, iba committee ya tasen masü saka akhidang nungi shima aliba committee saka mali ama kümer aliba tia nungi asentenshidaktsüogo. Iba Committee yagi anogo anasemka tsüngdasa Dimapur nung osettsüset aser chiyongtsü ajak nung jenjang shitak latettsütsü imlar. Ashiko, ajak meyong asüba agi shinga meyonga masü küma aoba ama, Dimapur yimti yimdong nungsa lenmang tamajungba kümogo. Item ajakji nübortemi reprangteta tang shishilembadak jenjang shitak atakdaktsütsü asoshi Public Action Committee-i inyakba ama mepelaba sayua ola adoktsüla. Koba government südirsüaka nübortemi shimtetba aser nübortemi akümba government lir, anungji government ta asüba ya nübortem tashi lir. Iba tashiji amshia nübortemi pei pei kidang nungi adoka ola adoktsü tim. Ibaji democratic inyakyim dak keta lir. Democracy nung yimsüsürtem pei sünütsü südaktsüra aser shishilembadaka tayokertemiang jenjang atakra aser itemji anema nübortemi ola madokra, Demcocracy süogo ta bilemdi. Tanü asen lima nung ya democracy ya akümlirtemi süogo ta, saka asürtemibo marua ta ashiba tensa tia ka nung nübortemi pei dak aketba tashi memeteti anogo shia akoksadagi.