Election merüka agitettsü aser ochishir yimsüsür kodaser shimtettsü ?

–  L.Kika Pongener, Aoyimkum, Dimapur.

Tanü asen putu nung ochishir,teindang, tetemsü aser linük meimba yimsüsür shimtettsü kanga tasak kümadokogo. Tongtipangsa asen Naga lima nungsa tasaktiba asütsü, kechiba sura asen Naga nungeri sen onsara meimba ajanga yamaji asütsüsa akümer. Asenoki anüolen temesünger lima nung aser asen anasa aliba Assam India lima nung election agiba yayim TV nung aser osang kakettem ajanga reprangdangra electioni aitsüpur candidate aser political party ajaki par party indang manifesto aser candidate-bai pai nubor atema inyaktsüba, linük terenlok atema inyaktsüba nükla aser nükjidongtem public rally aser meeting balala jazüka nubur dang rasaa ashitsü aser nüburtemi candidate ajunga indang nükla/mangdang aser nükjidongji kanga junga angaa atar parnok rongnungi shiba nükla/mangdang aser nükjidong tajungtiba aser alima asoshi lenitsü sempet lir ta ajiteter pa/la nem vote agüja shimteter. Asenok ajaki tawa USA President shimba Election yayim nung-tu tejangja ajangshia metetogo. Aser ibala ama yayim nungji election agi nungbo makamaiter sensakertemia mesüra nokjusangertemi-a zünga meteter temsüa tang lirbo electioni aitsü akoktsü. Ajisüaka tang putu nung asen Naga nunger election agiba yayim yabo yamaji masü,kechi kodakirnaka tashitemetet liaka,ochishir teindang nisung suaka aser nubur lenitsu sempet liaka, pa/la ket nung rongsen makara electioni aitsu tamakoktsu aser aiyongjia matoktsubasa. Kechiaser asen Naga nungeri party manifesto angatet masü aser candidate shibai linuk meima yimsü asütsü ta masu, saka shibai sen teimtiba agütsütsü(?) ta tang angatetba yagi tanü asen lima shiranger. Aser asenoki yimsüsur anema parnoki ochishia indang indanga yimsü masür ta nemnema jembiaka asenoki election mapang candidate dang sen meshi tashi nungbo ochishia yimsü suang ta ashiyonga tzürong nung ken tendokba ama tang asütsü. Election nung senotsü crorer-sa crorer indoker, adoker kulen ano alima terenlok asoshi bilema ochishia yimsü süang ta ashiyongjia candidate shibai südir süaka suwar masuji shingaia meinyaktsu. Anungji alima jungnüra nubortemi election nung candidate dang senotsü memeshitsüla aser ochishir, teindang, tetemsü aser linük meimba nisung shimteter electioni idaktsütsüla aser rongsen meintoki adokdaktsütsüla. Aser ano Candidate shiba südir süaka pa/lai electioni aiba ya senotsü bushiba shisaluyim (Business) mapa ka amai mangatettsüla. Electioni irr adoker senotsü bendena semchisemnür tashi takar kümer kecha meinyaki tetsüng sükleper teka mesuteper ayungayunga mener kecha meinyaki chiyunga-jema alitsüba nukjidong yur electioni aitsü mapusotsüla. Ajisüaka asen tajungtiba sempet,shisatsü,nubo,mapang aser rongsen ajunga agi nubur yaritsu nukjidong nung electioni aitsüla. Ano ajidang masü election mapang vote ayimdang kechi koda nubur ajak den tejak tesangwa sasa-pela jakden dener, ajemalua tila kumer ajurua jembir, ajioda adoker Minister & MLA kümer kulena nuburtem ner kidangi sadok-sadoka arutettsusa teti kishi lapoka alitsüla.Mashi mapang ka nung ne dangi phone nung jembitettsüla,mashi mapang ka nung ne dangi arua ajurutettsüsa ne mapang agütsütsü renema alitsüla. Hau, sorkar mapatong balala nung sotaker mazungi aliba mapangji aji ajaki metetba mapang asütsü,saka iba dakji alaka ne mapangji nubur asoshi teti azüngteta ayutsüla,kechiaser na nubur meyonger nungtet nubu ka ta metettsüla. Koba mapang nung nuburi ne teyari nungdakdir ashiko ajakbo takoktsü masutsüa akok,ajisüaka nai akokba tashi bendanga aguja yarinuba jakla yimya sayutetba jagi nubur mulongjang nung teimla ka kaadaktsür. Anungji akokba tashi tulur-tilar takar- sensaker ajak den saku litetba taküm ka na asütsü kanga tongtipang ta angatettsüla.
Ajioda asen Naga nunger nüburtemi terenlok aginüra tang election agiba yayim ya melenshitsü kanga nüngdaka kümogo. Ajak dak alaka Candidate shiba südir süaka pei constituency nung yimtsüng shiai oa public mongdang/meeting jazüka pa/la nükjidong nuburtem dang ashitsu sabang lapoktsutsüla.Nuburtemi candidate shiba shimteter assembly nung tatar ka ama amentsü yokdir ola madoki tebang shibanger moka mekazui pei constituency terenlok asoshi raktepa jembitsüla, aser asen Naga lima tejakleni renloka odaktsutsü asoshi raktepa shilem agia jembitsüla.Naga lima terenlok asoshi Delhi-i orr fund meshia bener arutettsüla.Ashiko asen Naga nunger Minister & MLA karbo Legislative Assembly Hall kong aliar mejangja-a alitsua akok,ano karbo assembly amenba mapang khen danga nokdaker shilem agia mejembidangi term atemba-a alitsü akok. Anungji nuburtemi candidate shimdang nubur atema orr nokdaker shilem agia jembitettsüpur shimteter yoktsü kangasa tongtipang. Election mapang candidate shiba sudir suaka par ki dak alaka yimtsüng kecha nunga kimen balaka mesemteta mayutsüla, election nungdem nung senpet alemba, senotsü alemba , yi aser temesepba chiyungtsü yamala khenyongi mamshitsüla. Nashi-Ak tepseta longso-longbena benjongtepba, shijep/shijok alemba yimya yamala khenyongi mebenshitsü nokdangtsüla. Election mapang sensopur suaka bendanglen alir yimdaki arua adenshia vote agutsüba yimya tentet ya mebenshitsüla/melenshitsüla. Kokrabangla kecha yimtsüngia tangar pur-bendanger election matem tashi arutsü memelatsüla mesüra sungkum shibangtsula. Ajioda yimtsüng shia putu mendeni temzüng ozung takang yanglur azüoka tang shiyonga aruba amaji inyaktet asubo asen lima ya balaka renlokla aser ochishir teindang aser linük meimba nisung yimsüsür shimtetla ta bilemer. Akokba tashi election nung candidate shiba sudir suaka senotsü kecha meintoki adokdaktsutsü merangtsula, oda akok asübo nubortemi jangotsü aser senotsü pei pei akok angati tenla sarutepa yaritepa adokdaktsü nungbo kanga jungla. Atangji asen Naga nungeri tang election agiba aser yimsüsür shimtetba yayim ya melenshitetra aser senotsü nung tenük meyoki yimsüsür shimtetra, kechi kodaser asen lima majungtsü,aser asen yimsusurtemi kodaser ochishia yimsü masütsu. Asenoki election mongpo shia election merükteta agitsu (clean election) indang kanga jembir aser ayimoktsür,saka khen danga mapa küma inyakba mangur. Anungji tang aruyaa aliba election nung yabo Langpangkong Kaketshir Mongdangi ayongzükba nungji nubur ajungai nungitter “Clean Election Slogan” ya mapa küma asangsang nung atalokdaktsütsü merangdi ta iba ocet ajanga tazüngertem ajak ayongzüker.