Koma ser ajangzüktsü ?

Tang ama alima nung tashidak wara aser lendong timtem aliba mapang kechalenia aotsü makok aser teinyaktsüa kecha maka ta kidang monga kazüba mapang ya shisa akartem atemabo takoksa masü saka tajangzükang anguba mapang ka asütsü. Taoba mapang nunga iba yimobilem nung tang ama kechalenia aotsü mekoki ita junga kidang monga kazüdang, mapang amajok nung meindoki tajangzük akaba mapa kabosa bilemteta inyaka amongtsü asoshi lemsatepogo. Atangji, alima nung nisung ka teyari meshir masü saka teyari agütsür ka küma alitsübaji, tangari sayuba nungi masü saka peisasa pei shisatsü nungi apitetba ajanga dang inyaktettsü. Alima nung tammang mali nungbo electric light ya melila aser tashidak mali nungbo mozü paikaya yangluteta makala. Item ajakji timtema aliba ajanga nisung ka mulungjang nung apiteta inyaktetba temoatsü mapatem lir. Iba amaji alima nung ano nisungtem nüngdak aika mengutet, meyanglutet aser metongteti lir. Item nüngdaktemji ataloktsütsü asoshi alima ajaklen nisungtemi shisadanga bushidagi. Item shisatsüji asenokia bushiteta nisungtem nüngdakbatemji agütsütettsü. Ajisüaka, item ama shisa tulu nüngdakba mapa tulutemji ajaki akoktsüba masü, alima rangben nung nisung ka anati dang itemjibo purapiteta yanglutettsü. Ajisüaka, tang ama asenok kechalenia mao kidang amongdang asen alidak nüngdakba osettem kar yanglutsü shisatetra mesüra mapai maoba agi kidang chiyongtsü maka ta timtema kazütsü melen tajangzük akaba mapa ka apiteta inyaktsü apitetra, ashiko, tamang asüba agi electric light ngutetba ama, timtem agi temoatsü melentettsü. Aji oda, ajaki meteta aliba mapa kaji, kidang kecha meinyak ita junga amongyonga kidang alirtem ajak chibo chiyongtsü, anungji chiyongtsü nüngdaktsü. Iba jagi tanübo internet ajanga smart phone nung online ajanga shishilembaba putu asünungji, lanurtem karibo nübortem nüngdakba chiyongtsütem phone ajanga meshidaktsütsü aser parnoki item jangotsütemji shitak ki tonga bener otsütsü ta asüba shishilembaba maparen tenzükogo. Tanü asüng asenoka nisung aika süoshi aser osettsüset alii dokan tonga maor saka kidang mena yur smart phone ajanga dang online nung bendang limatem nungi alir. Atangji, asenok tangang tenük lapoker asünungji, kidang mena yur dokan tonga moi online nung dang jangotsü alitsübaji takoksa amai bilemtsü akok saka kodang inyakertemi temulung agüja shitak inyaktsü tenzükdir, meilongibo itemji dang tajangzük aketba mapatem asütsü. China nunger online nung shishilembaba telok Alibaba tenzüksang, Jack Ma otsü asenoki meteta lir. Pai anir China lima nung online ajanga parnokia alizüktsü aser tayoka ayoktsü ta asüba shishilembaba mapa tenzükdang, tamasabo parnokia nübortem dang nungi kenyongi nüngdak makaba osettem alizüka tenzük. Tangbo alima nung takartem rongnung paa ka lir. Atangji, itemjia asenok ajakibo meinyaktettsü aser ajaki inyaktsüa nüngdak madoker. Ajisüaka, asenoka asenok yari ajaki inyaktetba mapa kar lir. Item mapatem rongnung tang ama nisung shinga mapai aotsü mekoki kidang mongtepdang, pei alidak yimtsüng nung mesüra kiyong nung jangotsü aser aonsutsü ayokerbo sütettsü. Tanü asüng yimtaka aonsutsü ajak tzümalen nungi bener atuba dang achir, anungji itemji tzümartem nem meyokdaktsüi tangbo joko asenoki ayoktsüla. Tang ama mapang asenoki tsümartem ket nungi shishilembaba mapa agizüka inyaktsü merangtsüla. Ano, talisa Dimapur ama nungbo, dokan nung dang masü saka lenmang lendi nung aonsutsü asenalu (fresh) ayokertem teimbaka tzümartem dang lir. Itemji yimten nungi temelaba meshir asenok kari yoka amentsüla mesüra ki shia yoka aotsüla. Ano asenoki bilemdangtsüba mapa kaji, Dimapur nung tsümartemi ayokba aonsutsü ya asenok lu nung parnoki züsentetbatem lir. Asen lu nung züsentetba aonsutsü asenoki tangar dang alia achitsüsa asenok aliba tia ya jungjunga asenoki bilemdangra, asenok ama tamashi nisung alima nung aikabo malitsü. Iba ama kecha meinyaki kidang amongba mapang, asenoka tzümartem dangji ajizüka, tanga lu sen aika endoka saksaka mayimyonga, aonsutsü lu ayimba sobaliba ka dena tenzükdi. Ibai melamelar aser tajangzük tulu lir.