Hornbill nung sarasadem

Kisama yim kümteta yangji Hornbill benjongmong among tenzüker, yangji sarasadema sentong tenzükba kodanga mangashidangi aruogo. Iba jagi Nagaland yabo Khristan lima saka Kisama-bo limapur yim amai alima ken tena yi jemtepba otsü jembiba kanga angashia aruogo. Atangji, Nagaland nung yi meyanglutsü aser mayoktsü ozüng lateta liaka, Naga nunger yi jemner aika alinungji taküm küma Kisama nung Hornbill benjong alidanga karibo yi amshir asütsüa akok. Ajisüaka, tajung kaji taküm  2015 küm Hornbill benjongbo Yihova Tsüngrem dang sarasademer tenzük aser sarasademer tembang. Nagaland nung temelenshi tajung kaji aji asütsü. Yaküm küm tashi nung Kisama nung agiba sentong kecha nunga sarasadem agiba mali asü, ibayongji temulung kanga tipmadem bilemba agi tamalen  iba yimobilem nunga Hornbill benjong ya Naga Khristantemi amongba benjong asünungji sobaliba yimya nung dang masü saka asenoki amangba Yisu Khrista dang sarasademer tenzüktsüla ta shidangogo. Iba tebilembaji angashi ama, taküm 2016 küm Hornbill benjong sarasademer tenzüker, sarasademer atemba agi temulung sangwaogo. Atangji, sarasademer sobaliba aser alima ken atentsübaji tim masü ta bilema alitsüa akok, ajisüaka Tsüngremi temenen purtemi sarasademba aginür. Aji oda, banjong nung sarasadembaji teperi masü saka Kisama yimtaka tenla ki yanglutsüla aser idakji Hornbill benjong amongba mapang Kodangsa Deobar ajurudir, yangji temoatsü sentep mapang agitsüla. Tang tashibo Nagaland ajunga nung ali mapa ajak anena yur Deobar amonger saka Kisama nungang mamonger. Ajisüaka, idakji alirtem ajak Khristan purtem lir. Iba atemaji NBCC telokia sorkar dang ken o kabo shidangtsüla. Aji oda, NBCC teloki iba nüngdakji reprangteta meinyakra,  parnok dang ABAM telokia shitettsü. Asenok ajak temenen pur, tashimait aser mekokmein agi sünga lir. Ajisüaka, asenok mapa ajak nung Tsüngrem tama südaktsüra, Pai aochir aser moatsür. Iba jagi, ” Kü taochi na asoshi teperi,” ta Tsüngremi nisung dang ashiba Lai o nung angutsü.  Shitakba agibo, Nagaland state ka ama nungbo tatar senden tenzük danga sarasademer tenzüktsüla, kechiyong Nagaland ya Tsüngrem dak amangertem aliba state aser tatar rokerprongla Khristan purtem dang lir, anungji Tsüngrem dang tashi aser shisatsü meshir senden tenzüktsübaji tapet aser tenüngdaktsü. Asenok ajak ochimashi tashimait agi sünga lir, saka anepdang sarasademer anogo tenzükba aser sarademer mejangba taküm o sarasadem kodanga mesüdangba nisung na tetsüngdaji talangka aittsü. Kasa temenen pursa süaka sarasadema jajaba temenen pursangi auyatsü aser nisung tepsettsü arendaka bilemtsü aser tsübutsü saka sarasadem masüba nisungibo auyatsü aser nisung tepsettsü marendaktsü. Iba kasaji sarasadema tatar senden tenzükba ajanga yimten yimsüsürtem dak Tsüngrem tsübuba shisatsü ka alitsü. Nagaland nung ochimashiba temenen aser tebilemtsü ya kanga tuluka kümogo. Joko, tiyazü mejembir mali aser mauyar mali. Aji oda, tiyazü mejembir aser mauyartemang meshitak aser shisa makaba purtem ama menütsüba lima aser putu ka nung asenok alir. Ibaibo shi azü nung prangpong injang amshia raraba tongpang ka masü saka tanüla nung raraba tongpang lir, anungji shi azü nung dang masü saka tanüla nunga tashi itshitsüla. Nagaland tajungba küma yanglutsü asoshi mezüngbuba kokettsüba tebilemtsü tongpang tulutibaji ochimashiba ya asütsü. Atangji, ochimashi mapatem anema inyaktsü asoshi sepaitem shimteta lir  aser yimteni temerenshia lateta  yuja lir, ajisüaka ochimashi mapatem anema inyaktsübaji sepaitemia makoktsü aser ozüngia makoktsü, kechiyong ozüngji nisungi yanglu aser nisungi amshir. Ibayongji, jakdaka nisung tepsetyonga metepset amai metenner. Iba ama tia ka nung asen lima nung ochimashi mapatem anema nokdaktettsübajibo sarasadem ya dang asütsü. Sarasademi ajak akoker, anungji asenoki Tsüngrem dang onok ochishia alitsü yariang ta sarasadempet sarasademra, Tsüngremi asenok ochishia alitsüsa tasü itdaktsütsü. Sarasadema tenzüker, sarasademer atemba Hornbill benjong ajanga Tsüngremi Nagaland dang aochitsü ta amanger.