Lanurtemi bener aruba temelenshi

Tang ya Nagaland nung alir Naga nunger lanurtem asoshi timtem arema mapa ajak tasen küma tenzükshitsüba mapang ka lir. Joko, Nagaland government-i government nunga mapa magütsütetter aser private purtem danga peisasa pei akok mapa tenzüka inyaktsü asoshi lenmang mesayutetter. Iba amaji, tang ya senotsü agi masü saka  Naga nunger tulu tila ajak shisatsü agi anüngba mapang lir. Iba ama mapang ka nung lanurtemi government dak meimlai peisasa pei merangmeranga Nagaland yanglushi tenzüktsü merangtsüba dak alaka tangar dak imlatsü kecha mali kümogo. Aji oda, tanü lanurtem shia pei akok mapa inyaka Nagaland yanglushi tenzükra küm metsü nungbo Nagaland ya tangar pei tetsü taso lima meimer aliba lima amato kümer alitsü. Aiben asenoki pei lima yanglutsüba ya tuluka nungi ken nung melenshitsü amai bilemer, ajisüaka alima yanglushitsüba ya nisung ka tain akümer mesüka meilongi maparen ka nungi ka ta angazüktepa benshia aoba ajanga melenshitsü. Atangji, lanurtemi tangatetba tajung nung yimten khuret bentettsüsa yimsüsür kümer sentong tajung atonga pei lima renloktsü asoshi inyakbasa tajungba. Ajisüaka, ibaji mapang agitsü kechiyong tang-tangbo, takar aser tulur chir kari mesüra, lanurtemi taintem atsüngdoktsübaji mapa temela masü. Atangji, aji tamakoktsü mapa kabo masü saka iba ama temelenshi tulu ken nung bener arutsü atemaji tensa tia balaka adoktsü nüngdaker. Ajisüaka, tanü asoshi asenokbo yangi Nagaland melenshitsü asoshi yimsüsür akümtsü nüngdakba tashiji tua mejembili saka mapa tilala inyaka temelenshi tulu bener arutettsüba indang jembidi. Yashi iba osangkaket nung asenoki Changtongya town nung Aor chanu anati kou mejepba ki lapoka business tenzükba osang züngogo. Ibajia Nagaland nung lanurtemi temelenshi bener aruba mapa ka asütsü. Asenoki yashi tashi kou mejepba mapa yabo tsümartemi dang inyaktetba mapa amato bilem. Iba jagi asenok mapa maka kazüdang, tsümartem kilembok nung ayongayonga office nung tulurtem anogo sen dang nungi teimba kou mejepba kisüng nung aadena takar akümer. Aji oda, nisung ka kou mejep nung tajemba agi sen 50 agir aser kou mejepba takdang topur junga yanglur merükmerüka hadir aser mozü tajung amshia mejepra sen 100 agir. Ibaji jenjang dalang, anungji nisung ajaki mulungsua agütsür. Atangji, tang Changtongya town nung kou mejepertemjibo peisasa angazüka mejepertem dang lir saka kodang lanurtemi kou mejepba training agir kou mejepba ki lapoka tenzükdir, ibajisa tajungba asütsü. Iba amaji lanurtem kari tsüngsem arrshiba aser meyuba mapa inyaktsü akok. Itemji yimdong nung auyi ponga mener meinyaktsü saka ki telong nung jungjunga mener inyaktsü. Ano, kari sü arrtsü akok aser kari chiyongba aser süngo jemba hotel lapoktsü akok. Chiyongba hotel lapoktsü atema soruchiokba training agitsüla aser yamaji süngo ajemba hotel lapoktsü asoshi süngojemtsü chow, momo mesüra amtsük tapu balala yanglu angazüktsüla. Aji oda, lanur karibo school kima school tanurtem ‘ diffin’achitsü atema chiyongtsü tapu balala ayoktsüa akok. Iba amaji tang nungi tanem-tanemi town ajak nung Naga nunger lanurtemi 2025 tashi nungbo tsümartemi mena aliba dokan ajak ya kibur küma amentsü merangtsüla. Iba nükjidong ataloktsü asoshi lanurtemi pei jangraba mapa angazüktsüla. Tatishitsü agi, nisung kati rong (paint) dokan ka lapoknüra pa mesüra laji rong yangludak orr training agitsüla. Iba kasaji ngashi yoknüra ngashiji kong nungi komaser bener arur metettsüla. Atangji, tetenzükdangbo terabo timatemtsü aser takoksaa angutsü akok, aji tim dang, ajisüaka khen timtemerbo mapa ajak shia adoktsü. Naga nunger lanurtemi metettsüba kaji, mapaji kechi inyakdir inyakaka, mapa tulu tila ta kecha mali, saka pei jangraba mapa asütsüla aser nendaknendaka, jungjunga aser merükmerüka inyaktsüla aser talirtem (customers)-ji chuba aser chubatsür ama akümtsübua aser awashi meteta amshitsüla. Delhi nungi aruba agi masü saka item mapatem nungi aruba rongsentem aser shisatsü jagi dang Nagaland yanglushitettsü.