Kisürjensürtem küm

Taküm 2016 küm ya Nagaland asoshi kisür-jensürtem küm asütsü ta state sorkari sangdongogo. Kisür-jensürtem küm tetezü ki asür aser süng long amshia mapa inyakertem, anungji taküm küm ya Naga lanurtem dang item mapa inyaktsü asoshi sayuba küm asütsü. Kechi mapa südir süaka nisung kati mesüra katibo inyaktettsü saka ibaji kari sayu nung dang angazüka inyaktettsü. Aji oda, Naga nunger asoshi kisüjensübaji sobaliba tasen ka masü saka  akhi arem nung tongshi-tongnü lepa bener adoka süra ki asüba o tanü lisem aser cement amshia longru (bricks) ki asüba na kenyongi balala lir. Atangji, longru amshia ki asüba aser cement amshia long jara yanglua mapa inyakbaji Naga nunger sobaliba masü, Naga nungertemi  cement aser lungru metetter mapang talangkabo masü. Ibayongji, tanü mapa ajunga cement aser longru amshia inyakaka, Naga nungertemi meinyaktetter aser inyakaka tsümartemi inyakba amabo topur junga madokdaktsütetter. Ibayongji, tanü Nagaland nung kisüjensüba nung endokba sen ajak tsümartem ket nung aor. Iba senji Naga nung senotsü amshibaren nung 15 % lir ta asadangtetter. Atangji, tangbo Naga nungertem karibo cement aser lungru amshia mapa inyaker saka aikati asenokibo meinyaktettsü amai bilemer. Iba jagi cement aser lungru amshia mapa inyak angazüktsü mejangrar. Ajisüaka, Nagaland nung sen teimtiba jenjangji kisüjensüba mapa ya asütsü. Tanü asenoki asenok mapa nung amshiba tsümartem ya kisüjensütsü shir asoba rogotem masü. Parnok teimbaka asen ki yangluba mapang kisüjensütsü mapa angazüker. Asenoki tsümartemibo cement mapa ajaki meteta lir amato bilemer, saka item ya pei lima nung mapa makaba agi taintem sülen mapa inyaka angazüktsü aser ayangtsü asoshi aruba purtem lir. Aji oda, asen ki yanglu tenzükdangbo mapa inyak mashi asüba to ki renemdangbo joko mapa inyak ajak shir ‘headmistri’ kümer aor. Nagaland nung tebilemtsüji lanurtem rongnung tazüngertemang teimba aser mazüngertemang teimba ta mapa mangu kazüteper. Iba tebilemtsüji state sorkari reprangteta lir. Iba jagi lanurtem nem mapa inyak sayutsü aser mapa agütsütsü indang jembir, ajisüaka tang tashi temulung süa sentong tajung ka matongtetteter. Lanurtem pei inyaktsü mapa mangu kazütepbaji mapa makaba agi masü saka mapa inyak mashiba ajanga lir. Aji oda, ki ka yangluba mapa nung mapa zünger mezüngma lir. Tamasa ali ona cement, longru aser yin amshia tenzüktsü aser süng agi kishi aser kijiba yanglutsü aser renemer külen iba kidang rong ateptsü, light enoktsü aser tzü mesüoktsü. Tanübo item mapa ajakji tsümartemi inyaker anungji ki yangluba sen ajak tsümaleni bener aor. Asenoki cement aser longru amshia ki asüba mapaji dang masü saka talisa kidang light enokba, tzü pipe nung mesüokba aser rong atepba mapatemji angazüktet nungbo office-i aortem dang nungibo teimba sen aatsü. Item mapa angazüktsübaji tasak masü. Aji oda, taküm küm ya sorkari “Year of Construction Workers” asütsü jatet süra, iba küm ya Naga nunger lanur azünger aser mazünger ajak dang kisüjensüba mapatemji pei pei district nung tonga orr sayutsüsa sentong renemtsü imlar. Atangji, tangaleni anir orr mapa inyak sayutsübaji tongtibang saka mapa maka kazür lanurtem teimbakati  mapa inyak angazüktsü asoshi tangaleni mounütsü, kechiyong parnokji tangaleni mouba, anungji parnok lenji oa tajung kümdaktsütsü merangtsübaji kanga tenüngdaktsü akümer. Kodang, Naga nunger lanurtem asoshi cement amshia mapa inyakba, kidang rong atepba, light aser tzü enokba mapatem ya pei sobaliba mapa amato kümadokdir, idangjibo asen lima nung tsümar paikaya arua ayangtsüsa madoktsü aser Naga nunger lanurtem rongnung mapa maka kazür shinga mangutsü. Asen tsüraburtemi parnok alitsü ki parnoksasa yanglua ali süra tanü lanurtemia pei kibo peisasa pei teka agi yanglutettsüla.