Koba government-i yimsü asür ?

2015 küm August 3 nü India government o NSCN-IM telok na tsüngda Naga yimten tebilemtsü tatem küma latettsü asoshi tajemdakdak ken o “Framework Agreement” ka renema ayu saka idakji ajemdaker tanü tashi taoba küm pongo tsüngda kecha telatetba ken o kati maruteti lir. Ibayongji, India government dang mepelaba sayua yasüng August 2 ayaterem mapang nungi tanü anüngdang anjungmeshi tashi Naga lima kecha nunga dokan lapoka shishilemba masütsü asoshi NSCN-IM teloki sangdongogo. Ajisüaka, ano külen tesem kar nungbo Naga National Political Groups (NNPGs) teloki August 3 nü ya akhi ama dokan lapoktsü tim, aji mesüra dokan kibur dangi khuret arutsü ta metetdaktsüba jagi dokan kiburtem asoshi dang masü saka Naga nunger ajak asoshi ano tebilemtsü tasen ka tenzüker asütsü. Atangji, nübortemi election agia shimtetba government-jibo state government lir, anungji state government-ia Naga nunger yimten nüchiso bushir telok kati shishilembadak shibangang ta aser kati teshibang ta ashiba tebilemtsü onük nungji kechi ashir ta asübaji kanga tongtibang asütsü. Aji oda, Naga nunger government aika asünungji, nübortem asoshia koba government-i ashiba angatsü ta asüba terata tensa tiaji Naga nunger ajak asoshi shisabolu khuret tuluka kümogo. Atangji, India kübok akümba Nagaland government nungbo opposition mali, yimsüsür ajak ka dang kümogo, anungji Nagaland nung opposition-bo mali saka government-ang aika lir. Aji oda, Naga nunger asoshibo government aika aliba dang nungibo opposition-ang aika aliba tajungba süla. Alima nung koba government südir süaka nübortem asoshi nübortem saru agi alir, anungji Nagaland nunga government ajunga nemji nübortemi saru agütsür. Iba tensaji kodang süoki ia bilemdangdir, alima tilaka nung government paikaya yur yimjung nung litetba ya tesüngmangtsüka lir. Iba jagi khen khenbo government o government na tangatettep nung sarua sarur aser senponga külem asü tasa bilemer. Atangji, tangbo nübortemi ashiba angaa Naga nunger tsüngda  mekhateper aser India dena telok ajak yimjung nung lir. Ajisüaka, tanü Naga lima ajunga nung NSCN-IM teloki shishilembadak shibangtsü sangdongba aser aji anema ano NNPGs teloki nokdakba aser Nagaland government ola madokba tensa tia yagi asenok tanü amai tesünep aser yimjung nung talangkabo moutettsü amai sayur. Iba tensa tia yagi asenok ajak dang Naga yimten tebilemtsü ya joko menua meyui tekaratiba nung tembangtsüla ta angatetdaktsüner. Atangji, asenoka India senso kümer election nung toktepli, Naga nunger yimten nüchiso indang jembili; asenok India nunger kümer India sepaitemi nüka lia Naga yimten nüchi indang sashisashia jembia sayuli ta kobapiga otettsü ? India asoshibo tang amai Naga nunger ajak India senso kümdaktsür, Naga nunger telok ajak den yimjung ser aliba ya Naga yimten tebilemtsü tatem küma latetba amai bilema alitsüa akok. Iba ama tensa mapang ka nung asenoki metettsübaji, joko India den Ceasefire yangluba sülen asortem arishi küm 24  jungogo. Item lanurtemibo Naga lima ya dang masü saka alima ajunga ya parnok lima ama bilemer aser yamaji maparen tapu balala nung alima ajaklen shilem agia inyaker. Aji oda, item lanurtem yagi koba government nung adentsü aser koba government ashi angatsü ta asübaji kanga tongtibang kümogo. Item lanurtemi oppositionbo mali ser government aika asüba lima nung ajemajema melitettsü, anungji memenui government ajak anema parnoki nokdaktsüa akok. Item tarutsü tensa tia tamajungtemji tang asenok bangjemer menokdangra, asen lima nung mi adoktsü, asenok o asenok na tsüngda akhi ama azütokshiteptsü. Asenok asoshi government ka nung lenir akümbaji tongtibang masü mesüra telok ka nung tanishir asübajia tongtibang masü saka asenok kin ka, anungji temulungjang ka aser tangatetba ka nung, Naga nunger ajak putepa alitsübajiang tongtibangtiba lir. Ochi o kaji, Naga nungertem ya külen India aser külen Myanmar den yimten nung mepilatettsüsa kümogo, anungji Naga nungerji Naga nunger ka ama parnok den putepa lia aotsübajiang tongtibang asütsü. Joko, asenoka government ka kübok temzüng ozüng sülen shitak anidaka asen dak aketba sempet amshia nübortem nem nüngdak agütsütettsüsa inyakba senso ka asütsüsa, government kobaiang yimsü asütsüla, aji yakta bentettsüla.