Kaket Pu-sem

–  Shri. T. Imo Jamir, Changtongya Yimtiba.

Tawa anükla Wb.REPALEMZÜNG (Changtongya) shibai asen Ao-o nung LENJITER KAKETZA (magazine) adoker pai züluba taküm otsü kaket(biography)tsürapur LANU.TOY otsü “TSÜNGCHIR SAMANIR KA” indang adokba kaket kangasa temolung sua jangratema züngogo,temolung sua jangratema azüngba dang masü saka pa taküm otsü nungi temaotsü tulu ka ngogo.Iba amala nubur atema tatishitsü aketba niosung ka taküm otsü kaket tuluka küma zülur adoktsüba atema tezülur dang kangasa pelar aser tarutsü nunga iba amala kaket zülutsü ajungshir.Tsürapur LANU.TOY pa taküm nung ajangshia aruba,pai nubur ochishia tenzükba Oda taküm rangpen nubur asoshi ta sur lia aruba tang ang tejangja meteter.Ajioda,iba kaket matok asübola pa taküm akümli tempangnu ajak sama-a/ama-a doktsüba saka anükla REPALEMZÜNGI tarutsü putu atema rizünga yutsüogo ta bilemer.
Nia tsürapur LANU.TOY kangasa indang-indanga litetba aser nonga asütsü nungbo nunga ta nokdakba taküm ka liasüba küli ka bilemteter.Onok High School(G.H.S.Kohima tanü asüngbo tenung melenogo)Aoer kaketshirtem küm tatem picnic-I aotsü lemtet.(1977-82)Aji atema cari kar bushitsü onok ishika apuso,N.S.T. Bus ka hire asütsü asüngdang saka mongutet Iba mapang tanü ama private passanger car maka asü,anungji Aoer tulur kar dang asüngdangdi ta sur tsürapur Lanu.Toy Electrical Department nung Chief Engineer dangi pa Office-i oa Department truck ka ken melang ta asüngdang pai iba mapang nung ,”Why you are planning ta do beyong your means” taang langzü.Ashiko truck cariji Department mapang nung mazüngba mapang asü sudi!Ni shinubaji pai indang-indanga dang jembi aser Aorji ta,par yimerji ta mesura ozü arogopurji ta asüba nung masü saka truckji department mapa atema ayuba anungji ibaji tanga nungdak makaba nung amshitsü makok ta inyakba liasü ta angateter.Asen lima nung cari bulua maka dang pa Guwahati nung Govt-I agütsüba cari amshia liasü saka pai kodanga pa juri atema cariji mamshi ta küli agütsüba tsürapur LIPOKMEREN(Rtd.IAS) aser lennir I.IMKONG-I züluba nung angur.Pa takümji ajita liasü ta asenoki jangjar.
Asen Aoer temapur/lennirtem(Pioneers)pa taküm ama par putu tazü asünung kangasa timtem toushia intetba aser taküm nung aiben tetsükdaktsü tenjiaka pei sasa merangba nung Tsüngrem teyari atenba ajanga taküm nung takok ngua tesulen nubur tenzüka aruba aika lir.Item lennirtem patrnok taküm nung atalokbatemji pai mesura par adianutemi metetashi nuburi memetet,itemlas tatalokbatem jagi tanü aser tarutsü putu atema tansutsü asütsüba.Anungji itemla otsütem epi molung nung dang meyui kaket nung otsü küma atoktsüla ta bilemer.Tesasatsüka asen nuburi tangar taküm otsübo temerzüng nung jangoka metet kechiaser kaketshiba piyong tangar indang azünger saka shitakba asenlima atema bendanga agüja tenzükertem otsübo temonga memetet.Iba ya asenok ajak atema takoksa ulura ta shiteter.
Asen Aoer sasep Aor lokti tentettemi shirnok mapa agi langa ali itemla lennirtem nembo nungja balala jatsütsü nungdaker.Asenlima ya tanü amasa lia maru saka nuburtem rongnung telongjem mali(libaliro awashitsü memetet),senzüsempongtsü lenmang maka(carijibo yutsür)moziji kechi dang ajar memetet,kaketreju maka aser nubur rongnung tongteprateptsü pongmang(zero communication) t alia aruba ano küm aikabo mesui.Ajioda ibala amang tia nung liaka lennir kari bendanga agüja nubur aria bilema inyakyongjiang tanü telinutsü putu ya yangertet.Itemla nenirtem mesotet ka asübola tanü asenlima kechi tia nung koba jenjang nungang lila ta asükshia meronga bilemer.Political leaders.Govt. mapa nung tulur aser rongsen nung takari dang alimaji yanglur masü saka shir dak tapijemtsü shisatsü aten parnoki alimaji yanglur.Anungji asenoki shirnok dak langa ali parnok nemjibo tesutep NAROKÜM agütsütsü bilemtsüla. Shirnoki nubur meima bendanga agüja tenzüker parnok jagi tenung tajung asen nungsang aginua inyaker mesuaka mapa tajungtembo nuburi junger ta shitettsüla aser ibaji NAROKÜM jaloktsübaji lir kechiaser ibaibo putusa putu taküm alitsü.