Govt nungitdaktsüner !

Tanü asüng Nagaland nung yimsüsürtemi nübortem den kanga bolua jembiba o ka angadangra, parnoki nübortem dang akok tashi government den teka amteper aotsü mepishiba o shia angashitsü. Atangji, government ya yimsüsürtem meyong masü saka nübortem meyong, anungji nübortemi menungitra manger sangwa nung laoadoktsü, Ajisüaka, tebilemtsü kaji, yimsüsürtemi government ya parnok meyong amai bilemer, anungji nübortem dang government mapatem nung nungittsü asoshi teyari meshir amai asüngdanger. Atangji, yimsüsürtemi nübortem dang government ya nenok meyong, nenok asoshi nenoki kümtetba, anungji governmenti inyakba ajak ya nenok tenüng nung inyaker aser government-i amshiba sen ajak ya nenok meyong, anungji nenoki ketdangsertemi inyakbatem tenük zünga reprangtsüla ta metetdaktsü nungbo junger. Iba ama government madak kibur metetdakja khuret nungloktsüba jagi nisung shiai pei teinyaktsü khuret meteta akümtsü. Tang tashibo nübortemi yimten nung shilem agitsüla ta angatetbaji election nung vote agütsüba ya danga ta bilemer. Ajisüaka, election-a junga magitetter asünungji, ochimashir aser tashiyim amshir kar dak alaka nisung teimbakati election nung pei vote peisasa meinoktsütetter. Ashiko, iba jagi tanü Nagaland nung sensosangertemi government ya  pei meyong government ta bilema mali südi. Atangji, government akümtsü atema political party-tem tokteper aser shibai kokdir parnoki akümer. Iba amaji Nagaland nung Congress teloki talangka yimsüsüa arur külen tang NPF teloki yimsü südagi. Ajisüaka, Nagaland government yabo Congress meyonga masü aser NPF meyonga masü. Government inyakyim nung nübortem rongnung parnok telok, ozü telok ta bendangtsü makok saka government ajanga angutsüba teyari aser tajangzük ajak shirnok tangutsü tim aser langa lir, parnok angutsü, shiba tajungtiba pa nem agütsütsü. Aji oda, political party atsünga government tajangzük aser mapa alemba ajanga alima nung ozüng maka akümtsü aser ibaji alima nung rongrongshishi aser meputep tenzüker asütsü. Tanü Nagaland nung iba ama timtem tenzüker amai reprangtetter. Atangji, item timtem ajakji nübortemi government-i inyakba sentongtem ajak nung senso tajung ka ama pei temeten meteta shilem agi nung dang nokdangtettsü. Government mapa nung nübortemi shilem agiba tetezüji yimsüsürtemi ochimashi mapa inyakyonga pei party süra ojang ta toktsüba ya masü, mashilen nungi mapa nung aniokyonga mangu amai toktsübajia masü, terenlok mapa inyakba ajak nung ‘commission’ agiba agi mapa meinyaktetaka pei meyong masü pi meyong amai bilema odang toktsübajia masü, pei teloki adokdaktsüba government asüba agi sen ajak chimar lenmang meyanglutsüyonga aremer, mozü kidang taneptsü mangu bendanglen sentsüh ajak tsüa shisabolua senzüyonga ojang aser government school ki taloar, tesayur mali, anungji sen apua private school nung tanurtem züngdaktsüyonga kecha masü ta bilembaji government yarir masü aser government den teka amteper inyakba mapa ka masü saka auer nem ki lapoka yur parnok auyanütsü auyadaktsüba amai dang lir. Asenoki aiben asenok tangutsü tim manguba asoshi government dang akangbaji government anemer amai bilemer, saka ibaji senso ka teinyaktsü mapa tim inyaker. Iba amaji meinyakra nübortemsa akoksatsü. Tanü nübortemi ola madoki yimsüsürtemi sünüba südakja yimsüsüdaktsü nungbo asüng asen lima nung ayi meyitsü. Atangji, tesem aika nung ayi meyi tenzükogo. Iba ama tia ka nung government nung alir yimsüsürtemi nübortem dang government den teka amteper inyaka aotsü mepishibaji kechikomaka külemi yaritepa inyaka aotsüba ajar ta kanga rataa bilemer. Arung, külemi terenlok mapa inyaktsü asoshi Delhi nungi yokba sen ya teka amteper mapa meinyak lema agidi ta ashir asü ? Mesüra, arung, Delhi nungi yokba teyaritem ya asenok ajak teka amteper tiyazü jembia lemsaa agidi ta ajar (?). Atangji, maparen aika nung nübortemi yimsüsürtem den külemi teka amteper mapa meinyak ser nung inyaker ama, mangu ser nung ngur ama aser magütsü ser nung agütsür ama inyakba lir. Joko, item meshitak aser meindang mapatem nung  shitak ama bilema nübortemi government den teka amteper meinyaktsüla. Ibaji peisasa pei ashioktsüba mapa asütsü.