India Nunger Voters

Hombarnü Lok Sabha menden 71 atema election shilem pezübuba   agiogo, joko election shilem asem dang agitsü anünga lir, aser May ita tatemlen tashi nungbo Centre nung sorkar tasen akümtsü imlar. Tang India nungeri vote agütsüba ajanga tarutsü tia latettsü ajisüaka India nunger aikati vote ka koda senti, iba jenjangji ano junga mangatet ama bilemer. Vote ya kanga senti, item votes jagi lenirtem shimtsü aser item lenirtem asalentong nung linük anitsü, ajisüaka India nungbo voters aikati terenlok mapatem asadanga mesüra  tarutsü atema shisadanga vote magütsür saka peii saklokba candidates/party nem vote agütsür, aser iba jagi linük mainer. Asenoki tesüiba mapangtem nung election agiba reprangdangra 2004 küm Lok Sabha elections nung BJP-i aniba NDA-i takok angutsü ta temelung lema parnoki election tekaraba agi saka tamakok angu. Ano 2009 küm Lok Sabha election nung nisungtemi Congress-i aniba UPA-i tamakok ngua sorkar melentsü ta bilema liasü saka ibajia tai liasü. Item kuliji ajanga India nungbo nisungtemi vote koma agütsü, ibaji asadangtsü kanga tasak. Iba dak alia poll survey balala nunga amangtsü tasak kechiyong aiben parnoki tai asadangteter. India kübok state timbaka nung nisungtemi terenlok mapatem asadanga aser tarutsü atema shisadanga vote magütsür saka peii saklokba candidates/party nem ang vote agütsür, ta asadangtetogo. Iba denji külemi sen aser tashiyim amshiba agia shilem tulu ka agir. Ano külen media-ia nüburtem nem ochi osang agütsü nungbo nisungtem melungjang nung teshisadangba alitsü aser tetemsü candidates/party nem vote agütsütsü, ajisüaka media house aikati party kar denbosa pusema inyaker, ibayongji nüburtem nem aiben osang tai agütsür. India nunger election yamaisa agira terenlok linük ka akümtsü nükjidongji asangsang nung mataloktsü südi ta bilemer.  India linük tang koba jenjang ka nung jajadar, ibaji metettsü atema nüburtemi osangkaket balala azünger aser news channel balala repranger, anungji media-i shinga tsütsülena meshiie yimtenren party balala indang election manifesto, tang linük rongsenkettsüng jenjang, loktiliba jenjang aser sorkari inyakteta aruba mapatem osangji atangji metetdaktsütsü kanga tongtibang, kechiyong ibaji ajanga nüburtemi telemtetba shidak agiteta sorkar shimtsü. Ajisüaka tia maka media house aser channel aikati party ka mesüra ka tsütsülen tejak shia inyaker aser iba jagi nübur mangmangdaktsür.  Kanga teshisadangba aliba nisungtemibo party temi nangzükbatem aser tai tongloktsütepba tapi agi mamanger saka tesüiba mapang party/candidate temi inyakba mapatem lenla ajungalen asadanger ang pei senti votes agütsür. Tan election nung party temi nüboyimba sentong nung jembiba onüktemji reprangdangra, tenangzükba aser party asalentong metetdaktsüba dang nungibo party o party na tsüngda kati ka aitsütepba timba. Shidakba agibo parnoki linük rongsenkettsüng aintsü, lanurtem atema mapa adokdaktsütsü, aluyimertem jenjang ajungkettsütsü, mozüki/school jenjang ajungkettsütsü aser osettsüset jenjang atuba azüoktsü atema asalentong tejangja yanglua nüburtem nem ibaji metetdakja votes ayimba tajungba süla ta bilemer.